13/03 theorie lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

1F Nederlands

Planning deze week

Maandag: Herhalen theorie + oefentoets

Dinsdag: oefentoets bespreken en leren

Woensdag: Toets Lezen 5-8

Onbekende woorden

Synoniem	ander woord met dezelfde betekenis. individueel --> alleen
Omschrijving	Legt in meer dan één woord de betekenis van een woord uit. vedette --> een beroemd persoon
Voorbeeld	Leggen de betekenis van een onbekend woord uit. zuivelproducten --> kaas, kwark
Tegenstelling	Tegenovergestelde van de betekenis riante --> kleine

Onderwerp

Elke tekst gaat ergens over. Dat noem je het onderwerp van een tekst. 

Om het onderwerp van een tekst te achterhalen, kun je oriënterend lezen = bekijk titel, plaatjes, tussenkopjes en opvallende woorden. Lees ook de alinea om achter het onderwerp te komen.

Hoofdgedachte

Je kunt het belangrijkste van een tekst in één zin samenvatten. Die ene zin noem je de hoofdgedachte. Om de hoofdgedachte van een tekst te vinden, moet je de tekst precies lezen. 

Hoofdgedachte vinden =

1. Waar gaat de tekst over? (onderwerp)

2. Lees de tekst precies

3. Geef antwoord op de vraag: wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

Tekstdoelen en tekstsoorten

Tekstdoel	De schrijver wil	Voorbeeld tekstsoort
activeren	dat je iets wel of niet gaat doen	advertentie, advies, flyer
amuseren	dat je je vermaakt	verhaal, mop, strip
informeren	dat je iets te weten komt	artikel, boek, verslag
instrueren	dat je leert hoe je iets moet doen	gebruiksaanwijzing, spelregels
Overtuigen	dat je zijn mening overneemt	betoog, brief, recensie

Alinea's en kernzinnen

Een tekst is meestal verdeeld in alinea's. Een alinea bestaat uit een aantal zinnen die over hetzelfde (deel)onderwerp gaan. 

Alinea's en kernzinnen

Zo herken je alinea's:

• Nieuwe alinea begint op een nieuwe regel
  
• Zinnen die samen één alinea vormen, staan achter elkaar zonder dat ze op een nieuwe regel beginnen
  
• Soms begint de eerst regel een stukje naar rechts (inspringen)
  
• Soms wordt er een regel overgeslagen (witregel)

De belangrijkste informatie van een alinea staat in de kernzin. Vaak is dat de eerste of laatste zin van de alinea.

Inleiding, middenstuk en slot

Inleiding =

je maakt kennis met het onderwerp

middenstuk =

staat de meeste informatie over het onderwerp

slot =

belangrijkste wordt herhaald

Deelonderwerpen

In het middenstuk van een tekst staat de meeste informatie over het onderwerp. Vaak worden in het middenstuk verschillende delen van het onderwerp besproken. Dit zijn deelonderwerpen. 

Aan de slag

Maak de oefentoets. Klaar? Zet je naam op je blad en lever hem bij mij in. Morgen gaan we de oefentoets bespreken. 

Leren voor de toets --> zie Magister voor de leerstof