Fouten met verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Formuleren

Fouten met verwijswoorden

Lesdoel

• Aan het einde van de les kun je fouten met verwijswoorden herkennen en verbeteren
• Aan het einde van de les kun je het verband tussen zinnen en zinsdelen goed aangeven door de juiste verwijs- en verbindingswoorden te gebruiken.

Fouten met verwijswoorden

Verwijswoord =

• een woord dat vooruit of terug wijst naar een woord verderop of naar een eerder genoemd woord.
  

Antecedent =

• een woord, woordgroep of zin waarop het verwijswoord terugslaat
  

Fouten met verwijswoorden

• De man waarop ik wachtte, droeg een hoed.
  
• Het meisje die daar staat, is heel aardig.
  

Welke verwijswoorden zijn fout?

Fouten met verwijswoorden

Belangrijk bij het gebruik van verwijswoorden:

• Gebruik van het juiste verwijswoord
  
• Duidelijk waarnaar het verwijswoord verwijst (wat het antecedent is)
  

Twee soorten fouten met verwijswoorden:

•  2.1 gebruik van een onjuist verwijswoord
  
•  2.2 onduidelijk verwijzen
  

Verschillende verwijswoorden

1. hij/zij/ze; hem/haar; zijn/haar:

• mannelijke woorden – de-woorden – (m) – hij/zijn/hem
• vrouwelijke woorden – de-woorden – (v) – zij/ze/haar
• onzijdige woorden – het-woorden – (o) – het/zijn
  

2. die/dat; deze/dit:

• de-woorden – die/deze
  
• het-woorden – dat/dit
  

Verschillende verwijswoorden

3. hen/hun:

• hen als lijdend voorwerp (lv)                                                                                             
• Ik neem hen mee naar het museum

• hen na een voorzetsel                                                                                                     
• Aan hen geef ik toestemming om…

• hun als meewerkend voorwerp (mv)                                                                             
• Ik geef hun toestemming om…

Verschillende verwijswoorden

3. hen/hun:

• hun NOOIT als onderwerp (ow)                                                                                   Hun zitten de hele tijd te kletsen. = fout
• een verzameling personen is nooit meervoud                                                   Deze groep leerlingen is haar boek vergeten.

Verschillende verwijswoorden

4. dat/wat

* dat – het-woord

* wat – 

• onbepaald vnw. (alles, iets, niets, het enige)
                                                            
• Iets wat ik belangrijk vind, is… 

• overtreffende trap
                                                                                                                
• Het leukste wat ik meemaakte, was… 

• een hele zin
                                                                                                                             
• Het regende de hele dag, wat erg vervelend was. 

Verschillende verwijswoorden

5. wie/waar

* wie – bij personen 

• de man op wie ik wacht
  
• de vrouw met wie ik samenwerk
  

* waar – bij zaken

•  de vakantie waarop ik mij verheugde
  
•  het mes waarmee ik mijn brood smeer
  

Verschillende verwijswoorden

5. wie/waar

* wie – bij personen 

• de man op wie ik wacht
  
• de vrouw met wie ik samenwerk
  

* waar – bij zaken

• de vakantie waarop ik mij verheugde
  
• het mes waarmee ik mijn brood smeer
  

Onduidelijk verwijzen

2.2 Onduidelijk Verwijzen:

• Geen antecedent  –
  het woord waarnaar verwezen wordt, staat niet in de tekst. Bijvoorbeeld:
• Aaf en Ben hebben deze chaos veroorzaakt.
• Onduidelijk wat het juiste antecedent is  –  meerdere antecedenten zijn mogelijk. Bijvoorbeeld: 
• De gymleraar vroeg aan Kees of hij de bal uit de bosjes wilde halen die hij er zojuist had ingeschopt. 

Het schilderij ______
je hebt opgehangen, hangt scheef.

1. die
2. deze
3. dit
4. dat

Informatie _____
je aanvraagt krijg per e-mail toegezonden.

1. die
2. deze
3. dit
4. dat

Zij is het mooiste meisje _____
ik ken.

1. die
2. deze
3. dat
4. dit

Vul het juiste verwijswoord in
Iets ... je zelf niet wilt, kan je ook niet van een ander verlangen.

Vul het juiste verwijswoord in
Het meningsverschil ... zij het steeds hadden is bijgelegd.

Hen of hun?
Mijn dochter hield ____ een tijdje gezelschap.

1. hen
2. hun

Hen of hun?
Dat gegooi werd ____ niet in dank afgenomen.

1. hen
2. hun

Het verbod ...... voor de gehele binnenstad gold, werd door iedereen genegeerd.

1. dat
2. wat
3. die
4. dit

Het boek ...... hij schreef, wordt goed verkocht.

1. dit
2. wat
3. dat
4. die

Hij is de man ...... ik op reis ga.

1. waarmee
2. op wie
3. met wie
4. waar

Het mooiste fragment ...... hij tot het laatst bewaarde.

1. dat
2. wat
3. die
4. dit

De conferentie is ...... beslissende fase ingegaan.

1. zijn
2. haar

Het nieuwe bestuur lichtte ...... plannen toe.

1. zijn
2. haar

Het is .......... caravan.

1. hen
2. hun

Het zou leuk zijn, als we samen met .......... zouden kunnen gaan.

1. hen
2. hun

We vragen het .......... wel, als het ons vanmiddag nog niet is gelukt.

1. hen
2. hun

Omdat het bedrijf vond dat zijn concurrenten inbreuk hadden gemaakt op een belangrijk patent, sleepte het .......... voor de rechter.

1. hen
2. hun

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 6 op blz. 234 + 235