5.3 Oplosbaarheid op microniveau

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

5.3 Oplosbaarheid op microniveau

Planning

• Vragen over 5.2?
  
• Leerdoelen
• Lezen pag 120 - 121.
• Herhalingvragen + uitleg 
  
• Carbonzuren + aminozuren
• Hydratie van ionen + oplossen
• Aan de slag!

Vragen 5.2?

Lesdoelen

• Ik kan uitleggen welke bindingen er tussen moleculen aanwezig zijn (vanderWaalsbindingen, waterstofbruggen of dipoolbindingen).
  
• Ik kan waterstofbruggen herkennen (-NH of -OH) en tekenen in een gegeven stof.
  
• Ik kan bepaalde eigenschappen uitleggen van stoffen die waterstofbruggen kunnen vormen.
  
• Ik kan de structuur tekenen van een carbonzuur.
  
• Ik kan de naam geven van een carbonzuur en de molecuulformule (algemeen: Cn-1H2n-1COOH).
  
• Ik kan een aminozuur opzoeken in de BINAS (67H1) en benoemen og de R-groep hydrofiel of hydrofoob is.
  
• Ik kan uitleggen wanneer een carbonzuur/aminozuur wel en wanneer hij niet wil mengen met water.
  

Stofeigenschappen zijn altijd op

1. Microniveau
2. Mesoniveau
3. Macroniveau

Alkanen zijn

1. Hydrofoob
2. Hydrofiel
3. Cartofiel
4. Nucleofiel

Beschrijf hoe een polaire atoombinding ontstaat. Gebruik de begrippen elektronegativiteit en partiële lading

Atoombinding

Polaire atoombinding

Ionbinding

ΔEN <=0,4

0,4 <ΔEN < 1,7

ΔEN > 1,7

Apolaire stof

Polaire stof

Zout

Lees pag 120 - 121

Wat lees je erover? 

Zelfstandig bedenken en daarna in DUO's

Bindingen tussen moleculen

Van zwak naar sterk:

• vanderwaalsbinding (tijdelijke + en - kant in molecuul)
• dipool-dipoolbinding (bij partiële + en - kant)
• waterstofbrug (bij sterk verschil in partiële + en - kant, vanuit OH en NH-groepen)

• ion-dipoolbinding afhankelijk van soort ion.

Vanderwaalskracht

Kracht tussen moleculen 

komt voor bij moleculaire stoffen

Groter/zwaarder molecuul --> grotere VdW --> hoger kookpunt 

Dipool-dipoolbinding

-Aantrekking tussen positieve en negatieve polen van moleculen

Waterstofbruggen

-Extra binding tussen dipoolmoleculen met H en sterk elektronegatief atoom

Soort zoekt soort

-Stoffen met dipool-dipool bindingen mengen goed

-Hydrofiel en hydrofoob, polair en apolair

zet de stoffen in volgorde van oplosbaarheid in water

laag <- - - - - - - - - - oplosbaarheid- - - - - - - - - - - - -> hoog

Alkaanzuur

alkaan met deze zijgroep: 

bijvoorbeeld butaanzuur

de C van de zuurgroep telt mee bij de langste keten

zuurgroep

4           3            2            1

let op

de C zuurgroep krijgt vrijwel altijd positie '1'

dus je telt vanaf de 'zure' C

Carbonzuren

Formule: C_n-1H_2n-1COOH. 

Veel met de triviale naam.

Carbonzuren

• Als de zuurgroep niet in de hoofdketen kan, dan wordt de naam "carbonzuur"
• Vb: benzeencarbonzuur

Lost deze stof wel op

 in water?

Weetje

Deze stof wordt egbruikt als conserveermideel. 

Aminozuren

20 verschillende aminozuren

• 8 kan je lichaam zelf maken
• 12 moet je uit je eten halen. Deze 12 heten essentiële  aminozuren.

Van losse aminozuren kun je 

nieuwe eiwitten maken.

Zie BiNas 67H1

Water

Hexaan

Ethanol

Octaan-1-ol

Oxaal-zuur

Amino-zuur

Butaan

Ionbinding

Aantrekkingskracht tussen - en + ionen

bij zouten

Ion binding > H-brug > VdW

Hebben het hoogste kookpunt 

Oplossen

Bij oplossen verbreek en vorm je krachten 

Stel we hebben 1 glas hexaan en 1 glas pentaan

Onderling VdW, die verbreek (als ze onderling sterk genoeg zijn) je en dan onderling maken ze weer nieuwe VdW

Stel ik heb een glas methanol en ethaanamine. Welke krachten worden en verbroken en (opnieuw) gemaakt als ik deze ga mengen?

Oplossen van zouten

Zouten lossen op in

1. Polaire stoffen
2. Apolaire stoffen
3. Beiden

Hydratatie

-Ion-dipoolbinding

-In water, of bijvoorbeeld ethanol

Huiswerkopdrachten

H: 28, 31

B: 24 t/m 27, 29, 30, 32

V: 33 en 34