5.2 De Grote depressie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Afspraken

• De telefoon blijft in de telefoontas!
• Je zit volgens de plattegrond
  
• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, huiswerk gemaakt.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we na de les of in de pauze
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Lessonup:

• Bij het einde van de timer start de les.
• Login met je eigen naam.

Vrede van Versailles 1918

1. Oostenrijk-Hongarije werd gesplitst
2. Duitsland moest land afstaan
   
3. Duitsland moest herstelbetalingen doen
   
4. Duitsland werd als enige schuldig bevonden
5. Duitsland mag geen groot leger meer.
6. Duitsland moet al haar kolonies afstaan
7. Duitsland wordt gedemilitariseerd; boten gezonken, tanks vernietigd, wapens vernietigd, etc.

• Alleen Amerika is terughoudend en wil Duitsland helpen doormiddel van een lening (Dawes plan)

• Oprichting volkenbond (voorloper VN).

Roaring twenties

•  Door eerste wereldoorlog kon Amerika flink verdienen aan de export van: voedsel, grondstoffen, industrieproducten.

• Vrijemarkteconomie; ondernemers zoveel mogelijk vrijheid bieden.

> Belasting bedrijven omlaag

> Stakende arbeiders werden hard aangepakt

> Vakbonden werden tegengewerkt

> Minimumloon werd afgeschaft

> Wetten tegen kinderarbeid werden teruggedraaid.

• De overheid bemoeid zich zo weinig mogelijk met de economie, zodat deze kan groeien.

De Eerste Wereldoorlog werd beëindigd met het Verdrag van Versailles. Wat is geen bepaling uit dit verdrag?

1. Duitsland moest herstelbetalingen betalen
2. Duitsland werd gedemilitariseerd (leger werd verkleind, tanks weg)
3. Duitsland en Oostenrijk werden als enige schuldigen aangewezen
4. Duitsland moest land en koloniën afstaan

Voor wie waren deze maatregelen vooral goed?

1. Iedereen
2. Ondernemers
3. De arme bevolking
4. Investeerders

Zou het idee van de vrijemarkt daadwerkelijke tot een betere economie leidden?

1. Ja, iedereen profiteert van de toenemende rijkdom
2. Ja, maar alleen voor de rijkste mensen
3. Nee, hierdoor neemt de welvaart juist af
4. Nee, dit leidde tot achteruitgang

1918: Eerste Wereld oorlog voorbij; de economie groeit.

Automatisering (lopende band); lonen gaan omhoog, en kosten omlaag. Men koopt meer producten waardoor de economie verder groeit.

Amerikanen willen profiteren van de markt en kopen aandelen (vaak met geleend geld)

De economie groeit door; innovatie zorgen ervoor dat de productie verder groeit. Iedereen koopt spullen aan de lopende band. Iedereen koopt zo snel spullen dat ze niet zo snel nieuwe spullen nodig hebben, desondanks groeit de markt verder; de markt raakt verzadigd.

De economie groeit uit verhouding met de rest van de wereld. Export neemt af en de twijfel begint toe te slaan bij beurshandelaren.

24 oktober 1929; bij de opening van de markt verkoopt men massaal aandelen. De Beurskrach, de waarde van aandelen kelderen.

Mensen verliezen binnen aanzienlijke tijd veel geld (soms zelfs huizen). Dat ze hun leningen niet terug kunnen betalen. Amerika beland in een enorme economische crisis.

De bubbel knapt

Zwakheden in de economie:

1. Overproductie (door mechanisatie en lage prijzen).
2. Lenen zonder controle
3. Speculatie (Veel mensen zonder ervaring hadden aandelen, verkocht één iemand, dan verkocht iedereen)

• Zwarte Donderdag: aandelen worden minder waard en door twijfel begint men massaal aandelen te verkopen.

• Dawesplan wordt stop gezet en en banken vorderen het geld terug dat uitgeleend werd aan Duitsland.

Wat zou deze economische crisis betekenen voor Duitsland?

1. Niets, zij zijn niet afhankelijk van Amerika
2. Lichte schade, ze kunnen nu minder handelen met Amerika
3. Grote schade, de handel met Amerika stopt geheel
4. Een ramp, de leningen vanuit Amerika stoppen

Hyperinflatie

• Het Dawesplan werd stop gezet

• De nieuwe Duitse regering (Weimar republiek) kon de problemen niet oplossen

• Er werd geld bijgedrukt, waardoor het geld minder waard werd.

• De wereld (vooral Duitsland) belande in de zwaarste economische crisis ooit.
  

In Amerika

• Liberale idee van vrij economie wordt losgelaten. 

• New deal

1) Werkloosheid en armoede aangepakt door grote projecten: stuwdammen aanleggen .

2) Meer controle op banken

3) Minimumlonen en maximum werktijden ingesteld.