H4 - Grammatica Woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-5

Grammatica zinsdelen

Wat gaan we doen?

-Zinsdelen: ow, pv, lv, mv, bwp, wg, ng

-Woordsoorten: lw, zn

Terugblik

Wat weet je nog?

Benoem alle woorden in onderstaande zin:

De jongen heeft een nieuwe fiets.

Zelfstandig werkwoord

Als in een zin met een werkwoordelijk gezegde maar één werkwoord staat, dan is dat een zelfstandig werkwoord (zww). Het geeft aan wat het onderwerp doet. Als er meer werkwoorden zijn, staat het zelfstandig werkwoord achter in de zin.

Hulpwerkwoord

Helpt het zelfstandig werkwoord om tot een goede zin te komen:

-Ik zou vanmiddag mijn huiswerk maken.

-De leraar heeft de toetsen nagekeken.

Koppelwerkwoord

Als in een zin met een naamwoordelijk gezegde maar één werkwoord staat, dan is dat een koppelwerkwoord (kww): 

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, vóórkomen. 

Koppelwerkwoord

Het koppelwerkwoord koppelt een eigenschap aan het onderwerp. Als er meer werkwoorden zijn, staat het koppelwerkwoord achter in de zin. De andere werkwoorden zijn hulpwerkwoord.

Koppelwerkwoord

– Scouting wordt (kww) volgens mij [heel populair].

– Scouting kan (hww) volgens mij [heel populair] worden (kww).

– Scouting zal (hww) volgens mij [heel populair] kunnen (hww)   

    worden (kww).

werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde van een zin zegt wat iemand of iets (het onderwerp) doet.

Alle werkwoorden in een zin: Gisteren heb ik door het bos gefietst.

naamwoordelijk gezegde

Zegt wat iemand of iets is (of wordt of blijft).

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een of meer werkwoorden en een naamwoord:     Dafne wordt steeds sneller.

wordt = werkwoordelijk deel

sneller = naamwoordelijk deel

Bij een naamwoordelijk gezegde heeft de zin geen lijdend voorwerp.

koppelwerkwoorden

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, vóórkomen

Mijn broer wordt morgen zestien.

naamwoordelijk gezegde = wordt zestien

werkwoordelijk deel = wordt

naamwoordelijk deel = zestien

Het gebouw is erg groot.
Deze zin heeft een...

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn vader heeft een huis gebouwd.
Deze zin heeft een...

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Wat is het naamwoordelijk gezegde in onderstaande zin?

Robs zus is een goede volleybalster.

1. is
2. een goede volleybalster
3. is een goede volleybalster

Wat is het naamwoordelijk gezegde in onderstaande zin?

Het raadsel bleek te moeilijk voor de kinderen.

1. bleek
2. bleek te moeilijk
3. te moeilijk
4. bleek te moeilijk voor de kinderen

Naamwoordelijk gezegde

Het ng bestaat uit:

• Koppelwerkwoord + eventuele andere werkwoorden + dat wat over het onderwerp gezegd wordt.

Koppelwerkwoorden

• Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen
  

Naamwoordelijk gezegde

Het ng bestaat dus uit:

• Koppelwerkwoord en eventuele andere ww's  

       (= werkwoordelijk deel)

• Dat wat over het onderwerp gezegd wordt

       (= naamwoordelijk deel)

weektaak

Hoofdstuk 4 

-Grammatica Zinsdelen: 1 t/m 3

-Grammatica Woordsoorten: 1 t/m 3