Leesvaardigheid H 1, 2 en 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

DOEL

- herhalen van de onderwerpen over leesvaardigheid die aan bod zijn geweest in hoofdstuk 1, 2 en 3 als voorbereiding op de toets.

Hoofdstuk 1

Hoofdzaken en hoofdgedachte

HOOFDZAKEN

- wat belangrijk is in een tekst

- hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea

- tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

KERNZINNEN

- een kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea

- is de enige zin die je niet weg kunt laten 

De hoofdgedachte van een tekst

- het belangrijkste van een tekst kan 

in één zin samengevat worden:

de hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst

- je vindt de hoofdgedachte van een tekst door de vraag te stellen:

Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

- de hoofdgedachte van een tekst staat vaak in de inleiding of in het slot van een tekst

 

Hoofdstuk 2

Tekstdoel en publiek

Tekstdoelen: wat wil de schrijver met zijn tekst bereiken.

- Informeren = hij wil dat je iets te weten komt.

- Overtuigen = de schrijver wil dat jij na het lezen dezelfde mening hebt als hij

- Amuseren = hij wil je vermaken

- Activeren = hij wil dat je iets wel of niet gaat doen

- Instrueren= hij wil je uitleggen wat je moet doen

- Adviseren = hij wil je raad geven

Tekstdoelen en publiek 

• Informeren
• Overtuigen
• Waarschuwen
• Tot handelen aanzetten/ activeren
• Instrueren
• Adviseren
• Amuseren

Wat is het doel van een recept?

a: informeren b: instrueren c: adviseren d: vermaken

1. Informeren
2. Instrueren
3. Adviseren
4. Vermaken

Wat is het doel van een reclametekst?

a: adviseren b: informeren c: activeren d: overtuigen

1. Adviseren
2. Informeren
3. activeren
4. Overtuigen

Wat is het doel van een nieuwsartikel?

a: informeren b: instrueren c: adviseren d: vermaken

1. Informeren
2. Instrueren
3. Adviseren
4. Vermaken

Publiek

Publiek = voor wie de tekst bedoeld is.

Bijvoorbeeld: kinderen, jongeren, volwassenen, ouders, docenten, enz.

Publiek: hoe zie je dit?

• onderwerp
• bron
• lay-out
• taalgebruik

Waar kan je aan zien voor wie de tekst geschreven is?

a: titel b: tussenkopjes c: bron d: lettertype

1. Titel
2. Tussenkopjes
3. Bron
4. Lettertype

De gebruiksaanwijzing van een gehoorapparaat is geschreven voor:

a: ouderen b: kinderen c: jongeren d: volwassenen

1. Ouderen
2. Kinderen
3. Jongeren
4. Volwassenen

Een reclame voor een middel tegen jeugdpuistjes is geschreven voor:

a: ouderen b: pubers c: volwassenen d: kleuters

1. Ouderen
2. Pubers
3. Volwassenen
4. Kleuters

Hoofdstuk 3

Tekstverbanden en signaalwoorden

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

VOORBEELD OPSOMMING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• ten eerste, ten tweede, ten slotte
• om te beginnen
• ook (nog)
• verder
• en
• dubbele punt (:)
• liggende streepje (-)
• getallen (1, 2, 3)

 VOORBEELD TEGENSTELLING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• tegenover
• maar
• hoewel
• echter
• toch
• aan de ene kant ... aan de andere kant

VOORBEELD TOELICHTING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• bijvoorbeeld
• zo
• zoals
• denk aan
• neem nou
• onder andere
  

signaalwoord voor een tegenstelling:

a: zoals b: allereerst c: maar d: ook

1. zoals
2. allereerst
3. maar
4. ook

Signaalwoorden: Eerst, daarna, vervolgens horen bij:

a: opsomming b: tegenstelling c: voorbeeld

1. Opsommend
2. Tegenstellend
3. Voorbeeld

Signaalwoorden geven altijd een tekstverband aan.

a: waar b: niet waar

1. Waar
2. Niet waar

Signaalwoorden: zo, zoals, bijvoorbeeld, horen bij:

a: opsomming b: tegenstelling c: voorbeeld

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld