Les 4 Literatuur

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Les 4 Literatuur

Lesdoelen

- Je leest in Zonder titel.

- Je weet wat het literaire begrippen: ruimte en spanning inhouden.

- Je frist je kennis van grammatica: zinsontleding op.

Lesprogramma

- Lezen Zonder titel (25 min)

- Terugblik: begrippen (10 min)

- Uitleg: literair begrip Ruimte en spanning (10 min)

- Opdrachten bij Zonder titel maken (10 min)

- Zinsontleding: huiswerkopdrachten bespreken (10 min)

Lezen H32-38

Probeer zoveel mogelijk te lezen, de rest moet je voor volgende week maandag gelezen hebben. 

Terugblik

huiswerkopdrachten: personages, perspectief en tijd

quiz

Welk perspectief?

1. Ik-perspectief
2. Hij/zij perspectief
3. Alwetende verteller

Wat is de overeenkomst tussen een ik-perspectief en een personaal perspectief?

1. Het verhaal wordt vanuit één persoon verteld
2. Het verhaal wordt verteld door een ik-persoon
3. Degene die het verhaal vertelt weet alles van iedereen
4. Er is geen overeenkomst

Wat is een auctoriaal perspectief?

1. Het verhaal wordt verteld vanuit de hoofdpersoon.
2. Het verhaal wordt verteld vanuit iemand buiten het verhaal.
3. Dat is synoniem voor het ik-perspectief.
4. Dat is synoniem voor het personale perspectief.

De vertelde tijd is....

1. Hoelang je erover doet om het boek uit te lezen
2. Het aantal bladzijden/zinnen
3. De tijd die in het verhaal verstrijkt
4. Wanneer de tijd versneld wordt

Welke personages maken een karakterontwikkeling door?

1. Bijpersonen.
2. Alle personages in het verhaal.
3. Hoofdpersonen.
4. Personages maken geen ontwikkeling door in verhalen.

Tijdbalk

Gebeurtenissen in chronologische volgorde

Deze les ga je leren...

...hoe een schrijver spanning kan creëren door beschrijvingen van de ruimte. 

Ruimte

Fragment uit 'Wreed'

Mel Wallis de Vries

Schichtig kijk ik over mijn schouder . Het park is donker, nat en verlaten. De schimmen van de hoge bomen zijn de enige getuigen. Ik weet dat ze niks zullen verklappen.

Vaarwel, denk ik terwijl ik me omdraai. Niemand zal zich mij herinneren. En het beste is als ik mezelf ook vergeet.

Plotseling zie ik iets tussen de bomen bewegen! Een moment weet ik niet wat ik moet doen en raak ik in paniek. Maar dan komt alles weer terug. Ik haal diep adem en verschuil me in de donkere schaduwen.

Ruimte en sfeer 

• De ruimte: plekken waar verhaal zich afspeelt, maar ook buiten (natuur)
• Ruimte bepaalt de sfeer. Bijv : beschrijvingen van het weer, geuren, geluiden & stiltes kleuren, voorwerpen etc. 
  
• Parallellie: ruimte komt overeen met de gebeurtenissen en de gevoelens van de personages → Een verliefd stel huppelt door een bloemenveld.
  
• Contrast: ruimte is tegengesteld aan de gebeurtenissen en de gevoelens van de personages. De zon schijnt op een treurige begrafenis.

Ruimte en sfeer

Ruimte en sfeer kunnen overeenkomen of contrasteren met elkaar.

Overeenkomend=Parallellie

- Overlijden van een dierbare --> regen

- Man en vrouw zijn gelukkig verliefd --> zonneschijn

Contrasterend

- Overlijden van een dierbare --> zonneschijn

- Man en vrouw zijn gelukkig verliefd --> regen

literaire begrippen: spanning

• Geen enkele verhaal kan zonder spanning.
• Spanning om de lezer nieuwsgierig te maken, om de lezer mee te laten voelen met een personage, etc.
• Als schrijver kan je op verschillende manieren 'spelen' met spanning: open plekken, cliffhanger en vooruitwijzingen (hints)

Aan de slag

Zet het huiswerk in de Plenda en ga aan de slag:

- Vul spanning en ruimte in voor Zonder titel

- Maak de vragen bij Zonder titel

Meenemen: Zonder titel en Literaire begrippen

Huiswerk 

Lezen voor maandag Zonder titel tot en met H38

Maken voor dinsdag, vragen bij Zonder titel

Lezen Ruimte en Spanning en maak de opdrachten erbij (blz. 6 t/m 8)