4.2 Atomen en moleculen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Doel van deze les:

Je kunt de namen en symbolen van de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) opsommen.

Je kunt de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) indelen in metalen en niet-metalen.

Je kunt beschrijven dat moleculen zijn opgebouwd uit atomen.

 Je kunt beschrijven dat bij een chemische reactie de atomen niet veranderen, maar anders worden gerangschikt.

 Je kunt beschrijven hoe een moleculaire stof is opgebouwd.

Even hh van vorig jaar

Een molecuul is het kleinste deel van een stof, die nog te herkennen is als die stof. Een molecuul heeft alle eigenschappen van die stof. 

Een molecuul bestaat uit atomen. 

Elementen

Een stof die je niet kleiner kan maken, noem je een element. 

Element: een latijns woord wat basisonderdeel betekent. 

Op het periodieke systeem staan alle elementen weergegeven. 

Er zijn metalen en niet-metalen. 

Opdracht: Flitskaartjes

Je krijgt per tafel een blad met symbolen. Maak voor jezelf flitskaartjes om deze stoffen uit je hoofd te leren. Dit gaan we ook in een SO tegenkomen binnenkort!

Moleculen

Een molecuul bestaat uit 1 óf meerdere atomen

Atomen

Atomen bestaan uit:

- Elektronen

- Protonen

- Neutronen

Zuurstofmolecuul

Zuurstof atoom heeft als symbool O

Zuurstofmolecuul zijn twee atomen O-O

Je schrijft dit als O₂.

Scheikundige reactie

Bij een scheikundige reactie: beginstoffen verdwijnen, reactieproducten verschijnen. 

Maar... atomen raak je nooit kwijt en je krijgt ze er ook nooit bij. Voor de pijl staan dezelfde aantallen atomen als achter de pijl. 

Index

Index = een getal dat het aantal atomen van elke soort in een molecuul.

 Index 1 wordt meestal weggelaten. 

Koolzuurgas

Water ontleden

Vorige paragraaf hebben we water ontleed in de LU. 

We maken er een reactieschema van (in woorden dus):

Water (l) -> Waterstof (g) + Zuurstof (g) 

Reactievergelijking (in formuletaal)

...K(s) + ...Br₂(l) -> ...KBr(s)

Verbinding

Water is een verbinding tussen waterstof (H) en zuurstof (O). 

De eigenschappen van een verbinding zijn heel anders dat de eigenschappen van de elementen waaruit de verbinding is opgebouwd. Waterstof is bijvoorbeeld licht ontvlambaar. Water niet echt ;-)

Fotolyse is het ontleden van moleculen onder invloed van licht. Ouderwets fotopapier bevatte een dun laagje vast zilverchloride dat onder invloed van licht ontleed in de elementen zilver(s) en chloorgas. Noteer dit reactieschema.

Zilver is Ag en Chloor is Cl. Er zijn 2 zilverchloride moleculen nodig voor de ontleding. Noteer deze reactievergelijking.

Aan de slag

LEES de tekst van 4.2 en MAAK de opdrachten