HVM Les 3a Vegetatieve functies en tuning

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Huidverbeterende massage les 3

Inhoud

Terugblik: neuro-anatomie en -fysiologie

Nieuwe stof: 

• Vegetatieve functies
• Vegetatieve tuning

Opdracht

Evaluatie

Doelstelling

• Je kunt de verschillende reactiepatronen van het zenuwstelsel benoemen.
• Je kan de reactie uitleggen van het zenuwstelsel op een prikkelverandering, bijvoorbeeld stress.
• Je kan de fases koppelen aan de reactiviteit van het weefsel tijdens een massage.

De student bedenkt een eigen doelstelling

Vegetatieve functie

Door dagelijkse veranderingen wordt het lichaam geprikkeld. Het lichaam is in staat zichzelf aan te passen, homeostase, en in evenwicht te blijven. Wie zich goed kan aanpassen heeft een grotere overlevingskans. 

Een verandering geeft een stressprikkel: stressoren. Mocht de verandering heel groot zijn en/ of bedreigend voor het individu, dan doorloopt het zenuwstelsel verschillende reactiepatronen door:

1. Alarmfase
2. Aanpassingsfase
3. Rust en herstelfase
4. Uitputtingsfase 

Vegetatieve functie

De vele prikkels in het leven vragen om een geestelijke / lichamelijke aanpassing.

Homeostase: proces waarbij fysiologische en chemische processen in balans worden gehouden = lichamelijke evenwicht.

Vegetatieve systeem

Vegetatief = autonoom = onwillekeurig

Te verdelen in:

1. (Ortho)-sympaticus: activeert organen als wij actief zijn - hart en longen. Nor-adrenaline speelt hierbij een rol: hart sneller kloppen, vasoconstrictie, zweetuitscheiding.
2. Parasympaticus: activeert spijsverteringsorganen als we in rust zijn. Acetylcholine speelt hierbij een rol: vasodilatie, ademhaling wordt rustiger.

Reactiepatronen op stress

1. Alarmfase 
2. Adaptiefase - aanpassingsfase
3. Rust en herstelfase
4. Uitputtingsfase (indien er geen balans komt)

Alarmfase

1. Kost veel energie van het lichaam.
2. Ergotroop karakter: ortho-sympathicus in actie, ademhaling gaat omhoog, hartslag gaat omhoog, adrenaline en cortisol komen vrij.
3. Slaap, spijsvertering, weefselherstel staan stil.

Lichamelijke kenmerken tijdens alarmfase?

- gespannen spieren

- afname van coordinatie

- veel zweet

- droge mond

- vergeten te eten of juist veel snoepen

- brandend maagzuur

- vakar naar toilet moeten

- gejaagd voelen

- moeilijker in slaap komen, piekeren

- tegen taken opzien, veel problemen ervaren

- uitstellen van zaken

- moeilijkheden met beeld scherp stellen

- zwarte vlekken voor ogen

- spontane fluittonen in oor

- vaker nare luchtjes ruiken

Adaptatiefase

1. Aanpassingsfase
2. Energie specifiek gericht op gekozen doel.
3. Kenmerken:

- motivatie

- alert

- gevoel van controle, assertief

- spanning voelt goed

Rustfase

1. Herstelfase
2. Trofotroop karakter:  parasympathicus in actie
3. Weefsels worden hersteld, voedsel wordt verteerd, aandacht verslapt.

Uitputtingsfase

1. Als gekozen oplossing niet effectief blijkt, treedt opnieuw alarmfase in! Ipv rustfase.
2. Kenmerken van uitputting:

- nog harder werken

- vaker ziek

- onredelijk zijn, snel geëmotioneerd

- concentratieproblemen

- vermoeidheid, moeite met slaap

Vegetatieve tuning

Tuning - 

in balans brengen

Door dagelijkse veranderingen wordt het lichaam geprikkeld. Het lichaam is in staat zichzelf aan te passen, homeostase, en in evenwicht te blijven. Wie zich goed kan aanpassen heeft een grotere overlevingskans. 

Een verandering geeft een stressprikkel: stressoren. Mocht de verandering heel groot zijn en/ of bedreigend voor het individu, dan doorloopt het zenuwstelsel verschillende reactiepatronen door:

1. Alarmfase
2. Aanpassingsfase
3. Rust en herstelfase
4. Uitputtingsfase 

Vegetatieve tuning

Hier wordt de samenwerking tussen ortho- en parasympaticus, maar ook met het animale zenuwstelsel geregeld.

Deze 3 hogere centra "tunen" in onderlinge samenwerking met het vegetatieve systeem.

Vegetatieve 'tuning'

Het is van groot belang dat het sympathische en parasympathische goed samenwerken. Verstoringen in het evenwicht komen vaak omdat de boog te lang gespannen is: 

• langdurig intensief werkende sympathicus 
• bindweefsel is gevoelig voor verstoringen aan dit evenwicht 
• Tijdens de massage geven wij een signaal aan het zenuwstelsel dat bijdraagt aan het herstel van het natuurlijk evenwicht tussen het para- en sympatische zenuwstelsel. 

Opdracht 

Maak de opdracht 

Vegetatieve functies

Doelstelling

• Wat zijn de verschillende reactiepatronen van het zenuwstelsel?
• Hoe reageert het zenuwstelsel op een prikkelverandering, bijvoorbeeld stress?
• Welke fases kun je koppelen aan de reactiviteit van het weefsel tijdens een massage?

De student bedenkt een eigen doelstelling

Welk cijfer geef je jezelf voor deze les?

5

7

6

8

9

Welke doelen heb je behaald aan het einde van deze les?

De doelen van de opdrachten

De doelen op het bord

De doelen op het bord EN van de opdrachten