oefentoets paragraaf 14.3 De overheid en sociale ongelijkheid in Nederland

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Een samenleving waarin enkele lagen te onderscheiden zijn op sociaal gebied.

Groep mensen die in de samenleving ongeveer dezelfde positie inneemt.

Een rij beroepen, waarbij bovenaan de beroepen staan die hoog worden gewaardeerd en onderaan de beroepen die het minst worden gewaardeerd. 

Aanzien

Sociaal geslaagd

Sociale klasse

Maatschappelijke ladder

Status

Een maatschappij waarbij je in een bepaalde kaste  (sociale klasse) wordt geboren en waar je niet meer uitkomt.

Het stijgen van de ene naar de andere klasse. 

Het ervoor zorgen dat je door middel van een opleiding hogerop komt in de samenleving. 

Het benadrukken of overdrijven van verschillen tussen mensen in de maatschappij door de overheid, organisaties en alle mensen.

Het stijgen en dalen op de maatschappelijke ladder.

Kastenmaatschappij

Sociale mobiliteit

Positieverwerving

Positietoewijzing

Verticale sociale mobiliteit 

Als de lonen stijgen, gaan de uitkeringen ook omhoog.

Het ervoor zorgen dat je door middel van een opleiding hogerop komt in de samenleving. 

Als de lonen stijgen, hoeven de uitkeringen niet mee omhoog te gaan. 

Het stijgen en dalen op de maatschappelijke ladder.

koppeling van lonen en uitkeringen

Positieverwerving

Ontkoppeling van lonen en uitkeringen

Verticale sociale mobiliteit 

Rijke landen in de Europa, Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.

Landen in Oost-Europa en de ontwikkelde communistische landen in Oost-Azië.

Armste landen die vooral op het zuidelijk halfrond liggen.

Gezinnen die generaties lang in een niet te doorbreken cirkel van grote armoede en achterstand gevangen zitten.

Plannen die per wijk opgesteld worden in overleg met bewoners, lokale organisaties en instellingen over te behalen resultaten.

Eerste wereld

Tweede wereld

Derde wereld

Kansarmen

Chartes

Plannen die per wijk opgesteld worden in overleg met bewoners, lokale organisaties en instellingen over te behalen resultaten.

 

Belangen die voor jou als individu gelden.

Belangen die voor iedereen gelden.

Groepen die langs allerlei wegen druk  proberen uit te oefenen op mensen van wie ze wat gedaan willen krijgen.

Charters

Individuele belangen

Collectieve belangen

Pressiegroepen

Groepen burgers die zich een bepaalde tijd inzetten voor een in (hun ogen) goede zaak.

Belangen die voor jou als individu gelden.

Belangen die voor iedereen gelden.

Groepen die langs allerlei wegen druk  proberen uit te oefenen op mensen van wie ze wat gedaan willen krijgen.

Actiegroepen

Individuele belangen

Collectieve belangen

Pressiegroepen

Organisatie die de belangen van bepaalde groepen mensen vertegenwoordigt en behartigt. 

Werkgevers- en werknemersorganisaties.

Belangenorganisatie van werknemers in een bedrijfstak of met een bepaald beroep. 

Organisatie die het beleid van de aangesloten vakbonden in samenhang brengt.

Collectieve arbeidsovereenkomst; afspraken tussen werkgevers en werknemers over hoe de arbeid wordt verricht. 

Algemeen verbindende verklaring (overheidsregel die bepaalt dat een cao geldt voor alle werknemers in de bedrijfstak).

Belangenorganisatie

Sociale partners

Vakbond

Vakcentrale

Cao

AVV

Korte werkonderbrekingen om de werkgevers onder druk te zetten. 

Werk heel nauwkeurig uitvoeren, waardoor de productie lager wordt.

Bedrijf bezetten, waardoor de eigenaar er niet bij kan. 

Stilleggen van het werk voor een langere termijn.

Contact leggen met personen die invloed kunnen uitoefenen op bepaalde zaken.

Prikacties

Stiptheidsacties

Bedrijfsbezetting

Staking

Lobbyen

Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil. 

Overleg tussen werkgevers en werknemers.

Stichting van de Arbeid.

Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

 

Poldermodel

Stichting van de arbeid

STAR

SER

De overheid beschermde de mensen tegen de meest noodzakelijke gevaren (bijv. oorlog). 

Een staat waarin de mensen geholpen worden van geboorte tot de dood.

De overheid neemt een aantal zaken voor zijn rekening in de samenleving, maar de mensen moeten ook zelf wat doen.

Een maatschappij waarin zo veel mogelijk mensen mee moeten doen in de samenleving en de overheid voor een sociaal vangnet zorgt.

Nachtwakerstaat 

Verzorgingsstaat

Zorgzame samenleving

Participatiestaat 

Een manier van aankijken tegen de maatschappij en hoe de maatschappij zou moeten zijn. 

Een manier van aankijken tegen de maatschappij en hoe de maatschappij zou moeten zijn. 

Partij van de Arbeid.

Socialistische Partij.

Politieke hoofdstromingen

Socialisme

PvdA

SP

Stroming die streeft naar zo groot mogelijke vrijheid.

Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

Democraten 66.

Stroming die uitgaat van de bijbel (het evangelie).

Liberalisme

VVD

D66

Confessionalisme

Sociale verzekeringen worden betaald uit de sociale premies en kunnen worden onderverdeeld in werknemers- en volksverzekeringen.

Deze zijn die bedoeld zijn voor werknemers die in dienst van particuliere werkgevers zijn 

Deze zijn bedoeld voor iedere Nederlander.

Sociale voorzieningen worden door de overheid bekostigd en verstrekt uit de belastingen die alle Nederlanders betaald hebben.

Sociale verzekeringen

Werknemersverzekering

Volksverzekering

sociale voorzieningen

Deze zijn die bedoeld zijn voor werknemers die in dienst van particuliere werkgevers zijn

1. sociale verzekeringen
2. werknemersverzekering
3. Volksverzekering
4. Sociale voorzieningen

Sociale verzekeringen worden betaald uit de sociale premies en kunnen worden onderverdeeld in werknemers- en volksverzekeringen.

1. sociale verzekeringen
2. werknemersverzekering
3. Volksverzekering
4. Sociale voorzieningen

Sociale voorzieningen worden door de overheid bekostigd en verstrekt uit de belastingen die alle Nederlanders betaald hebben.

1. sociale verzekeringen
2. werknemersverzekering
3. Volksverzekering
4. Sociale voorzieningen

Deze zijn bedoeld voor iedere Nederlander.

1. sociale verzekeringen
2. werknemersverzekering
3. Volksverzekering
4. Sociale voorzieningen

Deze wet heeft als doel om voor alle mensen een goede geneeskundige verzorging te waarborgen.

Ziektewet: werknemers die door ziekte, ongeval of gebreken niet in staat zijn hun arbeid te verrichten hebben recht op ziekengeld - als hun werkgever niet verplicht is tot loondoorbetaling.

Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen.

Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Zorgverzekeringswet

ZW

WIA

WAO

Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering.

1. Zorgverzekeringen
2. ZW
3. WIA
4. WAO

Ziektewet: werknemers die door ziekte, ongeval of gebreken niet in staat zijn hun arbeid te verrichten hebben recht op ziekengeld - als hun werkgever niet verplicht is tot loondoorbetaling

1. Zorgverzekeringen
2. ZW
3. WIA
4. WAO

Deze wet heeft als doel om voor alle mensen een goede geneeskundige verzorging te waarborgen

1. Zorgverzekeringen
2. ZW
3. WIA
4. WAO

Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen.

1. Zorgverzekeringen
2. ZW
3. WIA
4. WAO

Werkloosheidswet (uitkering bij werkloosheid).

Algemene Ouderdomswet (uitkering vanaf pensionering). 

Wet Maatschappelijke ondersteuning.

ondersteuning van de familie

W.W.

AOW

Wmo

Mantelzorg

Werkloosheidswet (uitkering bij werkloosheid).

1. W.W.
2. AOW
3. Wmo
4. Mantelzorg

ondersteuning van de familie

1. W.W.
2. AOW
3. Wmo
4. Mantelzorg

Algemene Ouderdomswet (uitkering vanaf pensionering).

1. W.W.
2. AOW
3. Wmo
4. Mantelzorg

Wet Maatschappelijke ondersteuning.

1. W.W.
2. AOW
3. Wmo
4. Mantelzorg