Voedingsstoffen (par. 10.1) en eiwitten (par. 10.2)

Paragraaf 10.1: Voedingsstoffen
1 / 48
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 48 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 90 min

Items in this lesson

Paragraaf 10.1: Voedingsstoffen

Slide 1 - Slide

Macronutriënten 


Micronutriënten 


vitamines



mineralen 
koolhydraten
(brandstof)
vetten
(brandstof + bouwstof) 
eiwitten 
(bouwstof)

Slide 2 - Slide

Koolhydraten
Koolhydraten zijn koolstofverbindingen met de algemene formule C⁠n⁠H2m⁠O⁠m⁠
ze worden ook wel sachariden of suikers genoemd 
(eindigen op -ose)
  • mono-sachariden (1 koolstofring)
  • di-sacharide (2 koolstofringen)

Slide 3 - Slide

Macronutriënten 


koolhydraten: condensatieproduct van suikers 
(Binas T67F1/2/3)



koolhydraten
(brandstof)
vetten
(brandstof + bouwstof) 
eiwitten 
(bouwstof)

Slide 4 - Slide

zie ook tabel 67F
conden-satie

Slide 5 - Slide

Polysacharide
- Keten van mono-sachariden die een lange keten vormen (polymeer), bijvoorbeeld zetmeel.

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Uitwerking

Slide 8 - Slide

Wat was je score?
A
0
B
1
C
2

Slide 9 - Quiz

In ons lichaam:
Ons lichaam is in staat koolhydraten om te zetten in energie
- Eerst omzetten van poly- en disachariden naar glucose (hydrolyse) 

Dan glucose verbanden:


Slide 10 - Slide

Macronutriënten 


vetten: condensatieproduct van glycerol en vetzuren (Binas T67G1/2)


koolhydraten
(brandstof)
vetten
(brandstof + bouwstof) 
eiwitten 
(bouwstof)

Slide 11 - Slide

Macronutriënten 


eiwitten: condensatieproduct van (essentiële) aminozuren  (Binas T67H1)



koolhydraten
(brandstof)
vetten
(brandstof + bouwstof) 
eiwitten 
(bouwstof)

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Eiwitten (par. 10.2) 

Slide 17 - Slide

Eiwitten (proteïnen)


Spieren
Enzymen
Hormonen 

Slide 18 - Slide

Eiwitten
Eiwitten
  • Opgebouwd uit aminozuren
  • Afbreken van eiwitten geeft weer aminozuren
  • Je lichaam maakt heel veel verschillende eiwitten
  • Eiwitten hebben allemaal een functie

Slide 19 - Slide

Aminozuren
20 verschillende aminozuren
  • 8 kan je lichaam zelf maken
  • 12 moet je uit je eten halen. Deze 12 heten essentiële  aminozuren.

Van losse aminozuren kun je 
nieuwe eiwitten maken.
Zie BiNas 67H1

Slide 20 - Slide

Aminozuren 
Aminozuren hebben een afkorting 

Bijv. Gly = Glycine (staan ook in Binas 67H1)


Slide 21 - Slide

Vorming eiwitten
dipeptide
Wat voor type reactie is dit?

Slide 22 - Slide

Vorming eiwitten
dipeptide
Wat voor type reactie is dit?
Condensatiereactie

Slide 23 - Slide

Vorming eiwitten
peptidebinding

Slide 24 - Slide

hydrolyse eiwitten = ontleding m.b.v. water = omgekeerde van condensatie
Wat voor type reactie is dit?
omgekeerde van condensatiereac-tie = hydrolyse (ontleden m.b.v. watermoleculen)

Slide 25 - Slide

Voorbeeld 
De vorming van het dipeptide Tyr-Leu
Stap 1: Zoek beide aminozuren op in Binas T67H1

Slide 26 - Slide

Voorbeeld: vorming dipeptide Tyr-Leu 
Stap 1: zoek in Binas T67H1 beide aminozuren op en teken ze naast elkaar.
Let op: teken de amino groep met 1 horizontale
en 1 verticale H

Slide 27 - Slide

Voorbeeld: vorming dipeptide Tyr-Leu 
Stap 2a: Omcirkel de atomen of atoomgroepen die gaan afsplitsen en water gaan vormen

Slide 28 - Slide

Voorbeeld: vorming dipeptide Tyr-Leu
Stap 2b: 'verwijder' H2O en teken en maak een nieuwe
peptide-binding tussen C=O en N-H

Slide 29 - Slide

Opdracht 
1) Geef de reactievergelijking van de hydrolyse van  de dipeptide Ala-Gly in structuurformules

Slide 30 - Slide

Opdracht 
1) Geef de reactievergelijking van de hydrolyse van de dipeptide Ala-Gly in structuurformules

Slide 31 - Slide

Wat zou je score zijn?
A
0 want ik had het helemaal fout
B
1 want ik had ik had alleen de formule van water voor de pijl
C
2 want ik had het dipeptide voor en de losse aminozuren na de pijl maar was de formule van water voor de pijl vergeten
D
3 want ik had alles goed

Slide 32 - Quiz

Opdracht 
2) Teken de tripeptide: Ser-Ile-Met

timer
5:00

Slide 33 - Slide

Opdracht 
2) Teken de tripeptide: Ser-Ile-Met

Slide 34 - Slide

Opdracht 
3) Teken de polypeptide: -Gly-Ala-Val-

timer
5:00

Slide 35 - Slide

Opdracht 
3) Teken de polypeptide: -Gly-Ala-Val-

Slide 36 - Slide

Voorbeeld opgaven
1. Geef in structuurformules de volledige reactievergelijking van de condensatiereactie van de aminozuren Asp met Asn



2. Geef de reactievergelijking van de volledige
      hydrolyse van Glu-Val-Leu in structuurformules




timer
5:00
timer
5:00

Slide 37 - Slide

Voorbeeld opgaven
1. Geef in structuurformules de volledige reactievergelijking van de
   condensatiereactie van de aminozuren Asp met Asn



2 Geef de reactievergelijking van de volledige hydrolyse
    van Glu-Val-Leu in structuurformules




Slide 38 - Slide

opgave
Van welk dipeptide is hier de structuur-formule gegeven?
(NB: denk aan de volgorde van de aminozuren)
Van welk tripeptide is hier de structuurformule gegeven?
(NB: denk aan de volgorde van de aminozuren)
timer
4:00

Slide 39 - Slide

Denk aan de volgorde
Gly-Tyr
Val-Lys-Glu

Slide 40 - Slide

Ruimtelijke bouw van eiwitten
Volgorde van aminozuren bepaalt eiwit --> primaire structuur; doordat sommige aminozuren zijgroepen bevatten die H-bruggen of S-bruggen kunnen vormen, vouwt het eiwit en ontstaan ruimtelijke secundaire  structuren zoals helix en plaat.

Slide 41 - Slide

Ruimtelijke bouw van eiwitten
Door het vouwen van de eiwit keten als geheel ontstaat een 3D-tertiaire structuur.

Meerdere eiwitketens kunnen 1 groot geheel vormen en dit wordt een quaternaire structuur genoemd

Slide 42 - Slide

Denatureren 
De primaire structuur blijft gelijk maar de secundaire/tertiaire en quaternaire ruimtelijk structuur is permanent veranderd en DUS ook de eigenschappen want die zijn van de tertiaire en quaternaire structuur afhankelijk.

Slide 43 - Slide

Enzymen zijn eiwitten.
Het zijn biologische katalysatoren.

enzymen zijn eiwitten.


enzymen zijn biologische katalysatoren.


Slide 44 - Slide

enzymen: invloed pH en temperatuur

Slide 45 - Slide

Enzymen zitten ook in melk
lactose kan worden afgebroken door toevoeging van lactase 

Slide 46 - Slide

Slide 47 - Slide

Slide 48 - Slide