3.1 Water in beweging

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Par. 2: Water in beweging

Hoofdstuk 3

Water

3.1 Water in beweging

Leerdoelen

• Je weet hoe de korte- en de lange waterkringloop werkt en in welke vormen water is opgeslagen.
  
• Je begrijpt waarom veel water ongeschikt of onbereikbaar is voor de mens en dat nog veel water verspild wordt.
  
• Je kunt (te) droge en (te) natte gebieden op aarde op de kaart van elkaar onderscheiden.

Waterkringloop

Sluit al je boeken maar open je schrift.

Teken samen in 1 schrift de waterkringloop zoals jij denkt dat deze moet.

Tijd: 5 minuten

Hoe: samenwerken

Korte Waterkringloop

1) Water verdampt uit de zee

2) Water stijgt op en koelt af in de wolken

3) Water valt als neerslag terug in de zee

Lange Waterkringloop

1) Water verdampt uit de zee
2) Water stijgt op en koelt af in de wolken
3) Water valt als neerslag (regen/sneeuw) boven land
4) Water komt in ijskappen, grondwater of meren terecht
5) Water stroomt langzaam (duizenden/miljoenen jaren) terug naar zee

Damp

Bevriezen

Vloeibaar

Condenseren

Vast

Smelten

Verdampen

De waterkringloop begint door...

1. Rivieren
2. Gletsjers
3. Verdamping
4. De zon

Wat is de korte waterkringloop?

1. Al het water dat van land naar zee stroomt
2. De waterkringloop op een berg
3. De waterkringloop boven zee
4. De waterkringloop in de wolken

De overgang van vloeibaar water naar water in de vorm van gas, noemen we ...

1. Verdamping
2. Infiltratie
3. Condensatie
4. Destilleren

De spiegel in de badkamer beslaat, dit is een vorm van..

1. Destilleren
2. Infiltratie
3. Verdampen
4. Condenseren

1

2

3

4

5

6

7

De zon verwarmt de oceaan

Er ontstaan wolken

Er ontstaat neerslag 

Oceaanwater verdampt 

Water valt terug in de oceaan

Waterdamp koelt af

Waterdamp stijgt op

Verschillende "omwegen" die het water maakt bij de lange kringloop van het water.

• Via het oppervlaktewater
• Infiltratie (via grondwater)
• Opgeslagen in ijskappen op polen en in bergen.
• Evapotranspiratie = Evaporatie + Transpiratie   Evaporatie = verdamping (oppervlaktewater) Transpiratie = Planten en bomen geven water via bladeren af aan de lucht. 

Oppervlaktewater: ''Water dat je kan zien, zoals meren, rivieren, sloten en zeeën.''

Grondwater: ''Water dat niet zichtbaar is omdat het in de grond en in gesteenten getrokken is.''

Bekijk de afbeelding over de verdeling van het water.

Wat wordt met de 97,5% aangegeven?

1. grondwater
2. zoet water
3. zout water
4. water in meren

Droogte

Betekenis: een lange periode waarin geen neerslag valt. 

3 criteria:

* Lange tijd geen neerslag

* minder water in rivieren en meren

* Onvoldoende vocht in de bodem voor planten om te groeien.

Schaarste

Water te kort wordt bepaald door de waterbalans. 

Het balans is in evenwicht als er evenveel (schoon) water binnenkomt als uitgaat. 

Er is een tekort als er te weinig (schoon) water binnenkomt. Of teveel water uitgaat.

Water komt binnen in de vorm van neerslag. Water gaat weg als wij het gebruiken, maar ook als er teveel verdampt!

Waar gebruik jij dagelijks water voor?

Gebruik van water in een huishouden. Per dag verbruik je als volwassen persoon ongeveer 120 liter kraanwater. Een gemiddeld douchebeurt kost 70 liter water.

De vraag is, hoe komen we aan al dat water?

Tropisch regenwoud

Nederland

Himalaya

Stijgingsregen

Stuwingsregen

Frontale regen

Stijgingsneerslag

Door de warmte stijgt de warme lucht op.

Boven in koelt het af. De waterdamp in de lucht worden druppels gevolg: er valt regen

Stuwingsregen

Vochtige lucht van zee waait tegen de bergen. 

De lucht wordt omhoog geduwd. De waterdamp koelt af en wordt druppels, het regent aan de ene kant van de berg (loefzijde) andere kant blijft droog (lijzijde).

Frontale neerslag

Warme lucht uit het zuiden botst met koude lucht uit het noorden.

Warme lucht wordt omhoog geduwd, waterdamp koelt af. Gevolg: het gaat regenen.

Loefzijde

Lijzijde

Regenschaduw

Aanlandige wind

Herhaling

Death Valley

Bij welke letter ligt Death Valley?

A of B.

Ligt Death Valley aan de loef- of lijzijde?

1. Loefzijde
2. Lijzijde

*zoom in:

Wat is de juiste volgorde van de waterkringloop?

1. Zon-condensatie-neerslag-verdamping
2. Zon-verdamping-afstroming-stuwingsregen
3. Zon-verdamping-condensatie-neerslag
4. Zon-condensatie-korte waterkringloop- lange waterkringloop

verdampen

condenseren

grondwater

neerslag

zout water

zoet water

infiltreren

rivier

Warme en koude lucht botsen met elkaar

Warme lucht stijgt op. Daarboven koelt hij ook weer af. Door de afkoeling ontstaan druppels/regen 

De lucht wordt omhoog gestuwd, 

Door de afkoeling ontstaan druppels/regen 

Stijgingsneerslag

Frontale neerslag

Stuwingsneerslag