naamwoordelijk gezegde-H.2-havo2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je hoe je het ( werkwoordelijk en naamwoordelijk deel van het ) naamwoordelijk gezegde in een zin kunt vinden.

Het werkwoordelijk gezegde van een zin zegt wat iemand of iets (het onderwerp) doet en een naamwoordelijk gezegde (ng) zegt wat iemand of iets is of wordt .

– De hockeycoach / is / streng.

ng = is [streng]

– Sien wordt docent beeldende kunst.

ng = wordt [docent beeldende kunst]

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel.

• Het werkwoordelijk deel (ww.deel) bevat alle werkwoorden uit de zin. Een van die werkwoorden is een koppelwerkwoord (kww). Er zijn zes koppelwerk- woorden:
zijn,
worden,
blijven,
blijken,
lijken, schijnen.

Het naamwoordelijk deel (nw.deel) bevat een bijvoeglijk of zelfstandig naamwoord dat een eigenschap (streng, docent beeldende kunst) van het onderwerp (De hockeycoach, Sien) geeft. 

Het koppelwerkwoord (is, wordt) koppelt de eigenschap aan het onderwerp.

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Zo vind je het naamwoordelijk gezegde

1 Stel vast of er een koppelwerkwoord in de zin staat.

2 Stel vast of het onderwerp iets doet of iets is of wordt.

3 Als het onderwerp iets is/wordt, stel je de vraag:
Wat + persoonsvorm + onderwerp + overige werkwoorden? 

Het antwoord op die vraag is het naamwoordelijk deel.

4 Noteer het naamwoordelijk gezegde: pv + [nw.deel] + overige werkwoorden. Zet het naamwoordelijk deel tussen vierkante haken.

Voorbeeld:

Nova wil later een beroemde pianiste worden.

1 worden = kww

2 Nova wil later iets worden, namelijk een beroemde pianiste.

3 Vraag: Wat wil Nova worden? Antwoord: een beroemde pianiste.

4 ng = wil [een beroemde pianiste] worden

nieuwnederlands.digitaal.noordhoff.nl

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Welk van de onderstaande woorden is geen koppelwerkwoord.

1. zijn
2. blijken
3. kijken
4. schijnen

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Mijn vriend wordt leraar.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij gaat naar huis.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De baby wordt groot.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn zus is vervelend.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Welk gezegde?
Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Ik snap nu het WG en NG

1. ja
2. nee

H2A-2021

                                          H2B-2021

Aan de slag

Gebruik bij het maken van de opdrachten de theorie

van H. 2 blz. 60 Gramm. zinsdelen> naamwoordelijk gezegde

Maken:

blz. 60

startopdr.

opdr. 1 t/m 4

Wel of geen naamwoordelijk gezegde?
Stel drie vragen:

Vraag 1: Staat er een vorm van één van de negen koppelwerkwoorden in de zin?

Vraag 2: Gaat het in de zin om een ‘toestand’ (ook wel: eigenschap)?

Vraag 3: Wordt er in de zin iets over het onderwerp gezegd?

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica

Zinsdelen: naamwoordelijk gezegde

doel van deze les

 het NG

LET OP!

staan er meerdere ww in de zin, dan is de PV een hww

Hij zou leraar willen worden

zou willen worden zijn de ww-> 3 ww, dus 2 hww

Grammatica

- zelfstandig werkwoord

- hulpwerkwoord

- koppelwerkwoord

zww, kww, hww

zww = zelfstandig werkwoord

kww = koppelwerkwoord

hww = hulp werkwoord

Zelfstandig werkwoord

Wanneer een werkwoord in een zin de handeling aangeeft, dan is dat werkwoord een zelfstandig werkwoord. Het zelfstandig werkwoord is dus het belangrijkste werkwoord. Er staat altijd maar één zelfstandig werkwoord in een zin. (Vaak is het 't laatste werkwoord van de zin).

Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord 

Zww: belangrijkste werkwoord van het werkwoordelijk gezegde

Hww: alle andere werkwoorden

kww

Een koppelwerkwoord koppelt het onderwerp van de zin  aan het naamwoordelijk deel (dit is een ZN of een BIJV NW)

kww

Een werkwoord is alleen een koppelwerkwoord als:

het één van de negen koppelwerkwoorden is

het te vervangen is door een ander koppelwerkwoord uit het rijtje

Koppelwerkwoorden

Er zijn negen koppelwerkwoorden. 

Het zijn: zijn, worden, heten, blijven, schijnen, lijken, blijken, dunken en voorkomen.  

Een koppelwerkwoord staat nooit alleen. Er hoort altijd een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord bij. (samen vormen ze het naamwoordelijk gezegde).

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten, dunken en voorkomen)