Les 2 - H3.5 _ Rekenen aan reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H3

§3.4

Planning

• Leerdoelen deze les

• Voorkennis ophalen

• Uitleg §3.4

• Aan de slag

Leerdoelen

□ 1. Je kan rekenen met mol:

         o a. Je weet waar je de molaire massa kan vinden van veel stoffen;

         o b. Je kunt de molaire massa berekenen van stoffen die niet in BiNaS staan, middels het                           periodieke systeem;

          o c. Je kan de massa omrekenen naar het aantal mol en visa versa.

□ 2. Je kan rekenen aan reacties:

          o a. Je weet dat een kloppende reactievergelijking de molverhouding tussen de stoffen in                       de reactie weergeeft;

          o b. Je kan middels de molverhouding berekenen hoeveel mol stof er ontstaat / benodigd                        is voor een reactie;

          o c. Je kan middels de molverhouding berekenen hoeveel gram stof er ontstaat / benodigd is voor een reactie;

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 34 gram calciumoxide (CaO). Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers

Bereken hoeveel gram overeenkomt met 0,34 mol kaliumchloride (KCl). Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers

Rekenen aan reacties

Waarom is het belangrijk om dit te leren?

Bij de productie van stoffen, zoals bij de chemische industrie of bij medicijnen, is het belangrijk om de beginstoffen in de juiste verhouding saamen te voegen. De verhouding is belangrijk, omdat er anders één van de beginstoffen overblijft. Dat is verspilling (kost geld!) én het product is onzuiver.

Welke belangrijke informatie geeft een kloppende reactievergelijking, voor het rekenen aan reacties?

1. de massaverhouding waarin de stoffen reageren
2. de molverhouding waarin stoffen reageren
3. de formules van de stoffen
4. de molecuulformules van de stoffen

Maak de onderstaande reactie kloppend:

...Fe+...O​2​​−>...Fe​2​​O​3​​

Rekenen aan reacties

• Deze kloppende reactie geeft ons de MOL-verhouding

4Fe+3O​2​​−>2Fe​2​​O​3​​

Geef de molverhouding tussen
ijzer en zuurstof

4Fe+3O​2​​−>2Fe​2​​O​3​​

1. 4:3
2. 4:3:2
3. 1:2
4. 3:4

Hoeveel mol zuurstof is er nodig, wanneer er 2 mol ijzer aanwezig is?

4Fe+3O​2​​−>2Fe​2​​O​3​​

1. 1,5
2. 4
3. 8
4. Het juiste antwoord staat er niet tussen

Hoeveel mol ijzeroxide zal er maximaal kunnen ontstaan uit 20 mol ijzer?

4Fe+3O​2​​−>2Fe​2​​O​3​​

1. 2
2. 10
3. 20
4. Het juiste antwoord staat er niet tussen

Rekenen aan reacties

• Uit een kloppende reactievergelijking kun je de molverhouding afleiden waarin stoffen reageren en ontstaan. 
• Door het aantal mol om te rekenen in gram (of liter) kun je precies berekenen hoeveel stof je nodig hebt.

• Omdat er meerdere rekenstappen nodig zijn, is het handig om gebruik te maken van een stappenplan

naar welke eenheid moet je ALTIJD omrekenen bij rekenen aan reacties?

1. gram
2. liter
3. mol
4. gram per mol

Voorbeeld 1

• Eerst trainen we met het invullen van het stappenplan
• Daarna oefenen we met de uitwerking (berekeningen)

Maak aantekeningen!

Voorbeeld 1

• Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

• Vul de eerste 3 stappen van het stappenplan in:
  
• stap 1: reactievergelijking
  
• stap 2: molverhouding
  
• stap 3: wat is gegeven, wat is gevraagd? 

Voorbeeld 1

• Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

• Vul de eerste 3 stappen van het stappenplan in:
  
• stap 1: 
• stap 2:      2 mol :   2 mol :   1 mol
  
• stap 3:      34 gram                   ? gram

2H​2​​O−>2H​2​​+O​2​​

Voorbeeld 1

• Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

• Probeer het schema af te maken met stap 4 t/m 6. 

Voorbeeld 1

• Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

• stap 4: 34 gram : 18,02 gram/mol = 1,887 mol water
  
• stap 5: uit 2 mol water ontstaat 1 mol zuurstof, dus 1,887:2 = 0,943 mol zuurstof ontstaat
  
• stap 6: 0,943 mol x 32,00 gram/mol = 30,19 gram O2

Stap 7 - Controleer!

• Het is belangrijk om je antwoord te controleren. Gebruik het volgende lijstje. CONTROLEER
• A ntwoord (heb je antwoord gegeven op de vraag?)
• L ogisch (is het realistisch, zou het kunnen kloppen?)
• L eesbaar (geen cijfers door elkaar, onduidelijk gekriebel?)
• E enheid (staat die achter het getal en is die juist?)
• S ignificantie (indien gevraag)

Noteer in je schrift!

Controleer nu je eigen antwoord en kies de juiste significantie:
hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1. 30,19 gram
2. 30,2 gram
3. 30 gram
4. 3x10^1 gram

Werk de volgende vraag uit in je schrift. Gebruik hierbij het stappenplan > Bereken hoeveel gram water ontstaat bij de verbranding van 32 gram CH4. De reactievergelijking is:

CH​4​​+2O​2​​−>CO​2​​+2H​2​​O

Aan de slag 

• Doorlezen §3.5
• Maken §3.5:  

      *moeilijk? opdr.: 44, 47, 48          *makkelijk? opdr.: 49, 50, 52

• En opdr.: 49, 55, 56

 

• Eerste 5 minuten in stilte
• Daarna fluisterend overleggen met buur óf werken met muziek

• Vraag? Steek je hand op
• Af? => Geen huiswerk

Controle:
Hoeveel mg chloorgas ontstaat bij de ontleding van 1,20 gram natriumchloride?
Werk de opgave uit in je schrift volgens het stappenplan.

Leerdoelen

□ 1. Je kan rekenen met mol:

         o a. Je weet waar je de molaire massa kan vinden van veel stoffen;

         o b. Je kunt de molaire massa berekenen van stoffen die niet in BiNaS staan, middels het                           periodieke systeem;

          o c. Je kan de massa omrekenen naar het aantal mol en visa versa.

□ 2. Je kan rekenen aan reacties:

          o a. Je weet dat een kloppende reactievergelijking de molverhouding tussen de stoffen in                       de reactie weergeeft;

          o b. Je kan middels de molverhouding berekenen hoeveel mol stof er ontstaat / benodigd                        is voor een reactie;

          o c. Je kan middels de molverhouding berekenen hoeveel gram stof er ontstaat / benodigd is voor een reactie;

Hoe goed kun je de molverhouding afleiden uit de reactievergelijking?

1. het lukt niet, ik kan geen reactievergelijkingen opstellen
2. het lukt niet, ik weet niet naar welke getallen ik moet kijken
3. ik weet dat ik naar de coëfficiënten moet kijken, maar begrijp niet waarom
4. kloppend maken lukt prima en ik begrijp waarom ik naar de coëfficiënten moet kijken

Hoe goed snap je het rekenen aan reacties?

010

Wat vind je na deze les het meest lastig?

welke belangrijke informatie geeft de reactievergelijking voor het rekenen aan reacties?

1. de massaverhouding waarin de stoffen reageren
2. de molverhouding waarin stoffen reageren
3. de formules van de stoffen
4. de molecuulmassa van de stoffen

02:22

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 60,0 gram C2H6O

05:09

Bereken hoeveel gram zuurstof overeenkomt met 3,90 mol

02:22

Leg uit waarom deze berekening niet goed is

02:04

welke belangrijke informatie geeft de reactievergelijking voor het rekenen aan reacties?

1. de massaverhouding waarin de stoffen reageren
2. de molverhouding waarin stoffen reageren
3. de formules van de stoffen
4. de molecuulmassa van de stoffen

02:04

Wat is de molverhouding tussen sacharose en waterstof gas?

2​​​​​C​12​​H​22​​O​11​​​​​​​→​​​​​24​​​​​C​​​​​(s)​​​​​+​​​​​22​​​​​H​2​​​​​​​(g)​​​​​+​​​​​11​​​​​O​2​​​​​​​(g)

1. 2 : 22
2. 1 :11
3. 2 : 24 : 22: 11
4. 2 : 11

02:04

4 Fe + 3 O2 --> 2 Fe2O3
Geef de molverhouding tussen
Fe en O2

1. 4:3
2. 4:3:2
3. 1:2