In deze les zitten 38 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.
Onderdelen in deze les
Historisch Overzicht
vanaf 1900
Het interbellum
Slide 1 - Tekstslide
Leerdoelen
Aan het einde van de les kunnen jullie aangeven
-hoe de economische situatie in Duitsland was in de jaren 20
-hoe de economische crisis in de jaren dertig is ontstaan
-wat de Amerikaanse overheid deed om de crisis te bestrijden
Slide 2 - Tekstslide
Republiek van Weimar
Na het aftreden van de keizer wordt Duitsland een parlementaire democratie: de Republiek van Weimar
De verantwoordelijken van de oorlog - de keizer en de legerleiding - hebben geen macht meer
Gevolg: de vrede wordt gesloten door de nieuwe regering
Gevolg: deze regering krijgt dus de schuld van de vernederende voorwaarden
Slide 3 - Tekstslide
De dolkstootlegende
Na Versailles verliest Duitsland gebieden, mag het geen groot leger meer hebben en moet het herstelbetalingen doen
Onder de oud-soldaten en nationalisten ontstaat de Dolkstootlegende:
het leger had de oorlog nog kunnen winnen, maar de nieuwe regering heeft zich overgegeven --> een dolkstoot in de rug van het leger
Deze legende wordt na jaren nationalistische propaganda als waarheid gezien
Slide 4 - Tekstslide
Crisis
In 1923 kan de regering de herstelbetalingen niet meer aan: Frankrijk bezet als reactie het industriële Ruhrgebied
Gevolg: een algemene staking in Duitsland
Gevolg: regering drukt extra geld om stakers te betalen
Gevolg: inflatie en een grote economische crisis
Inflatie: geld wordt minder waard
Slide 5 - Tekstslide
Duitsland na de Eerste Wereldoorlog
Inflatie betekent dat geld veel minder waard wordt. Je kunt dus minder kopen met hetzelfde geld.
Of: je hebt veel meer geld nodig om hetzelfde te kopen
Als banken geld bijdrukken spreken we van hyperinflatie
Slide 6 - Tekstslide
Duitsland na de Eerste Wereldoorlog
Prijs van 1 kilo brood
December 1921: 4 Mark
December 1922: 163 Mark
Januari 1923: 250 Mark
April 1923: 474 Mark
Augustus 1923: 69.000 Mark
November 1923: 201.000.000.000 Mark
1 mark = 0.51 euro
Slide 7 - Tekstslide
Dawesplan
In 1924 schieten de VS Duitsland te hulp: Dawesplan
De VS leent geld aan Duitsland zodat zij hun oorlogsschuld weer konden afbetalen
Gevolg: Frankrijk krijgt weer geld en trekt zich terug uit het Ruhrgebied
Slide 8 - Tekstslide
Wereldwijde crisis
Dankzij de steun van de VS groeit de Duitse economie weer langzaam en keert de rust terug
Het lijkt er op dat alle problemen in Europa zijn opgelost...
In 1929 stort de beurs op Wall Street in
-> de VS stoppen het Dawesplan
Slide 9 - Tekstslide
Video
Roaring twenties in 1 minuut
Slide 10 - Tekstslide
Slide 11 - Video
De VS na de Eerste Wereldoorlog
Het rijkste/welvarendste land ter wereld, terwijl Europa verzwakt was door de oorlog.
Jaren 1920: tijd van enorme economische bloei:
vrije markteconomie, kapitalisme
Steeds meer fabrieken en machines
Invoering lopende band en ploegendiensten
Bedrijven verkochten aandelen, de opbrengst werd geïnvesteerd in machines
Toename productie, betaalbare producten
De VS werden een consumptiemaatschappij, producten moesten ook voor de gewone mensen betaalbaar zijn.
Slide 12 - Tekstslide
The roaring twenties
Stijgende welvaart, van zuinigheid naar genieten van het leven
Jongeren waren het zat hoe de oudere generaties leefden en wilden 'vrij' zijn.
Jazzmuziek en dans uit clubs en films bereikbaar voor steeds meer mensen
Nieuwe mode: kortere rokken, korter haar voor vrouwen, charleston
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Tekstslide
Scheve verhoudingen
de winsten stijgen met 72 %
de lonen stijgen slechts met 8%
men merkte niet zoveel van de lage lonen: iedereen leende en kocht op afbetaling
zelfs aandelen werden gekocht van geleend geld
op banken was nauwelijks toezicht
Slide 15 - Tekstslide
Crisis in de landbouw
Tijdens WO1 was er in Europa veel vraag naar landbouwproducten uit de VS
Na WOI nam deze vraag af, maar productie bleef hoog
Boeren konden schulden niet meer afbetalen
Banken gingen failliet
mensen kopen niets meer, bedrijven gaan failliet
werkloosheid stijgt snel
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Video
En toen ging het mis..........
24 oktober 1929: Beurskrach op Wall Street (New York)
'Zwarte donderdag': de aandelenbeurzen kelderen
Gevolg: mensen verkopen hun aandelen, maar omdat dit vaak geleend geld was gingen veel banken failliet
Overproductie, bedrijven failliet, mensen ontslagen
Veel ontslagen en dus hoge werkloosheid
De economische depressie was begonnen
Doordat de VS na de Eerste Wereldoorlog veel geld had uitgeleend aan Europese landen, raakten ook deze landen in crisis
Slide 18 - Tekstslide
Slide 19 - Tekstslide
Slide 20 - Tekstslide
Oplossing crisis Hoover
liberale opvatting: overheid grijpt niet in
de economie regelt zichzelf, het komt wel goed
1933 verkiezingen: Hoover opgevolgd door Roosevelt
Slide 21 - Tekstslide
New Deal (1933)
Franklin Delano Roosevelt
Overheid grijpt in, gebaseerd op ideeën van econoom Keynes:
Werkverschaffingsprojecten
Investeren in werkgelegenheid en koopkracht
Sociale wetten
Mensen kunnen weer producten kopen dus groei economie
Slide 22 - Tekstslide
Duitsland na de Eerste Wereldoorlog
Het vertrouwen in de republiek (democratie) is laag.
Verschillende groepen (extreemlinks/extreemrechts proberen de macht te grijpen (staatsgreep) en er is veel politiek geweld (o.a. moorden op politici)
Slide 23 - Tekstslide
Gevolgen crisis
de crisis slaat over naar andere landen in de wereld
de handel stagneert
vooral Duitsland wordt zwaar getroffen omdat het Dawesplan stop werd gezet
veel bedrijven failliet, enorme werkloosheid, armoede, verlies van vertrouwen in de regering van de Weimarrepubliek
Hitler beloofde de crisis op te lossen en komt in 1933 aan de macht
Slide 24 - Tekstslide
Hoe heette Duitsland na de Eerste Wereldoorlog
A
Duitse Keizerrijk
B
Republiek van Berlijn
C
Koninkrijk Duitsland
D
Republiek van Weimar
Slide 25 - Quizvraag
Sommige Duitsers dachten dat de regering in 1918 verraad pleegde door de Duitse legerleiding op te dragen om zich over te geven. Hoe heet deze gedachte (die niet klopte)?
A
Verraad van Versailles
B
Dolkstootlegende
C
Weimarlegende
D
Daweslegende
Slide 26 - Quizvraag
Waardoor ontstond de hyperinflatie in Duitsland
A
Door de beurskrach in Amerika
B
De mensen brengen geen geld naar de bank
C
De mensen betalen geen belasting meer
D
De banken drukken heel veel geld bij
Slide 27 - Quizvraag
Wanneer was de beurskrach
A
1929
B
1925
C
1933
D
1919
Slide 28 - Quizvraag
Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de antwoorden die uitleggen hoe dat komt.
A
De regering had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
B
De regering legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
C
De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
D
De regering nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.
Slide 29 - Quizvraag
Waarom werd Duitsland extra zwaar getroffen door de wereldwijde economische crisis?
A
Het Dawesplan werd stopgezet.
B
Duitsland had geld uitgeleend aan andere landen om de economie weer op te bouwen.
C
Hitler had enorme schulden gemaakt om het leger weer op te bouwen.
D
De Amerikaanse president had opdracht gegeven om alle Duitse producten uit Amerikaanse winkels te halen.
Slide 30 - Quizvraag
Waarom werden de jaren '20 de 'Roaring Twenties' genoemd?
A
Er werd veel gedanst
B
Er werd veel gerookt
C
Het was een levendige tijd
D
Kopen op afbetaling kwam opzetten
Slide 31 - Quizvraag
Wat waren de belangrijkste oorzaken van de crisis
A
extreem alcoholgebruik
B
teveel vrije tijd
C
onbeperkt kunnen lenen
D
aandelenkoersen teveel
gestegen
Slide 32 - Quizvraag
Hoe bestreed de Amerikaanse regering uiteindelijk de crisis?
A
Niets, de economie regelt zichzelf wel.
B
Vergroten koopkracht door banen scheppen
C
Invoering sociale wetten
D
Verkiezingen uitschrijven
Slide 33 - Quizvraag
begrippen uit deze paragraaf:
Volkenbond
consumptiemaatschappij
vrijemarkteconomie
kapitalisme
economische crisis
beurskrach
New Deal
Slide 34 - Tekstslide
Belangrijke personen
Hoover
Franklin Delano Roosevelt
Slide 35 - Tekstslide
Belangrijke jaartallen
1918 Republiek van Weimar
1929 economische crisis
1932 Roosevelt wordt president van de VS
1932 enorme werkloosheid in Duitsland, armoede, geen vertrouwen in Duitse regering
1933 Hitler komt aan de macht
Slide 36 - Tekstslide
Vragen?
Slide 37 - Tekstslide
Leerdoelen
Aan het einde van de les kunnen jullie aangeven
-hoe de economische situatie in Duitsland was in de jaren 20
-hoe de economische crisis in de jaren dertig is ontstaan
-wat de Amerikaanse overheid deed om de crisis te bestrijden