Les 5: Spanning

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lesdoelen

- Je leest in Zonder titel

- Je leert wat de literaire begrippen ruimte en spanning inhouden

Lesprogramma

- Lezen Zonder titel (25 min) 

- Terugblik: werkwoordspelling (10 min)

- Terugblik: literaire begrippen tot nu toe (15 min)

- Uitleg: literaire begrippen ruimte en spanning (5 min)

- Zelfstandig werken (10 min)

Lezen H35-42

Logboek

Wie

Wat 

Waar

Wanneer

Terugblik: werkwoordspelling

Gebeurt of gebeurd

PVTT / VD

Er gebeur... hier altijd wat.

Het is al gebeur...

Spelling: persoonsvorm tegenwoordige tijd

Getal	Persoon	PV T.T.	Voorbeeld
Enkelvoud	1e	Ik-vorm	Ik vind
	2e	Ik-vorm + t	Jij (je)/u vindt
	3e	Ik-vorm + t	Hij/zij(ze)/het vindt
Meervoud	1e	Infinitief	Wij (we) vinden
	2e	Infinitief	Jullie vinden
	3e	Infinitief

Huiswerk

opdracht 4 en 5 blz. 69

Terugblik

Huiswerk: literaire begrippen 

Deze les ga je leren...

...hoe een schrijver spanning kan creëren door beschrijvingen van de ruimte. 

Ruimte

Fragment uit 'Wreed'

Mel Wallis de Vries

Schichtig kijk ik over mijn schouder . Het park is donker, nat en verlaten. De schimmen van de hoge bomen zijn de enige getuigen. Ik weet dat ze niks zullen verklappen.

Vaarwel, denk ik terwijl ik me omdraai. Niemand zal zich mij herinneren. En het beste is als ik mezelf ook vergeet.

Plotseling zie ik iets tussen de bomen bewegen! Een moment weet ik niet wat ik moet doen en raak ik in paniek. Maar dan komt alles weer terug. Ik haal diep adem en verschuil me in de donkere schaduwen.

Ruimte en sfeer 

• De ruimte: plekken waar verhaal zich afspeelt, maar ook buiten (natuur)
• Ruimte bepaalt de sfeer. Bijv : beschrijvingen van het weer, geuren, geluiden & stiltes kleuren, voorwerpen etc. 
  
• Parallellie: ruimte komt overeen met de gebeurtenissen en de gevoelens van de personages → Een verliefd stel huppelt door een bloemenveld.
  
• Contrast: ruimte is tegengesteld aan de gebeurtenissen en de gevoelens van de personages. De zon schijnt op een treurige begrafenis.

Ruimte en sfeer

Ruimte en sfeer kunnen overeenkomen of contrasteren met elkaar.

Overeenkomend=Parallellie

- Overlijden van een dierbare --> regen

- Man en vrouw zijn gelukkig verliefd --> zonneschijn

Contrasterend

- Overlijden van een dierbare --> zonneschijn

- Man en vrouw zijn gelukkig verliefd --> regen

literaire begrippen: spanning

• Geen enkele verhaal kan zonder spanning.
• Spanning om de lezer nieuwsgierig te maken, om de lezer mee te laten voelen met een personage, etc.
• Als schrijver kan je op verschillende manieren 'spelen' met spanning: open plekken, cliffhanger en vooruitwijzingen (hints)

Aan de slag

Zet het huiswerk in de Plenda en ga aan de slag:

- Vul spanning en ruimte in voor Zonder titel

Meenemen: Zonder titel en Literaire begrippen