H1.3 Verkennend lezen. Onderwerp en deelonderwerp, titel en tussenkopjes.

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

HV1

H1.3 

Lezen

Informatie geven

De lezer overtuigen van je mening

Overhalen om iets te doen of kopen

De lezer vermaken

Informeren

Overtuigen

Activeren

Amuseren

Welke
bedoelingen kan een tekst hebben?

Vandaag leer je...

- wat verkennend en nauwkeurig lezen is

- wat een alinea is

- wat onderwerpen en deelonderwerpen zijn

Op welke manieren
kun je een tekst lezen?

leesstrategieën

- verkennend lezen ("oppervlakkig" bekijken: plaatje, kopjes enz. Doel is bepalen van het onderwerp van de tekst)

- nauwkeurig  lezen (alles intensief lezen. Doel is de tekst helemaal begrijpen).

De zeven stappen

Bekijk:

1. Titel

2. Eerste zinnen

3. Tussenkopjes

4. Laatste zinnen

5. Anders gedrukte woorden

6. Illustratie

7. Bronvermelding

Verkennend lezen

Doel 

=

Het onderwerp en het tekstdoel van de tekst bepalen

Het onderwerp bepalen

Na het (verkennend) lezen kun je het onderwerp van de tekst bepalen. 

Het onderwerp is kort geformuleerd en is geen vraag of zin die begint met een vraagwoord.

Fout geformuleerd

Het onderwerp is

Hoe ontstaat een bijensteek?

Waarom haal je lage cijfers?

Goed geformuleerd

Het onderwerp is

Het ontstaan van een bijensteek

Redenen voor lage cijfers

Wat denk jij dat een
deelonderwerp is?

Een deelonderwerp

is een onderwerp dat wordt besproken in een alinea.  Soms staan er tussenkopjes (korte deeltitels) boven deelonderwerpen.

Bijvoorbeeld:

Onderwerp van de tekst = Opwarming van de aarde

Deelonderwerpen = 

1. Het ontstaan 

2. De toekomst

3. Maatregelen

Een tekst bestaat uit vier vaste delen. Benoem ze op volgorde met een spatie ertussen.

In een alinea staat een deelonderwerp. Hoe noem je de belangrijkste zin in een alinea?

De kernzin

is de belangrijkste zin uit de alinea. Dit is de eerste, tweede of laatste zin van de alinea.

Andere zinnen in die alinea

- voorbeelden

- toelichting (uitleg)

Hoofdzaken

= alle informatie uit de kernzinnen,

de belangrijkste informatie

Bijzaken

= minder belangrijke informatie, 

zoals voorbeelden en toelichting.

Welke leesmanier gebruik je als je leest om het onderwerp van een tekst te bepalen?

1. nauwkeurig
2. verkennend
3. zoekend

Even testen...
In een alinea kan slechts èèn zin de kernzin zijn.

1. waar
2. niet waar

Even testen...
Bijzinnen kun je onderverdelen in 1. toelichting/uitleg en 2...

Even testen...
Een onderwerp schrijf je altijd op in slechts èèn woord..

1. waar
2. niet waar

Kun je...

- twee leesstrategieën opnoemen?

- uitleggen wat verkennend lezen is?

- uitleggen wat een alinea is? 

- uitleggen wat onderwerpen en deelonderwerpen zijn?