Formuleren 1b: congruentie, beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Pak je laptop alvast en zorg dat je startklaar bent.  

                                                    Nederlands vwo 4

Formuleren

• Ik kan een (foutieve) beknopte bijzin herkennen (en verbeteren).

• Ik kan incongruentie herkennen (en verbeteren).
  

 

Goed of fout?

Ik ben veel beter in hockey dan haar.

Ik ben mijn spullen vergeten en een heel harde werker.

Goed of fout?

x Ik ben veel beter in hockey dan zij.

overtreffende trap + ow

x Ik ben mijn spullen vergeten en ben een heel harde werker.

(Ik) ben vergeten = werkwoordelijk gezegde (iets doen)

(Ik) ben [een harde werker] = naamwoordelijk gezegde (iets zijn)

Wat is een beknopte bijzin?

Eindelijk bij het hotel gearriveerd, vonden wij het nogal tegenvallen.

Toen we eindelijk bij het hotel arriveerden, vonden wij het nogal tegenvallen.

Lopend naar huis, kwam ik erachter dat ik mijn tas vergeten was.

Toen ik naar huis liep, kwam ik erachter dat ik mijn tas vergeten was.

Om vogels te kijken, ging Midas 's middags naar het bos.

Omdat Midas vogels wilde kijken, ging Midas 's middags naar het bos.

Beknopte bijzin

Heeft zelf geen persoonsvorm, maar wél een werkwoord: 

infinitief, voltooid deelwoord of onvoltooid deelwoord

Neemt het onderwerp van de hoofdzin over (verzwegen onderwerp). Dit kan fout gaan. Dus check:

1. Wat is het onderwerp van de hoofdzin?

2. Wat is het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin?

3. Zijn ze gelijk? Zo nee, dan verbeter je de beknopte bijzin door een juist onderwerp erin te plaatsen. 

Beknopte bijzin verbeteren

|Eindelijk bij het hotel gearriveerd|, bleek het het nogal tegenvallen. x

Toen we eindelijk bij het hotel arriveerden, vonden wij het nogal tegenvallen.

|Lopend naar huis|, kwam ik erachter dat ik mijn tas vergeten was.

Toen ik naar huis liep, kwam ik erachter dat ik mijn tas vergeten was.

|Om vogels te kijken|, ging Midas 's middags naar het bos.

Omdat Midas vogels wilde kijken, ging Midas 's middags naar het bos.

Opdracht

• H5 P1: maak opdracht 17 en 18
• Klaar? Neem de theorie door van congruentie en beknopte bijzin
• Meer oefenen? Boek jaar 3! 

Incongruentie

Onderwerp en persoonsvorm moeten hetzelfde getal hebben: enkelvoud of meervoud. Dit kan fout gaan, vaak hierdoor:

• Het onderwerp is meervoud, maar wordt voor enkelvoud aangezien;
• Het onderwerp (ow) lijkt meervoud, maar is enkelvoud, omdat de kern enkelvoud is;
• De persoonsvorm en het onderwerp staan ver uit elkaar en daartussen staan andere zinsdelen met een ander getal dan het onderwerp;
• Het meewerkend voorwerp wordt ten onrechte voor het onderwerp aangezien.

Goed of fout?

De media schrijft regelmatig over dit beroemde koppel.

Een aantal leerlingen lopen alvast naar het lokaal.

De reizigers wordt gevraagd om over te stappen naar een andere trein. 

Goed of fout?

De media schrijft regelmatig over dit beroemde koppel. x

De media schrijven

Een aantal leerlingen lopen alvast naar het lokaal. x

Een aantal leerlingen loopt

De reizigers wordt gevraagd om over te stappen naar een andere trein. :)

(Aan) de reizigers wordt gevraagd 

Opdracht

• Maak opdracht 20
• Als je klaar bent: maakt het huiswerk af:  opdracht 9, 10, 14, 16, 17, 18, 20
• Meer oefenen? Boek jaar 3!

toets bespreken

• ruim al je spullen op
• pak een potlood
• tel de punten na
• luister mee naar de bespreking
• klopt er iets niet volgens jou? zet een kruisje voor de vraag of zet de punten naast het puntentotaal
• houd die toetsen apart

Huiswerk

• H5: P1 minimaal opdracht 9, 10, 14, 16, 17, 18 en 20
• 15 november Dagen van gras uit