observeren: verschillende methoden

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 1

Schooldoelen

Je legt uit welke bronnen verzameld kunnen worden om een begeleidingsplan op te stellen. Je legt ook uit wat de functies van observeren zijn en wat de valkuilen daarbij zijn. 

Je werkt twee verslagen uit van momenten waarin je leerlingen tijdens een leeractiviteit hebt geobserveerd. Dit doe je uitgebreid, feitelijk en objectief.

Dit doel werkt iedereen uit het leerteam uit!

Je legt daarbij uit welke observatiemethode je hebt toegepast. In de verslagen is terug te lezen: de algemene gegevens, de aanleiding, het observatiedoel en vraagstelling, het concrete gedrag, de observatie categorieën, de observatiemethode en de plaats en de tijd. 

Schooldoelen

Wat moet je doen? 

Je levert een begeleidingsplan/OPP in die op jouw stage wordt gebruikt. Je levert 2 observaties in die je hebt gedaan op stage. Maak dus foto’s van de observaties. Daarnaast lever je een verslag in bij beide observaties die de punten bevatten die hierboven beschreven staan.

Handelingsplan/begeleidingsplan/

OPP (= ontwikkelingsperspectief)

Als je signaleert dat de ontwikkeling van een kind stagneert (=vastloopt).

OA profielboek hfst. 9.10

Wat zegt de inspectie?

 

Scholen voor primair en voorgezet onderwijs moeten een opp opstellen voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Als de ondersteuning onder de basisondersteuning valt dan hoeft er geen opp te worden opgesteld. Wat er onder basisondersteuning wordt verstaan is afgesproken binnen het samenwerkingsverband.

Wat zegt de inspectie?

 

Wat moet er in het opp staan?

De verplichte onderdelen van het opp staan beschreven in de wet en zijn:

de verwachte uitstroombestemming van de leerling

de onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling (met in elk geval een weergave van de belemmerende en bevorderende factoren)

een beschrijving van de te bieden ondersteuning en begeleiding en - indien aan de orde - de afwijkingen van het (reguliere) onderwijsprogramma.

Kijk naar het handelingsplan van jouw stage.

Welke onderdelen staan hierin?

Welke bronnen worden gebruikt om het plan te kunnen opstellen?

Waarnemen of observeren?

Waarnemen = onbewust         Observeren= bewust

Waarnemen= zonder doel            Observeren= doelgericht

                                                                Observeren=systematisch

                                                             Observeren= objectief

bron: basisboek hfst. 4

Wat is observeren?

- Vorm van waarnemen

- Kijken naar gedrag van een kind

- Observeren doe je objectief (zonder oordeel)

- Je trekt nog geen conclusies

Waarom observeren?

Waarom observeren?

- Ontwikkeling van een kind volgen

- Zowel in het onderwijs als in de kinderopvang

- Je leert een kind nog beter kennen

- Weten waarom een kind zich op een bepaalde manier gedraagt.

- Informatie verzamelen om een kind goed te kunnen begeleiden

Soorten observatie

Open observatie : doel en situatie bekend, al het gedrag opschrijven wat je ziet.

Gesloten observatie : bekend welk gedrag  je gaat observeren bijvoorbeeld dmv turflijst

Observatiemethoden 

participerende observatie: zelf onderdeel van observatie

niet-participerende observatie: je bent toeschouwer

ongestructureerde observatie: geen regels over observatie en manier van opschrijven, geen plan of schema's .

gestructureerde observatie: vooraf opgestelde regels, schema's, lijsten, manier van opschrijven bekend.

Hoe observeer je?

1. Wat is de reden van de observatie?

- Kind beter leren kennen/begrijpen

- Probleem onderzoeken

- Goed beeld krijgen van een situatie

2. Gegevens van een kind 

3. Doel: Met welk doel wil je observeren? Eén doel of vraag per observatie.

Hoe observeer je?

4. Hoe ga je observeren: Welke methode? Welke middelen heb je nodig?

5. Observatiesituaties: situatie, tijd, plaats, datum

6. Resultaten: Met wie bespreek je de resultaten? Op welke manier? Wat ga je met de resultaten doen?

Opdracht:

We bekijken het filmpje 'Spelobservatie.'

Schrijf zoveel mogelijk op wat je in de video ziet.

Opdracht:

We bekijken het filmpje 'Spelobservatie.'

Schrijf zoveel mogelijk op wat je in de video ziet.

Kijk wat je hebt opgeschreven en onderstreep/arceer wat objectief is en wanneer je gedrag interpreteert.

Wat kan jou als observator beinvloeden?

• eigen mening
  
• emotionele betrokkenheid
  
• Halo-effect (als je een lln. sympathiek vindt, kan dit invloed hebben)
• Horn- effect (tegenovergesteld van Halo-effect)
• vooroordeel
  
• ervaring

 

• projectie (je ziet eigenschappen van jezelf in een lln.)
• eigen referentiekader
• stemming
• selectieve waarneming (je ziet wat je wil zien)
• stereotypering
• Hawthorne effect (als een kind weet dat het wordt geobserveerd , kan dat van invloed zijn op het gedrag)