VTV Medicatie 5

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

5

kanker

Bij kanker zijn er gemuteerde cellen in het lichaam. Deze cellen...

• groeien ongeremd
• hebben andere taken dan gewone cellen
• blijven heel lang leven
• hebben veel brandstof nodig

kanker

Kankercellen worden tumorcellen genoemd en zijn...

• goedaardig (groeien traag, liggen bij elkaar)
• kwaadaardig (groeien snel, vreten omliggend weefsel aan en zaaien uit)

behandelingen tegen kanker

Radiotherapie

• heet ook bestraling
• uitwendige bestraling komt het meeste voor
• verschillende bronnen worden toegepast (röntgen-, gamma- of fotonenstraling)
• duurt vaak een paar minuten per keer

Met uitwendig wordt bedoeld: van buitenaf, met een speciaal bestralingstoestel. 

behandelingen tegen kanker

• na uitwendige bestraling blijft geen straling achter in het lichaam
• dus ook geen straling in zweet, ontlasting, urine en sperma
• direct na de bestraling is gewoon contact hebben met anderen mogelijk

behandelingen tegen kanker

Bestraling doodt de tumorcel, maar kan ook gezonde cellen rondom de tumor kapotmaken...

• daardoor is er kans op bijwerkingen
• deze zijn vaak tijdelijk

behandelingen tegen kanker

Bij inwendige bestraling komt de  bestraling tegen kanker van binnenuit...

• er wordt radioactief materiaal dichtbij de tumor geplaatst
• voordeel: hoge dosis in klein gebied, minder bijwerkingen
• nadeel: intensiever dan uitwendig

behandelingen tegen kanker

Welke bijwerkingen zichtbaar worden, hangt af van...

• de plek die wordt bestraald
  
• hoeveel straling je per keer krijgt 
• de bestralingstechniek
• wel of geen combi met chemotherapie

behandelingen tegen kanker

Algemene bijwerkingen van bestraling zijn...

• moeheid (het ontstaat meestal vlak na afloop van de bestralingsserie, het kan weken duren voordat de vermoeidheid minder wordt)

behandelingen tegen kanker

Algemene bijwerkingen van bestraling zijn...

• afvallen (als de mond of het maagdarmkanaal wordt bestraald, ontstaan problemen met eten en drinken of met de spijsvertering), het herstel duurt daardoor langer
• pijn in de mond
• slikproblemen

behandelingen tegen kanker

Algemene bijwerkingen van bestraling zijn...

• misselijk, braken
• diarree
• verstopping (obstipatie)

behandelingen tegen kanker

Algemene bijwerkingen van bestraling zijn...

• huiduitslag (rode huid, branderige huid, brandwonden, risico op smetten of decubitus)

behandelingen tegen kanker

Algemene bijwerkingen van bestraling zijn...

• haaruitval 2 tot 3 weken na de start (meestal komt het haar na een paar maanden weer terug maar als de plek veel straling gehad heeft, groeit het niet meer aan)

behandelingen tegen kanker

Bij chemotherapie worden medicijnen gebruikt om het delen van tumorcellen tegen te gaan, zodat ze afsterven...

• de behandeling bestaat uit een aantal chemokuren
• de gebruikte medicijnen heten cytostatica

behandelingen tegen kanker

Cytostatica kan op drie manieren in het lichaam komen...

• via een infuus
• via een injectie
• via tabletten

behandelingen tegen kanker

Cytostatica kunnen op verschillende manieren werken...

• alkylerende medicijnen breken het dna af, delen lukt niet meer
• antimetabolieten verstoren het kopiëren van het dna vlak voor celdeling

behandelingen tegen kanker

Cytostatica kunnen op verschillende manieren werken...

• antimitotische middelen voorkomen de aanmaak van eiwitten die tumorcellen nodig hebben om te delen
• antitumor-antibiotica remmen de aanmaak van nieuw dna

behandelingen tegen kanker

• cytostatica beschadigen het beenmerg, waar bloedcellen gemaakt worden
• daarom wordt eerst bekeken of deze cellen in voldoende aantallen in het bloed zitten 

behandelingen tegen kanker

• cytostatica beschadigen lever en nieren
• daarom zit er tijd tussen twee kuren om deze organen te laten herstellen
• sommige cytostatica beïnvloeden je hart; dan is een hartfilm nodig
• conditie van tanden en tandvlees is ook belangrijk

behandelingen tegen kanker

Het is niet te voorspellen welke bijwerkingen komen en ook niet hoe erg ze zijn. Sommige mensen hebben veel last van bijwerkingen, andere merken er weinig van.

behandelingen tegen kanker

Algemene bijwerkingen van chemo zijn...

• haaruitval
• misselijk, braken
• moe, conditieverlies
• diarree of verstopping

behandelingen tegen kanker

• bij lang gebruik van cytostatica kan het gevolgen hebben voor het brein, hart, longen, nieren, botten
• bij lang gebruik kan het gevolgen hebben voor de vruchtbaarheid