BSR 12/10 1aha Grammatica zinsdelen 1+3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Open alvast je boek op blz. 204-205.
Log alvast in op LessonUp
(de code staat  linksonder in beeld).

§1: Persoonsvorm en zinsdelen

§3: Onderwerp

Voordat we beginnen:

1AHA

GRAMMATICA

ZINSDELEN

• Je kunt aantal (enkelvoud/meervoud) en tijd (t.t./v.t.) van werkwoorden herkennen.
• Je kunt de persoonsvorm in een zin vinden.
• Je kunt het onderwerp in een zin vinden.
• Je hebt al je vragen over het hoofdstuk Taal kunnen stellen.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• Starten met een nieuw hoofdstuk;
• de uitleg behandelen van twee paragrafen (en hierbij aantekeningen maken);
• opdrachten maken over de persoonsvorm, zinsdelen en het onderwerp.

Je kunt de persoonsvorm in een zin op drie manieren vinden. 

Schrijf mee in je schrift, maak aantekeningen!

De tijdproef

1) Verander de zin van tijd.

Het woord dat dan verandert, is de persoonsvorm. Kijk maar:

• Naud wil in het weekend geen huiswerk maken.
• Naud wilde in het weekend geen huiswerk maken.

De vraagproef

2) Maak van de zin een vraag.

Het werkwoord dat dan vooraan komt te staan, is de persoonsvorm.

• Alette, Hester en Fenna hebben woensdag ingehaald. 
• Hebben Alette, Hester en Fenna woensdag een toets ingehaald?

De getalsproef

3) Verander het getal (het aantal) van de zin. Het gaat dan niet meer om één persoon, maar bijvoorbeeld om twee.

Het woord dat dan verandert, is de persoonsvorm. Kijk maar:

• Hiddo zat tijdens de uitleg aan andere dingen te denken.
• Hiddo en Wout zaten tijdens de uitleg aan andere dingen te denken.

"De docent behandelt grammatica zinsdelen met negentwintig leerlingen."
Wat is de persoonsvorm?

Welke van de drie manieren heb jij bij de vorige vraag gebruikt om de persoonsvorm te vinden?

Zinnen bestaan uit zinsdelen. Een zinsdeel kan bestaan uit één woord of uit meerdere woorden.

Schrijf mee in je schrift, maak aantekeningen!

Zinsdelen

Een zin bestaat uit verschillende zinsdelen. Zinsdelen kun je uit een zin halen door te kijken naar welke woorden je voor de persoonsvorm kunt plaatsen. Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen. Een voorbeeldzin:

• Jan heeft Pim vorige week z'n boek geleend.

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

1. De jonge held | kreeg | een onderscheiding.

1. juist
2. onjuist

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

2. Over | een paar jaar | heeft | iedereen | een smartwatch.

1. juist
2. onjuist

3. Gisteren stonden de hongerige paarden luid te hinniken.

Neem de zin over en verdeel de zin in zinsdelen. Plaats tussen de zinsdelen een /

4. Zulke fantastische verhalen hebben de docenten altijd al willen     

   overbrengen aan hun leerlingen.

Neem de zin over en verdeel die in zinsdelen. Plaats tussen de zinsdelen een /

Wat?	Cursus 5 Grammatica, §1: Persoonsvorm en zinsdelen. Havo: opdracht 1 t/m 4 (blz. 204-205). Vwo: opdracht 1 t/m 3 (blz. 204-205).
Hoe?	Zelfstandig. De eerste vijf minuten in stilte, daarna overleggen.
Hulp	Steek je vinger op als je een vraag hebt.
Tijd	10 minuten. Daarna starten we met §3 Onderwerp.
Klaar?	Maak alvast een begin aan §3 Onderwerp.

Oefenen

Het onderwerp

Het onderwerp in een zin:

'Tijdens zijn show amuseert de cabaretier het publiek met zelfgeschreven liedjes.'

De cabaretier = het onderwerp

Het onderwerp van de zin is vaak een persoon (of dier/ding) die iets doet. Vrijwel elke zin heeft een onderwerp.

• Hoe vind je het onderwerp? Stel de vraag: Wie/wat + persoonsvorm

• 
  

Uitlegvideo!

apps.noordhoff.nl

Wat?	Cursus 5 Grammatica, paragraaf §3: Onderwerp Havo: opdracht 1 t/m 4 (blz. 208-209). Vwo: opdracht 1 t/m 4 (blz. 208-209).
Hoe?	Zelfstandig. De eerste vijf minuten in stilte, daarna overleggen.
Hulp	Steek je vinger op als je een vraag hebt.
Tijd	10 minuten.
Klaar?	Havo: puzzel 12 op blz. 271. Vwo: puzzel 6 op blz. blz. 268.

Huiswerk

www.taal-oefenen.nl

• Je kunt aantal (enkelvoud/meervoud) en tijd (t.t./v.t.) van werkwoorden herkennen.
• Je kunt de persoonsvorm in een zin vinden.
• Je kunt het onderwerp in een zin vinden.
• Je hebt al je vragen over het hoofdstuk Taal kunnen stellen.

Lesdoelen

Noem een manier waarop je de persoonsvorm uit de zin kunt halen.

Welke vraag stel je om achter het onderwerp in een zin te komen?

Wie heeft nog een vraag over wat we vandaag hebben behandeld?