Politiek-maatschappelijke stromingen 19e eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Politiek-maatschappelijke stromingen

Liberalisme

Socialisme (communisme)

Conservatisme

Nationalisme

Confessionalisme

Na 1815 ...

Congres van Wenen (1814/15) regelde de machtsverhoudingen in Europa van na Napoleon.

• Herstel van de oude koningshuizen
• Restauratie (terugdringen Verlichtingsidealen)
• Concert van Europa (streven naar machtsevenwicht)

Wat is liberalisme?

1. Mensen die strijden voor gelijke rechten.
2. Mensen die voor vrijheid gaan
3. Mensen die de kerk belangrijk vinden.
4. Mensen die voor vrouwen opkomen

Waarom ontstond het liberalisme na 1815?

1. Na de nederlaag van Napoleon wilden de mensen vrij zijn en blijven
2. Liberalisme ontstond als een reactie op de Restauratie in Europa van na 1815
3. In de tijd van Napoleon was er geen tijd voor liberale denkbeelden

Liberalisme

• Vrijheid van het individu!
• Politiek: - De macht ligt bij een gekozen volksvertegenwoordiging   

                         - Grondwet (beschermt burgerrechten en tégen te machtige vorst)

                         - Gelijkheid voor de wet (geen privileges bij bepaalde groepen)

                         - Scheiding tussen kerk en staat

• Economie: Vrijhandel / zo weinig mogelijk overheidsbemoeienis in de economie
• Sociaal-cultureel: Vrijheid van godsdienst, meningsuiting, onderwijs

Wat is socialisme?

1. streven naar een samenleving met zoveel mogelijk vrijheid
2. streven naar een maatschappij zonder bestuur
3. streven naar een samenleving waarin mensen een bestuur kiezen
4. streven naar een samenleving met zoveel mogelijk gelijkheid

Welke richtingenstrijd ontstond er in de loop van de 19e eeuw binnen het socialisme?

1. revolutionaire socialisten (communisten) en sociaal-democraten
2. revolutionaire socialisten (communisten) en de anarchisten
3. Sociaal-democraten en socialisten die sociale wetgeving nastreefden
4. Sociaal-democraten onderling

Inzichtsvraag:
Als de voorspelling van Marx juist is, waarom zijn er dan geen socialistische revoluties geweest in West-Europa eind 19e / begin 20e eeuw?