SA Passend onderwijs_ hoogbegaafdheid

• onderwijskunde
• MBO
• Studiejaar 2

SAOA hoogbegaafdheid

Tot nu toe: 

- connectie met examen "ontwikkelingsgericht ondersteunen"

- kennis over zorgleerlingen, speciaal onderwijs en zorgplicht

- vier clusters speciaal onderwijs 

- sociale kaart van een school

- faalangst 

- eerste eindopdracht  

- opdrachten in teams bekijken

Leerdoelen

Aan het eind van de les weten jullie: 

• het verschil tussen meer- en hoogbegaafdheid
  
• wat er verstaan wordt onder een ontwikkelingsvoorsprong
• wat onderpresteren is
  

Aan het eind van de les kunnen jullie: 

• kinderen sneller signaleren (hoogbegaafd/ontwikkelingsvoorsprong)
  
• materialen inzetten om deze kinderen te helpen
  
• werkvormen inzetten die deze kinderen nodig hebben.

Hoogbegaafdheid is:
(voorkennis)

Stelling:
Als je hoogbegaafd bent heb je echt geluk,
want dan ben je heel erg slim!

Signaleren hoogbegaafd kind

Persoonlijkheid, creativiteit (out of the box denken) en doorzettingsvermogen spelen ook een grote rol. 

Hoogebegaafdheid is voor een groot deel erfelijk.

Ongeveer 2,5% van de bevolking is hoogbegaafd -> 430.000 mensen in Nederland

Leerlingen met hoogbegaafdheid halen altijd hoge cijfers?

1. Waar
2. Niet waar

Want...

Zij kunnen zich niet spiegelen aan hun leeftijdsgenootjes.

Leren leren hebben zij niet geleerd.

Risico om zich vreemde eend in de bijt te voelen waardoor onderpresteren

• Hoogbegaafdheid is GEEN garantie voor schoolsucces!
• In de klas zijn er vaak geen leerlingen waaraan ze zich kunnen spiegelen.
• Geen/weinig aansluiting met leeftijdsgenoten.
• Hekel aan routinematig werk -> doen ze dus ook niet.
• Ze leren niet hoe ze moeten leren. Ze lopen zo de kans om op het VO vast te lopen. Risico op een minderwaardigheidsgevoel, onverschilligheid of boos gedrag staat presteren dan nog meer in de weg.

Hoogbegaafdheid

Wanneer ben je hoogbegaafd?

Hoogbegaafd of ontwikkelingsvoorsprong?

Behoort tot de zorg, net als ADHD, laag IQ etc.

Kinderen tot 6 jaar: ontwikkelingsvoorsprong (Van Gerven, 2008).

Kinderen vanaf 6 jaar: hoogbegaafd

Intelligentie meten: vanaf 6 jaar in verband met niet lineaire ontwikkeling. (De Kruiff, 2007). 

Welke signalen kun je zien/ontdekken van meer- of hoogbegaafde kinderen?

Signaleren ontwikkelingsvoorsprong 

- heeft andere interesses, sterke leerbehoefte en stelt diepzinnige vragen

- wil graag dingen zelf doen en is  oneindig nieuwsgierig

- veel behoefte aan variatie in speelgoed

- goede taalvaardigheid  (uitgebreide woordenschat), goed geheugen

- groot concentratievermogen

- leergierig

- moeite hebben met het maken van fouten 

- een eindeloze energie hebben

(Amorosso, 1996, Van Gerven, 2001)   

Signaleren ontwikkelingsvoorsprong 

en ook:

- weinig slapen

- wil als baby al vroeg niet meer liggen

- vroeg brabbelen/praten

- vroeg leggen van verbanden

- vroeg staan; vaak overslaan van de 'kruipfase'

- laat praten, maar wel grammaticaal correct 

Meer- of hoogbegaafd?

Zoek op: Wat zijn kenmerken van hoogbegaafdheid bij een kleuter?

Met welke problemen worden hoogbegaafden mogelijk geconfronteerd?

Mogelijke problemen bij hoogbegaafde kinderen en

kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong

Check!

• Discrepantie tussen cognitieve en sociaal- emotionele ontwikkeling.
• De kans op emotionele overvraging
  
• Sociale isolatie
• Negatief zelfbeeld.
• Demotivatie/ onderpresteren.

Mogelijke problemen bij hoogbegaafde kinderen en

kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong

Kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong hebben niet per definitie

problemen!

De leer- en persoonlijkheidseigenschappen kunnen tevens een valkuil zijn

voor de leerling!

Discrepantie tussen cognitieve en sociaal- emotionele

ontwikkeling.

Het kind begrijpt meer dan het emotioneel kan bevatten. Het zien van

bijvoorbeeld het journaal kan grote zorgen en angsten opleveren.

De kans op emotionele overvraging

Doordat het kind zo wijs over komt bestaat de kans op emotionele

overvraging. Er worden hoge eisen aan het kind gesteld, terwijl het juist

door de hoge intelligentie teveel van anderen verschillen om in het

dagelijks leven die vaardigheden te leren.

De consequenties kunnen zijn: gevoelens van onmacht, onzekerheid,

onkunde, terugval naar zeer kinderlijk gedrag, slaapproblemen.

Sociale isolatie

Deze kinderen kunnen moeilijk aansluiting vinden bij leeftijdsgenootjes

door andere interesses en cognitieve mogelijkheden. Hoogbegaafde

kinderen hebben een grotere kans om innerlijke conflicten te ontwikkelen,

omdat zij meer dan anderen in staat zijn de discrepantie te zien tussen

‘wat is’ en ‘hoe het hoort te zijn’. De consequenties kunnen zijn: een

uitzonderingspositie, zondebok en pestgedrag.

Negatief zelfbeeld.

Kinderen kunnen zich bewust zijn van hun anders zijn. Dit kan leiden tot

negatief denken over zichzelf, zich buitengesloten voelen. Het is nodig dat

de omgeving hen ruimte geeft voor het anders zijn. Gevolgen kunnen zijn:

afwijkend leergedrag om niet op te vallen, stress, extreme

spanningsontlading, concentratieproblemen, tegenzin en afkeer van

leertaken.

Demotivatie/ onderpresteren.

Dit kind heeft de drang om nieuwe dingen te onderzoeken en nieuwe

uitdagingen aan te gaan. Het wordt echter gedemotiveerd omdat ze die

niet aangeboden krijgt. Onderpresteren is langdurig minder presteren dan

op grond van iemands capaciteiten verwacht zou mogen worden. Is dat

niet het geval dan is het zaak om te kijken waarom deze resultaten

uitblijven. Eventuele leerstoornissen, sociaal emotionele problemen of

fysieke oorzaken moeten dan eerst uitgesloten worden. Is op dat gebied

niets aan de hand, dan spreekt men van onderpresteren.

Gevaren diagnose hoogbegaafd

• Overschatting door ouders en leerkrachten.
• Hierdoor ontwikkeling negatieve faalangst. 
• Het gevoel hebben altijd te moeten presteren. 
• Onderschat worden in wat het aankan qua breedte en diepte van de lesstof.
• Relationele problemen met klasgenootjes, vriendjes, familie

Onderpresteren

15-50% van de begaafde leerlingen scoort onder eigen intellectuele en creatieve niveau tijdens schoolloopbaan (Pendarvis & Howley, 1990; Reis, 1998).

Screenen vanaf de kinderopvang, ouders en leerkracht kleutergroep. 

Direct starten met interventie om onderpresteren te voorkomen! 

(Mooij & Smeets, 1997).

Wat nodig?

Overleg in 2-tallen:

- Wat heeft een hoogbegaafd kind nodig?

- Welke aanpassingen worden er in jouw klas voor deze kinderen gedaan?

- Welke uitdagende materialen zijn er voor deze kinderen aanwezig?

- Wat kan jij als onderwijsassistent voor hoogbegaafde kinderen betekenen?

Wat te doen?

- gedifferentieerd onderwijsaanbod

- compacten en verrijken 

- inspelen op onderwijsbehoeften (samenwerken, planmatig werken,  

   omgaan met falen etc.)

- stimuleren van het denken

- leren leren (bijv. met behulp van TASC model)

- niet alleen kijken naar prestaties! Vaak lage resultaten op bijv. spelling (regels), topografie, hoofdrekenen

Tot slot nog wat tips!

Aanbieden van:

- smartgames 

- puzzel op de kop maken/stukje weglaten

- apparaten uit elkaar halen

- samenwerkingsopdrachten

- woorden stempelen

- aanbieden programmeren: http://code.org

-

-

Nog even herhalen.....

-

-

Vanaf ongeveer welke leeftijd kun je spreken van hoogbegaafdheid?

1. 12 jaar
2. 4 jaar
3. 6 jaar
4. 21 jaar

Hoeveel verschillende profielen van hoogbegaafden zijn er?

1. 4
2. 6
3. 5
4. 3

Wat bedoelen we met 'onderpresteren'

1. niet goed je best doen
2. minder laten zien dan je kan
3. heel erg goed je best doen
4. meer laten zien dan je kan

Wat moet je IQ minimaal zijn om hoogbegaafd te zijn?

1. 130
2. 120
3. 110
4. 140

We spreken van hoogbegaafdheid bij een IQ van minimaal 130 en...

1. hoge scores op toetsen
2. goed in rekenen
3. goede leerhouding
4. creativiteit

School voor hoogbegaafden 

https://beekvliet-atlant.nl/

https://www.123test.nl/iqtest/

Verder met de eindopdracht 

Beoordeling

Het gemaakte werk wordt gepresenteerd en via Teams ingeleverd