Grammatica samengestelde zinnen - uitleg

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Samengestelde zinnen ontleden

Het benoemen van hoofd- en bijzinnen

Doelen van de les

Herhaling van periode 2

1. Je kan hoofdzinnen en bijzinnen aanwijzen in een zin.

2. Je kan bijzinnen als volgt benoemen:

• onderwerpszin
• lijdend voorwerpszin
• meewerkendvoorwerpszin
• bijwoordelijke bijzin
• gezegdezin
• bijvoeglijke bijzin + voorzetselvoorwerpzin

Weet je het nog?

Samengestelde zin = een zin met twee of meer persoonsvormen:

1. Ik ging naar het dorp en ik kocht daar een ijsje.

2. Toen ik gisteren naar het dorp ging, kocht ik daar een ijsje.

Weet je het nog?

Hoofdzin = een zin waarin onderwerp en persoonsvorm meestal niet scheidbaar zijn (naast elkaar staan).

Weet je het nog?

Hoofdzin = een zin waarin onderwerp en persoonsvorm meestal niet scheidbaar zijn:

1. Ik ging naar het dorp en ik kocht daar een ijsje.

* Ik niet ging naar het dorp en ik niet kocht daar een ijsje.

Weet je het nog?

Hoofdzin = een zin waarin onderwerp en persoonsvorm meestal niet scheidbaar zijn:

2. Toen ik gisteren naar het dorp ging, kocht ik daar een ijsje.

* Toen ik gisteren niet naar het dorp ging, kocht niet ik daar een ijsje.

Weet je het nog?

Hoofdzin = een zin waarin onderwerp en persoonsvorm meestal niet scheidbaar zijn:

1. Ik ging naar het dorp en ik kocht daar een ijsje.

    Hoofdzin                         + Hoofdzin

2. Toen ik gisteren naar het dorp ging, kocht ik daar een ijsje.

     Bijzin                                                             + Hoofdzin

Weet je het nog: Nee?

Als je het na deze uitleg nog steeds niet meer zo goed weet of snapt, kijk dan de eerste twee minuten van het filmpje in de volgende slide. 

Weet je het nog: Ja?

Als je het weer helemaal weet en snapt, laat je dat even zien in de volgende oefening:

Benoem de bijzin in de volgende zin:
Karel roept naar zijn klasgenoten, maar zij horen hem niet.

1. Karel roept naar zijn klasgenoten
2. maar zij horen hem niet
3. Het zijn twee hoofdzinnen

Benoem de bijzin in de volgende zin:
Karel roept naar zijn klasgenoten, dat ze zijn tas moeten meenemen.

1. Karel riep naar zijn klasgenoten
2. dat ze zijn tas moeten meenemen
3. Het zijn twee hoofdzinnen

Benoem de bijzin in de volgende zin:
Omdat het eindelijk droog is, kan ik naar de supermarkt

1. Omdat het eindelijk droog is
2. kan ik naar de supermarkt
3. Het zijn twee hoofdzinnen

Benoem de bijzin in de volgende zin:
Ik vroeg je of je worst lust.

1. Ik vroeg je
2. of je worst lust
3. Het zijn twee hoofdzinnen

Benoem de bijzin in de volgende zin:
Kom je vanavond of kom je vanmiddag?

1. Kom je vanavond
2. of kom je vanmiddag?
3. Het zijn twee hoofdzinnen

Gelukt? Mooi!

Dan gaan we nu verder met het benoemen van de bijzinnen.

Hoe zat het ook alweer?

Kijk het filmpje op de volgende slide over het benoemen van bijzinnen.