B8 DNA-technieken

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Erfelijkheid en Evolutie

DNA technieken

Wat gaan we doen?

1. Terugkoppelingsvragen
2. Uitleg basisstof 8
3. Kennisvragen
4. Zelfstandig werken 

Wie is de grondlegger van de evolutietheorie?

1. Richard Dawkins
2. Stephen Hawking
3. Albert Einstein
4. Chales Darwin

Isolatie is:

1. groepen organismen van dezelfde soort leven samen
2. groepen organismen van verschillende soorten leven samen
3. groepen organismen van dezelfde soort trekken naar elkaar toe
4. groepen organismen van dezelfde soort raken van elkaar gescheiden

Bij een mutatie in welk type cellen zijn de gevolgen het grootst?

1. Bij een mutatie in bloedcellen.
2. Bij een mutatie in geslachtscellen.
3. Bij een mutatie in huidcellen.

Waarvan spreken we als het gaat om het sterkste dier overleeft?

1. Isolatie
2. Natuurlijke selectie
3. Kunstmatige selectie

Hoe noem je het proces dat ervoor zorgt dat organismen van dezelfde soort steeds meer van elkaar gaan verschillen?

1. evolutie
2. evolutietheorie
3. isolatie
4. dat bestaat niet

We spreken van een mutant wanneer

1. een mutatie zichtbaar is in het genotype
2. een mutatie niet zichtbaar is in het genotype
3. een mutatie zichtbaar is in het fenotype
4. een mutatie niet zichtbaar is in het fenotype

Hoe is verandering van genotype mogelijk?

1. Mutatie
2. Geslachtelijke voortplanting
3. Kunstmatige selectie
4. Alle drie de antwoorden

Met welk dier heeft de giraf het meeste verwantschap?

1. Dwergherten
2. Nijlpaarden
3. Tandwalvissen
4. Baleinwalvissen

Welke dieren hebben de minste verwantschap?

1. Slijmprik en vissen
2. Slijmprik en reptielen
3. Zoogdieren & reptielen
4. Zoogdieren en vogels

Met wie heeft soort B de meeste verwantschap?

1. A
2. C
3. D
4. E

Haaien zijn gewervelde dieren. In de afbeelding zie je een stamboom die
de afstamming van verschillende groepen gewervelde dieren weergeeft
volgens de evolutietheorie.
welke antwoorden zijn goed?

1. Haaien zijn eerder ontstaan dan beenvissen.
2. Beenvissen zijn meer verwant aan haaien dan aan amfibieën.
3. A en B kloppen allebei
4. A en B kloppen allebei niet

Sleep de juiste afbeelding naar de bijbehorende structuur.

overeenkomst in bouw

overeenkomst in functie

Rudimentair

DNA-technieken

                      Lesdoel

Je kunt enkele DNA-technieken in de biotechnologie beschrijven.

Biotechnologie

Technologie waarbij organismen worden gebruikt om voor mensen producten te maken

Recombinant-DNA-techniek

Bij recombinant DNA techniek wordt DNA van meerdere organismen met elkaar gemengd.

Bijv. insuline gemaakt door bacteriën

Crispr-Cas

 Bij crispr-cas worden gericht wijzigingen aangebracht in genen van een organisme. 

Dat noem je met een Engels woord gene editing.

Crispr-Cas wordt gebruikt voor gen therapie.

Genetische modificatie

Het aanpassen van erfelijke eigenschappen bij organismen door de mens wordt genetische modificatie genoemd.

Een genetisch gemodificeerd organisme noem je transgeen.

Genetisch modificatie

DNA testen

• misdaadbestrijding
• fraude met vlees
• erfelijkheidsonderzoek
• vaderschapstesten
• verwantschap tussen soorten

Wat wordt er gedaan bij recombinant-DNA-techniek?

1. Met behulp van bacteriën wordt van melk yoghurt gemaakt.
2. Nieuwe klonen worden gemaakt van gunstige organismen.
3. Door het gebruik van gisten wordt brood, bier en wijn bereid.
4. In het DNA van een organisme wordt nieuwe erfelijke informatie aangebracht.

Wat is CRISPR-Cas?

1. Een schaar die DNA knipt
2. De naam van een Chinees onderzoek
3. Een bacterie die iets doet
4. Een schimmel die iets doet

Aan het werk

Maken

• Opdracht 1 t/m 7