Grensvervagingen - 11.2 Hoe planten denken en doen

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Mensen redeneren, dieren hebben meer intuïtie.

Mensen hebben meer emoties en meer woorden aangegeven.

Mensen zijn anders ontwikkeld en hebben andere vaardigheden dan dieren.

Mensen zijn slimmer, maar niet beter dan dieren.

Mensen hebben cognitieve vaardigheden, gebruiken techniek en kunnen tegen hun instinct ingaan. Dit geldt niet voor dieren.

Bewust handelen; de veronderstellingen

1. Bewust handelen heeft een geest of ziel nodig die nadenkt voordat een lichaam iets doet.

Kunnen we denken en doen wel zo makkelijk scheiden?

2. De gevolgen van ons handelen kunnen we enigszins overzien.

Dit vermogen wordt flink overschat.

Egocentrisch denken: alleen de mens kan nadenken over wat we doen. door nadenken is zelfreflectie mogelijk. Dieren zouden slechts automatisch of instinctief handelen en mensen intentioneel.

Link met de 4E-cognitiefilosofen uit kwestie 2

Morton

Er is geen duidelijk verschil tussen gedrag en handelen.

In werkelijkheid handelen we veel minder en vertonen we meer gedrag.

Bezitten we wel de kenmerken waarmee we ons van niet-mensen onderscheiden?

Dieren en planten hebben mogelijk ook handelingsvermogen.

Dit neemt Morton over van Latour (kwestie 4, standpunt 2, argument 2)

Plantenneurobiologie*

Stefano Mancuso (1965) en Alessandra Viola (1972)

Planten zijn net zoals mensen cognitieve wezens;

zintuiglijke vermogens en communiceren.

Pleidooi voor bewustere en zorgzamere samenwerking

tussen mens en natuur.

Normatieve werking, discussie plantenrechten is geopend!

Komkommer en kwel: kunnen planten pijn voelen?

Linkje naar de tekst

https://www.quest.nl/natuur/planten/a33264620/kunnen-planten-pijn-voelen/

Eindterm 18

18. De kandidaten kunnen de opvattingen van Haraway, Morton, Despret, Latour, Hayles, Barad, Harari

en Rasch over de grensvervagingen omtrent de mens uitleggen, vergelijken, toepassen en evalueren.

Daarbij kunnen zij de volgende standpunten betrekken:
• dat door de grensvervagingen de vraag naar het wezen van de mens opnieuw en anders
benaderd moet worden (Haraway);
• dat er bij de grensvervagingen kanttekeningen kunnen worden geplaatst vanuit ethisch,
kentheoretisch en wetenschapsfilosofisch perspectief;
• dat de grens tussen mens en dier is vervaagd (Morton, Despret);
• dat de grens tussen levend en niet-levend is vervaagd (Latour, Hayles);
• dat de grens tussen fysiek en niet-fysiek is vervaagd (Barad, Harari, Rasch).

Eindterm 19

19. De kandidaten kunnen uitleggen en evalueren dat volgens Morton de grens tussen mens en dier is

vervaagd. Daarbij kunnen zij betrekken:

• een uitleg van Haraways opvatting over de grensvervaging tussen mens en dier;
• de begrippen ‘ecologisch denken’, ‘mesh’, ‘plantenneurobiologie’;
• een uitleg met tekstfragment 12 van Mortons argument dat mensen bestaan uit allerlei niet-
menselijke wezens;
• een uitleg van Mortons argument dat ook dieren en planten denk- en handelingsvermogen
hebben;
• een uitleg met tekstfragment 13 van Desprets argument dat de grensvervaging tussen mens en
dier impliceert dat er in wetenschappelijk onderzoek anders met dieren moet worden omgegaan

Plantenneurobiologie

Planten zijn net zoals mensen cognitieve wezens: ze hebben zintuiglijke vermogens die lijken op die van ons, zoals zien, ruiken, proeven, hoeren en voelen, en zelfs een heel stel die wij niet kennen.

Zo voelen planten bijvoorbeeld zwaartekracht en magnetische velden en communiceren ze met elkaar via chemische en elektrische signalen.

Deze manier van denken over planten roept de vraag op of we naast dierenrechten ook een discussie over plantenrechten moeten openen.