25/9 werkwoordstijden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De werkwoordstijden

Planning

• Lezen 
• Wat weet je nog?
  
• Instructie- zelfstandig in stilte werken 
• Verlengde instructie - in stilte werken 
• Exitticket
• Afsluiten (reflectie en feedback)

1. Draai je iPad om.
   
2. Ga in stilte lezen.
   

Schrijf een ding op die de vorige les hebt geleerd.
(lesstof of waar je mee geoefend hebt in de methode)

Noteer DRIE belangrijke punten waar je aan moet denk bij het schrijven van een weblog.
--> Let op: niet (volledig) de opdracht invullen = theorie overschrijven!

Weblog 

Een weblog of blog lees je op een andere manier dan een schriftelijk verslag. Zo neem je bijvoorbeeld minder tijd voor het lezen van een blog dan voor een verslag. Bij het schrijven van een weblog of blog moet je daar rekening mee houden.

• Zorg voor een aantrekkelijke titel die nieuwsgierig maakt of die iets zegt over de inhoud.

• Gebruik duidelijke taal en maak je zinnen niet te lang.

• Zorg voor een duidelijke structuur: schrijf een korte inleiding die de inhoud samenvat, een kern en een afsluiting met een korte herhaling en/of conclusie.

• Plaats belangrijke informatie aan het begin van de tekst.

• Geef de informatie in kleine porties, die je aanduidt met tussenkopjes.

• Zet de gebeurtenissen in chronologische volgorde als je een weblog over een reis of een andere gebeurtenis schrijft.

• Gebruik informatieve hyperlinks.

Verwijswoorden

Verwijswoorden zijn woorden die verwijzen naar eerder genoemde woorden. Daarmee maak je de tekst afwisselender. Bijvoorbeeld:

Elza gaat naar Ibiza. Zij viert daar vakantie. Ze heeft daarvoor haar nieuwe bikini ingepakt.

Signaalwoorden

Dit zijn woorden die de lezer door de tekst leiden.

Signaalwoorden zijn woorden die een 'signaal' (een teken) afgeven dat er iets in een alinea gaat gebeuren. Er komt bijvoorbeeld een tegenstelling aan.

Bijvoorbeeld: (aha, nu volgt er een voorbeeld).

Eerst heb je deze uitleg gelezen, daarna ga je aan de slag. (aha, een volgorde van de tijd).

Schrijftips

•  Bij het schrijven van een weblog let je op:
  

1. gevarieerde woorden;
2. informeel taalgebruik; 
3. verwijswoorden;
4. signaalwoorden;
5. juiste werkwoordtijden.

Nieuwe lesstof

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• weet je wat werkwoordstijden zijn en hoe je ze correct moet gebruiken;
• kun je werkwoordstijden herkennen en benoemen;





• heb je geoefend me het veranderen en gebruiken van werkwoordstijden.

    

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Waaraan denken jullie bij het woord "tijd"?

Werkwoordstijd

Werkwoordsvorm die aangeeft in welke tijd een gebeurtenis plaatsvindt.

Heden, verleden, toekomst

heden = nu, huidige tijd

verleden= toen, de tijd voor de huidige tijd

toekomst = binnenkort, later, de tijd die na de huidige tijd komt

Iedereen heeft zijn gebreken.

1. heden
2. verleden
3. toekomst

Toch zal ik voorbereid zijn.

1. heden
2. verleden
3. toekomst

De juiste werkwoordstijd

• Heden:  tegenwoordige tijd (voltooit en onvoltooid): je betrekt de lezer meer bij de gebeurtenissen.

• Verleden: verleden tijd (voltooit en onvoltooid): het is voor de lezer duidelijker dat het gaat om gebeurtenissen die voorbij zijn.

Voltooid of onvoltooid?

Ik zal hard mijn best doen.

1. voltooid
2. onvoltooid

Ik heb heel hard mijn best gedaan.

1. voltooid
2. onvoltooid

OTT 

OVT 

VTT 

VVT 

ik werk, ik lees 

 ik werkte, ik las 

 ik heb gewerkt, ik heb gelezen

 ik had gewerkt, ik had gelezen 

Werk voor deze les + huiswerk: Alvast aan het werk? 

• je begrijpt de lesstof/theorie voldoende (je kunt het groene theorieblok uit je boek gebruiken als ondersteuning) 
• je werkt in STILTE en je mag NIET PRATEN of OVERLEGGEN en geen vragen stellen
  
• je bent echt aan het werk!
  

Klaar = in STILTE lezen

Pak je VIP en noteer:

Lees de theorie over werkwoordstijden van paragraaf 1.4 in de methode

Maken: opdracht 8 t/m 12

+nakijken en verbeteren met een andere kleur!

verlengde instructie:

Maken: opdracht 10 t/m 12

+nakijken en verbeteren met een andere kleur!

Wat niet af is = huiswerk

Stel de volgende les vragen over dingen die je niet begreep!

Werkwoordstijden

• OTT: onvoltooid tegenwoordige tijd - ik werk, ik lees 
  
• OVT: onvoltooid verleden tijd - ik werkte, ik las 
  
• VTT:voltooid tegenwoordige tijd - ik heb gewerkt, ik heb gelezen 
  
• VVT: voltooid verleden tijd - ik had gewerkt, ik had gelezen (www = vt)

Ook nog:

• OTTT: onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd - ik zal werken, ik zal lezen
  
• VTTT: voltooid tegenwoordige toekomende tijd - ik zal gewerkt hebben, ik zal gelezen hebben
  
• OVTT: onvoltooid verleden toekomende tijd - ik zou werken, ik zou lezen
  
• VVTT: voltooid verleden toekomende tijd - ik zou gewerkt hebben, ik zou gelezen hebben
  

Voltooid of onvoltooid?

o.t.t.: onvoltooid tegenwoordige tijd

Ik eet een appel.

Ik ga naar de stad.

o.v.t.: onvoltooid verleden tijd

Ik at een appel.

Ik ging naar de stad.

v.t.t.: voltooid tegenwoordige tijd

Ik heb een appel gegeten.

Ik ben naar de stad gegaan.

v.v.t.: voltooid verleden tijd

Ik had een appel gegeten.

Ik was naar de stad gegaan.

Ik zal gewerkt hebben.

1. voltooid
2. onvoltooid

Ik zou voor school willen werken.

1. voltooid
2. onvoltooid

Voltooid of onvoltooid?

v.t.t.: voltooid tegenwoordige tijd

Ik heb een appel gegeten.

Ik ben naar de stad gegaan.

Voltooid verleden tijd

v.v.t.: voltooid verleden tijd

Ik had een appel gegeten.

Ik was naar de stad gegaan.

De juiste werkwoordstijd

Voordat je een verslag gaat schrijven, moet je bedenken of je vanuit de tegenwoordige of verleden tijd wilt schrijven.

• Voordeel tegenwoordige tijd: je betrekt de lezer meer bij de gebeurtenissen.

• Voordeel verleden tijd: het is voor de lezer duidelijker dat het gaat om gebeurtenissen die voorbij zijn.

Let op.

• Wissel niet van werkwoordstijd in een chronologisch verslag. Dat maakt een verslag onduidelijk en minder prettig om te lezen.

Waarom moet je de tegenwoordige tijd en de verleden tijd niet zomaar door elkaar gebruiken?

De juiste werkwoordstijd

Voordat je een verslag gaat schrijven, moet je bedenken of je vanuit de tegenwoordige of verleden tijd wilt schrijven.

• Voordeel tegenwoordige tijd: je betrekt de lezer meer bij de gebeurtenissen.

• Voordeel verleden tijd: het is voor de lezer duidelijker dat het gaat om gebeurtenissen die voorbij zijn.

Let op.

• Wissel niet van werkwoordstijd in een chronologisch verslag. Dat maakt een verslag onduidelijk en minder prettig om te lezen.

• Je kunt wel van tijd wisselen als de gebeurtenissen niet vlak na elkaar gebeurd zijn.

Goed: Ik vond dat ik kon stoppen met voetballen zonder dat ik daarover uitleg gaf.

Niet goed: Ik vind dat ik kon stoppen met voetballen zonder dat ik daarover uitleg geef.

Goed: Ik vond dat ik kon stoppen met voetballen zonder dat ik daarover uitleg gaf. Nu zie ik in dat die keuze voor sommigen nog altijd onbegrijpelijk is.

Als een tekst helemaal in de tegenwoordige tijd staat, is het actiever en ben je er als lezer helemaal bij.

1. waar
2. niet waar

Als een tekst helemaal in de verleden tijd staat, lees je het meer als een verhaal en heb je als lezer meer afstand.

1. waar
2. niet waar

Zuid-Soedan

Ik zit op een middelbare school in Italië met mensen uit 90 verschillende landen. Het gebeurt weleens dat we tijdens de lessen in gesprek raken over zaken van over de hele wereld. Zo vroeg mijn scheikundelerares vorige week of er iets was gebeurd in deze vakantie wat we nooit zouden vergeten. Ismail uit Zuid-Soedan vroeg: “Iets positiefs of negatiefs?” Zij: “Allebei.” Ismail begon over de oorlog die in zijn land was uitgebroken en zijn familie daar. De klas viel stil. “Wat erg,” zei de lerares. “Wacht,” vervolgde Ismail, “er is ook goed nieuws! Mijn snor is eindelijk aan het groeien!”

Bron: naar [e-mail]

Schrijf de eerste twee zinnen over en verander ze van tijd.

Ik zit op een middelbare school in Italië met mensen uit 90 verschillende landen. Het gebeurt weleens dat we tijdens de lessen in gesprek raken over zaken van over de hele wereld.

Wat is het effect van de veranderingen in opdracht 9a?

Wat moet je in de rest van de tekst nog
meer veranderen om het verhaal te laten
kloppen?

Werk voor deze les + huiswerk: Alvast aan het werk? 

• je begrijpt de lesstof/theorie voldoende (je kunt het groene theorieblok uit je boek gebruiken als ondersteuning) 
• je werkt in STILTE en je mag NIET PRATEN of OVERLEGGEN en geen vragen stellen
  
• je bent echt aan het werk!
  

Klaar = in STILTE lezen

Pak je VIP en noteer:

Lees de theorie over werkwoordstijden van paragraaf 1.4 in de methode

Maken: opdracht 8 t/m 12

+nakijken en verbeteren met een andere kleur!

verlengde instructie:

Maken: opdracht 10 t/m 12

+nakijken en verbeteren met een andere kleur!

Wat niet af is = huiswerk

Stel de volgende les vragen over dingen die je niet begreep!

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• weet je wat werkwoordstijden zijn en hoe je ze correct moet gebruiken;
• kun je werkwoordstijden herkennen en benoemen;





• heb je geoefend me het veranderen en gebruiken van werkwoordstijden.

    

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Werkwoordstijden

Ik heb voor geschiedenisles gekozen.

1. ott = onvoltooid tegenwoordige tijd
2. vtt = voltooid tegenwoordige tijd
3. ovt = onvoltooid verleden tijd
4. vvt = voltooid verleden tijd

Werkwoordstijden

Ik koos voor een date met Piet.

1. ott = onvoltooid tegenwoordige tijd
2. vtt = voltooid tegenwoordige tijd
3. ovt = onvoltooid verleden tijd
4. vvt = voltooid verleden tijd

werkwoordstijden
Wat is de werkwoordstijd van de onderstaande zin?
We gingen even een lekker ijsje eten in de binnenstad.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Benoem de werkwoordstijd.

Ik had spinazie gegeten.

1. ott
2. vtt
3. ovt
4. vvt

Ik weet wat werkwoordstijd zijn,hoe ik ze correct moet gebruiken en
kan ze herkennen en benoemen.

😒🙁😐🙂😃