P3_litgs_verlichting(1) theorie periode

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Nederlands, periode 3

havo 4

Verlichting (1)

Planning deze les

• Herhalen theorie literatuurgeschiedenis renaissance (boek NN6 Literatuur)
• Theorie verlichting
• Werken aan huiswerk

Literatuurgeschiedenis

•  Overzicht van middeleeuwen tot en met realisme
  (500-1900)

Herhaling

• Welke begrippen passen bij de middeleeuwen?
  
• eer en trouw
• Welke begrippen passen bij de renaissance?
• ontdekkers en hervormers

Renaissance (1)

‘Wedergeboorte’ van de klassieke oudheid

ontstaan in Italië

ontdekkers en hervormers

Verlichting (1)

18e eeuw: 1700-1800

de eeuw van de rede/filosofen

pruiken en revoluties

Verlichting (2)

• Absolute vorsten (17e eeuw)
  
• patriotten -> meer democratie
  
• prinsgezinden (orangisten) -> aanhangers stadhouders
  
• 1789: Franse Revolutie: vrijheid, gelijkheid en broederschap
• 1795: Bataafse Republiek
  
• 1798: Eerste grondwet -> scheiding van Kerk en staat
  

Verlichting (3)

• Drie belangrijke kenmerken:

• Het verstand staat centraal
  
• Snelle wetenschappelijke vooruitgang
  
• Ontwikkeling in staatsinrichting: begin democratie
  

To do...

Maak NN6 §5.1 opdr. 1 (blz. 248)

literaire uitingen in de 18e eeuw

• imaginair reisverhaal (utopie)
  
• kinder-/jeugdliteratuur
• spectatoriaal geschrift
• briefwisselingsroman

Naast heel veel fantasy-elementen bestaat het imaginaire reisverhaal elementen van een aantal andere genres: de utopie, de satire en de robinsonade.

De utopie is een genre waarin de ideale wereld wordt geschetst. Dat past prima in het imaginair reisverhaal waarin de hoofdpersoon in een andere wereld terechtkomt. Een satire is een verhaal waarin de spot wordt gedreven met personen of (politieke) misstanden en de robinsonade is een verhaal waarin de hoofdpersoon aanspoelt op een onbewoond eiland en zichzelf daar moet zien te redden.

Het spectatoriaal tijdschrift behandelt allerlei vraagstukken op het gebied van godsdienst, politiek, literatuur etc.

Het is bedoeld voor een breed publiek / burgerij 

Van Effen had vooruitstrevende standpunten 

Opvoeding

• de opvoeding van het kind is belangrijk
• geen onderdanigheid maar vrijheid
• 
  
• Betje Wolff en Aagje Deken
• Hiëronymus van Alphen

Hiëronymus van Alphen

• "Proeve van kleine gedigten voor kinderen"
• moderne opvoeding
• het kind moet zelf inzien wat het doen en laten kan
• geen dwang
  
  
• Het bekendste versje is "De Pruimenboom".

verlichting

To do...

Maak NN6 §5.1 opdr. 2 (blz. 249)