[4H] De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Verlichting

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je denkbeelden van de Verlichting op het gebied van:

- politiek, 

- godsdienst, 

- economie en 

- sociale verhoudingen 

noemen en uitleggen.

Herhaling:
Leg, in het kort en eigen woorden, uit wat 'rationalisme' is.

Casus

We lezen de casus op blz. 128

'Een straf van God'

Leg uit waarom de katholieke kerk de ideeën van Voltaire gevaarlijk vond.

Na de Wetenschappelijke Revolutie

Er komt steeds meer vertrouwen in het menselijk verstand. Rationalisme wordt steeds belangrijker om de dingen in de wereld te verklaren.

Rationalisme betekent ook dat je vooral zelf na moet denken en niet zomaar alles moet geloven wat iemand anders zegt (bijvoorbeeld de koning of de geestelijkheid).

Kritiek van 'Verlichtingsdenkers'

Drie onderwerpen waar 'verlichtingsdenkers' kritiek op hadden:

1) De Kerk en het geloof.

     => Verlichtingsdenkers willen geloofsvrijheid.

2) De ongelijkheid in de samenleving.

      => Verlichtingsdenkers willen voor iedereen natuurrechten.

             (volgende slide)

3) Het politieke bestuur.

      => Verlichtingsdenkers hadden ook hier drie kritiekpunten.

             (na slide natuurrechten)

Natuurrechten

Natuurrechten zijn alle rechten waar mensen van nature recht op zouden moeten hebben.

• Recht op leven.
• Recht op bezit.
• Recht op vrijheid.

Iedereen had deze rechten, niet alleen de hoogste standen.

Kritiek op het politieke bestuur

Drie kritiekpunten op het politieke bestuur:

1) De taak van een koning is om zijn volk te beschermen. Als een koning de bevolking niet beschermd, dan mag je tegen hem in opstand komen.

2) Een regering is er voor burgers. Zij hebben dus uiteindelijk de macht in een land: volkssoevereiniteit.

3) Het bestuur mag nooit in handen van één persoon komen en moet gescheiden worden. Trias Politica ('de scheiding der machten'):

- De wetgevende macht

- De uitvoerende macht

- De rechtsprekende macht

Verlichtingsidee:

Geloofsvrijheid

Verlichtingsidee:

Natuurrechten

Verlichtingsidee:

Scheiding der Machten

Politiek

Economisch

Sociaal-maatschappelijk

Religieus

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je denkbeelden van de Verlichting op het gebied van:

- politiek, 

- godsdienst, 

- economie en 

- sociale verhoudingen 

noemen en uitleggen.