Talent_4.9_5.9_2223

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1,2

4.9 Spelling

In deze paragraaf leer je:

• hoe je een voltooid deelwoord vormt;
• hoe je verkleinwoorden spelt;
• twintig dicteewoorden.

Opdrachtje

Verdeel in rijtjes van 2 op basis van het voltooid deelwoord:

Bijvoorbeeld: kijken (ik heb gekeken)

slapen, ontmoeten, stofzuigen, sporten, werken, doen, blazen, lopen, zeggen, zoeken, kiezen, vriezen

Voltooid deelwoord

Als de infinitief begint met ge-, be-, ver-, ont, -er, of her-, komt er geen ge- voor.

Truc:

• het woord langer maken,

• ’T KoFSCHiP X gebruiken.

Sterke werkwoorden eindigen waar op -en.

Verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Hoofdregel: -je of -tje achter het woord te zetten: dans – dansje; 

In andere gevallen gebruik je -pje of -kje: boom – boompje;

Een woord eindigt op de lange klinker -a, -o of -u die je met één letter schrijft = extra klinker: opa – opaatje;

Woorden die eindigen op -y gebruik je -'tje: baby – baby'tje

Sommige verkleinwoorden wijken af van de regels: tekening – tekeningetje

Voor alle verkleinwoorden geldt dat het lidwoord altijd het is:

het dansje, het boompje, het opaatje, het baby’tje, het tekeningetje.

Maken

•  Bekijk de uitlegvideo van Talent 
• Maak de volgende opdrachten van 4.9 online:

4, 6, 7, 8, 10

5.9 Spelling

In deze paragraaf leer je:

• hoe je een tegenwoordig deelwoord vormt;
• hoe je bijvoeglijke naamwoorden spelt;
• hoe je trappen van vergelijking maakt;
• twintig dicteewoorden.

Wat is ook alweer een bijvoeglijk naamwoord?

Bijvoeglijk naamwoord

Pak een blaadje en een pen erbij
Schrijf de volgende woorden onder elkaar:
Voorbeeld: Klas

• Huis
  
• Kat
  
• Deur
  
• Gezicht
  
• Pen
  
• Papier

Bijvoeglijk naamwoord

Zet tussen haakjes achter elk woord het juiste lidwoord: de of het?

Voorbeeld: klas (de)

Bijvoeglijk naamwoord

Zet daarachter weer:

• het lidwoord een
  
• het bijvoeglijk naamwoord leuk
  
• het zelfstandig naamwoord
  
• Voorbeeld: een leuke klas
  
• Alles achter elkaar ziet er dan zo uit: klas (de) een leuke klas
  

Bijvoeglijk naamwoord

Wat valt jullie op?

In welke gevallen komt er een –e achter het bijvoeglijk naamwoord?

• Huis (het) een leuk huis
• Kat (de) een leuke kat
• Deur (de) een leuke deur
• Gezicht (het) een leuk gezicht
• Pen (de) een leuke pen
• Papier (het) een leuk papier

Bijvoeglijk naamwoord

De mooie vaas

De glazen vaas

De leren tas

De lelijke tas

De gouden ketting

De fijne ketting

Wat valt jullie hieraan op?

Voltooid en tegenwoordig deelwoord

Basisregels:

• Met -en:

Het gebakken ei - Het aangekomen pakket

• Zo kort mogelijk:

De verbrede weg - De geschatte hoeveelheid

Op een rij

• Let op het-woorden met een BN die beginnen met een (een scherp mes)
• Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden schrijf je met ­-en­ (een wollen trui)
• Ook werkwoordsvormen kunnen als bijvoeglijk naamwoord gebruikt worden (pratende leerlingen)
• De infinitief met te als bijvoeglijk naamwoord (de te spelen wedstrijd)
• Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord (de gezochte man)

Trappen van vergelijking

Groot, Groter, Grootst

Iets is hetzelfde: als

Iets is anders: dan

Hij is even groot als ik (ben)

Hij is groter dan ik (ben)

Dus niet: Hij is even groot als mij (ben)

Dus niet: Hij si groter dan mij (ben)

Maken

•  Bekijk de uitlegvideo van Talent 
• Maak de volgende opdrachten van 5.9 online:

5, 6, 8, 9, 11