§ 2.3 Opbrengsten, winst en winstmaximalisatie

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§ 2.3 Opbrengsten, winst en winstmaximalisatie

Wanneer is de winst maximaal?

Kernwoorden:

- Maximale winst: MO = MK

- Break-even-punt: TO = TK

- Producentensurplus

Winst & Omzet

De winst is het verschil tussen ......................................... en ............................................. .

De totale opbrengst (TO) = omzet = ................ x ................... 

Winst & Omzet

De winst is het verschil tussen opbrengsten en kosten.

De totale opbrengst (TO) = omzet = prijs x afzet

Exogene prijs

Voorlopig gaan we ervan uit dat de prijs exogeen is, d.w.z. de prijs wordt bepaald op de markt en de individuele aanbieder heeft er geen invloed op. 

De prijs is dan voor elke hoeveelheid producten die een producent verkoopt hetzelfde.

Gemiddelde & marginale opbrengst

De gemiddelde opbrengst en de marginale opbrengst zijn gelijk aan de verkoopprijs, als deze exogeen is.

Gemiddelde opbrengst = .......................................................

Marginale opbrengst = ..........................................................

................................................................................................

Gemiddelde & marginale opbrengst

De gemiddelde opbrengst en de marginale opbrengst zijn gelijk aan de verkoopprijs, als deze exogeen is.

Gemiddelde opbrengst = GO = TO / q = p x q / q = p

Marginale opbrengst = extra opbrengst voor elk product dat je extra verkoopt = verkoopprijs

Voorbeeld

In het voorbeeld van het vorige hoofdstuk, ging iemand stuiterballen verkopen op Koningsdag. 

Stel dat de verkoopprijs €1,- wordt. 

(Je besluit natuurlijk zelf wat prijs wordt, maar we doen alsof deze exogeen is.)

De totale opbrengst bij verschillende afzetten is dan:

Hoe groot is de gemiddelde opbrengst bij q = 25? ..................

Hoe groot is de marginale opbrengst bij q = 25? 

..................................................................................................

De totale opbrengst bij verschillende afzetten is dan:

Hoe groot is de gemiddelde opbrengst bij q = 25? 

TO / q = € 25 / 25 = € 1

Hoe groot is de marginale opbrengst bij q = 25? 

Van q = 25 naar q = 26 neemt TO met € 1 toe, dus € 1.

Om de winst te bepalen, moeten we de totale kosten van de totale opbrengst afhalen.

Maximale winst

Stappenplan maximale winst berekenen:

1. Zoek de hoeveelheid (q) waarbij MO = MK 
   
2. Bereken bij deze q de totale opbrengst (TO) 
   
3. Bereken bij deze q de totale kosten (TK) 
   
4. Trek de kosten van de opbrengst af: TO - TK 
   

Voorbeeld

Stel dat van een ondernemer het volgende bekend is: 

TK = 5q^2+ 20. 

De verkoopprijs is 

€ 40 per stuk. 

Wanneer is de winst 

maximaal?

Voorbeeld

Stel dat van een ondernemer het volgende bekend is: 

TK = 5q^2+ 20. 

De verkoopprijs is 

€ 40 per stuk. 

Wanneer is de winst 

maximaal?

De winst is maximaal bij q = 4.

Dit kun je ook bepalen met MO en MK. 

De winst is namelijk maximaal als geldt dat MO = MK.

Bewijs:

Tot welk punt geldt 

dat de toename 

van de opbrengsten 

groter is dan de 

toename van de 

kosten? 

Als MO > MK neemt winst 

........................................

Als MO < MK neemt winst 

.........................................

Je moet dus produceren / verkopen op het punt waar geldt .............................................................................................

Als MO > MK neemt winst 

toe (tot q = 4)

Als MO < MK neemt winst 

af 

Je moet dus produceren / verkopen op het punt waar geldt MO = MK 

Break-even-punt

Het break-even-punt is het punt waarbij er geen winst en geen verlies wordt gemaakt.

Dus, bij het break-even-punt geldt: ....................................... 

Je kunt het break-even-punt op 3 manieren vinden: 

1) aflezen uit een tabel

2) aflezen uit een grafiek

3) berekenen

Break-even-punt

Het break-even-punt is het punt waarbij er geen winst en geen verlies wordt gemaakt.

Dus, bij het break-even-punt geldt: TO = TK

Je kunt het break-even-punt op 3 manieren vinden: 

1) aflezen uit een tabel

2) aflezen uit een grafiek

3) berekenen

Voorbeeld

Stel dat voor een product geldt:

- kosten per product zijn € 5

- er is € 10 aan constante kosten.

- verkoopprijs is € 10 per stuk

1) Tabel

1) Tabel

2) Grafiek

3) Berekenen

TO = TK

..................................................................................................

..................................................................................................

..................................................................................................

Of: GO = GTK

..................................................................................................

..................................................................................................

..................................................................................................

3) Berekenen

TO = 10q

TK = 5q + 10

TO = TK 10q = 5q + 10 5q = 10 q = 2

Of: GO = GTK

10 = 5 + 10/q 10 / q = 5 q = 10 / 5 = 2

Producentensurplus

Het producentensurplus is het verschil tussen prijs (= MO) en MK.

Stel dat een producent 0 producten produceert. Als hij één eenheid (extra) gaat produceren, levert hem dan ............. op. De extra kosten zijn gelijk aan ............... . De (extra) winst die het hem oplevert is dan ................................ .Dit is de maatstaf voor het ‘welbevinden’ van een producent.

Producentensurplus

Het producentensurplus is het verschil tussen prijs (= MO) en MK.

Stel dat een producent 0 producten produceert. Als hij één eenheid (extra) gaat produceren, levert hem dan p = MO op. De extra kosten zijn gelijk aan MK. De (extra) winst die het hem oplevert is dan MO – MK. Dit is de maatstaf voor het ‘welbevinden’ van een producent.

Voorbeeld 

Van een producent is het volgende gegeven m.b.t. de marginale kosten:

Hoe groot is het 

producentensurplus

bij een prijs van 

€ 40?

.................................................................................................

Voorbeeld 

Van een producent is het volgende gegeven m.b.t. de marginale kosten:

Hoe groot is het 

producentensurplus

bij een prijs van 

€ 40?

(40 – 10) x 3 / 2 = 45