Basisstof 2 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Basisstof 2

Inleiding

Voedingsmiddelen zijn producten die je eet of drinkt. 

Deze producten kunnen plantaardig, dierlijk of allebei zijn.

Voedingsmiddelen bestaan uit voedingsstoffen. 

Dit zijn de bruikbare bestandsdelen van voedingsmiddelen. 

Ons verteringsstelsel heeft als taak om de voedingsmiddelen 

af te breken en de bruikbare bestandsdelen (de voedingsstoffen) 

op te nemen.

Inleiding

De voedingsstoffen die wij nodig hebben zijn eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitaminen.

De voedingsstoffen vervullen verschillende rollen in ons lichaam. Zo kunnen ze dienen als brandstof of als bouwstof. Ze kunnen ook dienen als reservestof of als beschermende stof.

Veel plantaardig voedsel bevat voedingsvezels. Wij kunnen deze vezels niet verteren met onze enzymen maar we hebben ze wel nodig voor een goede werking van de darmen en het gemakkelijk kunnen poepen.

Eiwitten

Eiwitten zijn vooral belangrijk als bouwstof. 

Onze cellen en bestaan voor een groot gedeelte uit eiwitten. 

Ook al onze enzymen zijn eiwitten en voor de vorming van

cytoplasma zijn ze onmisbaar.

Ons lichaam kan geen eiwitten op slaan en zal ze dus verbranden als er te veel van is.

Dierlijke producten en peulvruchten bevatten veel eiwitten.

Koolhydraten

Glucose, suiker en zetmeel zijn voorbeelden van koolhydraten.

Ze zitten vooral in plantaardige producten. 

Zo zit glucose vooral in vruchten, zitten aardappels en graan 

vol met zetmeel en wordt tafelsuiker gemaakt van suikerbieten en suikerriet.

Koolhydraten dienen vooral als brandstof maar kunnen ook dienen als bouwstof en reservestof. 

Koolhydraten worden afgebroken tot glucose (wat in de cellen verteerd kan worden). 

Glucose kan daarnaast opgeslagen worden in de vorm van glycogeen en eventueel in vet.

Vetten

Vetten dienen vooral als brandstof maar zijn 

ook belangrijk als bouwstof. Je voeding hoeft 

niet veel vet te bevatten. Het teveel aan vet wordt 

voornamelijk onderhuids opgeslagen en dient dan als reservestof. 

We maken een onderscheid tussen gezonde en minder gezonde vetten.

Gezonde vetten zijn onverzadigde vetten. Je vindt ze in plantaardige oliën, vette vis en in noten.

Ongezonde vetten zijn de verzadigde vetten en zijn meestal dierlijk van oorsprong. Wij kunnen ze niet goed gebruiken als bouwstof en moeten ze dus verbranden of opslaan.  Ze verhogen de kans op hart- en vaatziekten.

Water

Water is een belangrijke bouwstof. 

Wij bestaan voor ene groot gedeelte uit water (bijna 2/3).

Ons bloed bestaat voor een groot deel uit water maar ons cytoplasma ook.

Al onze dranken en veel groente en fruit bevatten veel water.

Mineralen (zouten)

Mineralen zijn nodig als bouwstoffen en als beschermende stoffen.

We hebben elke dag maar een kleine hoeveelheid mineralen nodig.

Calcium is bijvoorbeeld nodig voor goede, stevige botten en fluoride voor en sterk gebit.

Vitaminen

Dienen als bouwstof en als beschermende stof in ons lichaam.

Door een tekort aan een vitamine kan je erg ziek worden.

Bij een gezonde en gevarieerd voeding krijg je voldoende binnen. Extra vitamines kunnen een gezonde voeding niet vervangen en een teveel kan schadelijk zijn.

Vitaminen worden aangeduid met een letter en soms nog een getal.

Bekende vitamines zijn: A, B, C, D, E en K

Overzicht voedingsstoffen

Voedingsstoffen aantonen

Zetmeel en glucose zijn voedingsstoffen die veel voorkomen in onze voeding.

Je kan deze voedingsstoffen aantonen in een voedingsmiddel met behulp van een indicator.

Voor het aantonen van zetmeel kan je gebruik maken van 

een joodoplossing. De joodoplossing verkleurt van 

geel/bruin naar blauw/zwart als er zetmeel aanwezig 

is in de voeding.

Voor het aantonen van glucose zijn er speciale teststrookjes die verkleuren bij aanwezigheid van glucose.

Einde van deze les

Dit is het einde van de les over basisstof 2 .

Je gaat nu basisstof 2 lezen

en

je maakt de opdrachten 11 t/m 17 uit je werkboek 

of

je maakt de opdrachten online.

Succes!