gram opdr 2-3 (rvl)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

grammatica blok 3

Lesdoelen

Na deze les: 

- Heb je de verschillende woordsoorten nog een keer herhaald en geoefend. 

- Heb je nog eens geoefend met samengestelde zinnen, hoofdzinnen en bijzinnen. 

Welke van onderstaande woorden zijn lidwoorden?

1. wie, wat, waar
2. de, het , een
3. deze, die, dat
4. jouw, mijn, ons

Welk van onderstaande woorden zijn zelfstandige naamwoorden?

1. Piet, boek, bladzijden
2. Piet, ik, vliegen
3. boek, rennen, lopen

Zelfstandig naamwoord (znw)

* dieren

* dingen
* mensen 
* planten 

tip 1: je kunt er de, het of een voorzetten 

tip 2: Je kan er een verkleinwoord van maken 

tip 3: Je kan ze vaak in het meervoud zetten 

Welk van de onderstaande woorden zijn bijvoeglijke naamwoorden?

1. lieve, leuke, schattige
2. lopen, rennen, vliegen
3. ik, jij, hij, ze, het
4. gelopen, ontvangen, betaald

Bijvoeglijk naamwoord (bnw)

Zegt iets over het zelfstandig naamwoord

"die lieve opa"
"de schattige baby"
"de gekke leerling"

Welk van de volgende woorden zijn voorzetsels?

1. de, het, een
2. vliegen, lopen, rennen
3. in, op, onder
4. nieuwe, oude, houten

Voorzetsels 

* maakt altijd deel uit van een zinsdeel

tip: gebruik .... de kast of ... het schoolfeest

op de kast, onder de kast, naast de kast, voor de kast, in de kast

tijdens het schoolfeest, na het schoolfeest, sinds het schoolfeest

Geef hieronder het persoonlijk voornaamwoord aan

1. ik
2. meneer
3. vlieg
4. Gerard

Persoonlijke voornaamwoorden

Verwijzen naar een persoon, een groep personen, voorwerpen of onzichtbare zaken.

(ik, jij, hem, zij ) 

Geef het bezittelijk voornaamwoord aan.

1. fiets, auto
2. jij, ik
3. Lieke, Anne
4. mijn, jouw

Bezittelijk voornaamwoord 

Geeft een bezit aan.

Mijn boek 
Jouw fiets
Onze auto 

Geef het vragend voornaamwoord aan.

1. mijn, jouw
2. wie, wat, welke,
3. ik, jij, hij, zij

Vragend voornaamwoord

Wie, wat, welke en wat voor (een) zijn vragende voornaamwoorden.

Wat is een aanwijzend voornaamwoord?

1. die, dit
2. jouw, mijn
3. ik, jij

Aanwijzend voornaamwoord 

Wijst iets of iemand aan.

Een aanwijzend voornaamwoord kan in plaats van een lidwoord voor een znw staan. Het verwijst dan naar het inw

bv:

Ga je dit kopen? 

Dat rapport is uitstekend!  

Aanwijzende voornaamwoorden zijn: deze, dit, die en dat.

Wat is een betrekkelijk voornaamwoord?

1. Anne, Lieke
2. wanneer, hoe
3. die, dat

Betrekkelijk voornaamwoord

Verwijst terug naar een woord of een woordgroepje dat er vlak voor staat.

De betrekkelijke voornaamwoorden zijn die, dat, wat en wie.

bv

Het antwoord dat Marloes geeft, is fout. 

enkelvoudige zin

is een zin met één persoonsvorm. 

bv: vanavond komt er een docu op tv over de effecten van alcoholgebruik bij jongeren. 

samengestelde zin

is een zin met meerdere persoonsvormen. 

bv: Voordat ik naar school ga, bekijk ik de buienradar. 

hoofdzin en bijzin 

Als een zin is samengesteld, dus meerdere persoonsvormen heeft, dan is er altijd een hoofdzin en een bijzin. 

hoofdzin

Als een zin is samengesteld, dus meerdere persoonsvormen heeft, dan is er altijd een hoofdzin en een bijzin. 

De hoofdzin is het deel van de zin waarin de persoonsvorm het eerste of tweede zinsdeel is. 

vb: Bo / zoekt / haar paraplu, omdat het hard regent.

'Zoekt' is het tweede zinsdeel, dus 'Bo zoekt haar paraplu' is de hoofdzin.

bijzin

Als een zin is samengesteld, dus meerdere persoonsvormen heeft, dan is er altijd een hoofdzin en een bijzin. 

De bijzin is het deel van de zin waarin de persoonsvorm niet het eerste of tweede zinsdeel is. Als je de bijzin weglaat, houd je een goede zin over.

vb: Bo / zoekt / haar paraplu, omdat het hard regent.

'omdat het hard regent' is de bijzin. Als we die weglaten, houden we een goede zin over: Bo zoekt haar paraplu

hoofdzin+bijzin?
Ik weet niet of ik morgen naar het bos ga.

1. H, B
2. B, H

Nadat ze hadden ingelogd, konden ze meedoen met de les.

1. H, B
2. B, H

Hoofdzin-bijzin?
Hoewel het vroeg licht werd, zongen de vogels nog niet.

1. B, H
2. H, B

Hoofdzin-bijzin?
Als het lukt, ga ik met je mee want dat vind ik leuk.

1. BZ - HZ -BZ
2. HZ - BZ - HZ
3. BZ - HZ - HZ

Huiswerk

Maak opdracht 2 en 3

blz 184