Herhaling woordenschat H3 en 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Ouders van 13-jarige relschopper moeten 18.000 euro schade vergoeden

De ouders van een 13-jarige jongen die schade aanrichtte tijdens de avondklokrellen in Eindhoven begin dit jaar moeten 18.000 euro schadevergoeding betalen. Dat heeft de rechtbank van Den Bosch dinsdag bepaald. Omroep Brabant meldt dat de jongen betrokken was bij het plunderen van een supermarkt. Ook zou hij stenen hebben gegooid door ruiten van het station. De rechter legde de jongen ook een leerstraf op van 35 uur, en een voorwaardelijke werkstraf van 60 uur. De afgelopen maanden stonden relschoppers terecht die in januari in verschillende binnensteden vernielingen aanrichtten en winkels plunderden. Naast Eindhoven waren er onder meer rellen in Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Tilburg, Venlo, Enschede, Helmond en Roermond. In Eindhoven werd flinke schade aangericht: een auto van ProRail brandde uit, een supermarkt van Jumbo werd geplunderd en ruiten werden ingegooid. Ook moest de ME, net als in Amsterdam, ingrijpen. De totale schade bedroeg 670.000 euro. (NRC)

Herhaling woordenschat

Hyperbool & Eufemisme

Pleonasme & Tautologie

Komende periode:

Periode 6: 5 weken les, dan toetsweek (28-06)

Eindtoets gaat over hoofdstuk 5

Verder nog een boektoets over gelezen boek (Ziel)

Woordenschat: opdracht

Oftewel: hoop te doen.

Nu: herhalen woordenschat

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik

beeldspraak is ook een stijlfiguur: hiermee maak je je taal mooier en interessanter

Het lijkt alsof het een beetje heeft geregend.

Eufemisme

- Een eufemisme is een manier om iets verzacht uit te drukken. - Door een eufemisme te gebruiken kan je iets wat onaardig is 

  zeggen of schrijven zonder dat het onaardig, gruwelijk of vies

  klinkt. 

Wij hebben thuis een interieurverzorgster.

Voorbeelden eufemisme

- Volgens mij is er aan jou een steekje los! 

- De dierenarts heeft de hond laten inslapen.
- De directie wil het personeelsbestand afslanken.

- Hij is een bekende van de politie.

- Hij heeft te diep in het glaasje gekeken.

- Mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt.

Pleonasme

Bij een pleonasme wordt een eigenschap van iets dubbel uitgedrukt. Een pleonasme bestaat uit twee woordsoorten, vaak een bijvoeglijk naamwoord en een zelfstandig naamwoord. Het bijvoeglijk naamwoord drukt een eigenschap uit die al besloten ligt in het zelfstandig naamwoord. Denk bijvoorbeeld aan witte sneeuw. Sneeuw is altijd wit, dus dit bijvoeglijk naamwoord is dubbelop.

Voorbeelden pleonasme:

Groen gras

Ronde bal

Mondeling gesprek

Hoekig vierkant

Houten boomstam

Hyperbool

De inhoud van de mededeling wordt enorm vergroot.

Hij barst van het geld.

Ik word stapelgek van die man.

Ik verveel me dood.

Veelvoorkomende uitdrukkingen, die eigenlijk pleonasmen zijn:

Grote reus

Gratis cadeau

Nog eens herhalen

Weer hervatten

Vieze stank

Wanneer fout?

Een pleonasme kan gebruikt worden om zinnen aantrekkelijker te maken en om zaken te benadrukken. Denk bijvoorbeeld aan gedichten. In zakelijke teksten wordt een pleonasme als stijlfout gezien. Dus daar is het niet goed om van een 'ronde cirkel' of een' dood lijk' te spreken.

Tautologie

Een tautologie is een combinatie van woorden die hetzelfde uitdrukken. Het zijn twee woorden van dezelfde woordsoort, bijvoorbeeld twee bijvoeglijk naamwoorden, twee zelfstandige naamwoorden of twee bijwoorden. Tussen de woorden in staat meestal een voegwoord, zoals en of of. Je kunt hierbij denken aan verheugd en blij. Deze woorden betekenen hetzelfde en één van de twee kun je prima weglaten.

Voorbeelden tautologie:

Veel voorkomende, geaccepteerde tautologieën:

Never nooit (niet)

Pracht en praal

Vast en zeker

één en hetzelfde

Leugen en bedrog

Verschillen:

Het verschil zit hem dus in de woordsoorten. 

Bij een pleonasme is er sprake van twee verschillende woordsoorten, waarbij het ene woord iets uitdrukt wat al in het andere woord besloten ligt. 

Bij een tautologie wordt hetzelfde gezegd met twee verschillende woorden van dezelfde woordsoort.

Stijlfouten:

Vormen van pleonasme en tautologie kunnen gebruikt worden om iets te benadrukken, maar ze kunnen in sommige situaties ook als stijfout gezien worden.

Tautologieën die vaak als fouten worden gezien:

Ik doe het zo, want dat doe ik immers altijd. (want en immers betekenen hetzelfde)

We wisten dit reeds weken al. (reeds en al betekenen hetzelfde)

Tot dusver hebben we dit niet eerder gezien. (tot dusver en niet eerder betekenen hetzelfde)

Snap je het?

Nu gaan we een Kahoot hierover doen.

Daarna kun je aan je huiswerk voor vrijdag of lezen in je boek.