Doel: Angststoornissen

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 2

Angst & dwangstoornissen

Waar denk je aan bij angststoornis?

Hoeveel mensen hebben er last van een angststoornis?

1. 280.000
2. 590.000
3. 723.000
4. 1.100.000

Angststoornis

Er loopt ineens een tijger jouw kamer in.                Wat doe je???

1. Vechten
2. Vluchten
3. Bevriezen

Angst is een primaire emotie die ons zeer behulpzaam kan zijn. Bij het ruiken van een brandlucht schrik je en is je lichaam gereed voor actie zodat je snel kunt handelen of vluchten. Wanneer de angst niet realistisch is en het je dagelijks leven beïnvloed, kan er sprake zijn van een angststoornis. Een angststoornis kan ontstaan door een combinatie van biologische, sociale en psychische factoren. Een angststoornis kan ontstaan na een ingrijpende gebeurtenis, maar ook kan de aanleiding niet duidelijk zijn.

Wat is een angststoornis???

Opdracht verschillende type angststoornissen

Gegeneraliseerde angststoornis 

Verlatingsangst

Speciefieke fobie

Sociale angststoornis

Paniekstoornis

Selectief mutisme 

Mensen met een gegeneraliseerde-angststoornis zijn overmatig angstig en bezorgd over dagelijkse dingen.

Zeer bang om verlaten te worden door bepaalde hechtingsfiguren

Hierbij bestaat intense angst voor een bepaalde situatie (bijvoorbeeld vliegen, hoogten, tunnels), een bepaald voorwerp (bijvoorbeeld messen), natuur (bijvoorbeeld onweer, storm, water) of dieren (bijvoorbeeld insecten. 

Angst contacten en sociale situaties met andere mensen. 

komt meestal bij jonge kinderen voor. Kinderen kunnen praten, maar doen dit in bepaalde situaties niet.

Iemand met deze stoornis heeft aanvallen. Tijdens een aanval wordt hij of zij onverwacht overvallen door een plotselinge golf van intense angst of intens onbehagen.

5 Minuten pauze

Gegeneraliseerde angststoornis:
Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis zijn overmatig en bezorgd over dagelijkse dingen.

Vraag:
Waar piekeren mensen over met deze angststoornis?

Antwoord:

Gezondheid, relaties, geld, dat er iets naars gaat gebeuren.

Oorzaak:

Geen duidelijke oorzaak. Deel is erfelijk. Ingrijpende gebeurtenissen zoals een sterfgeval.

Verlatingsangst:
Zeer bang om verlaten te worden door bepaalde hechtingsfiguren.

Vraag:
Hoe zie je dit terug bij volwassenen en kinderen?

Antwoord:

Kinderen:

Extreme angst als ouders er niet zijn.

Nachtmerries

Slaapproblemen

Niks alleen willen doen.

Volwassenen:

Nooit alleen willen zijn of iets doen.

Constant bevestiging zoeken in relaties.

Nachtmerries

Extreme jaloezie.

Oorzaak:

Ontwikkelt meestal in de hechtingsfase, bij volwassenen na een ingrijpende gebeurtenis

Soms door borderline persoonlijkheidsstoornis

Onveilige hechting.

Specifieke fobie:
Bij een specifieke fobie bestaat intense angst voor een bepaalde situatie (bijvoorbeeld vliegen, hoogten, tunnels), een bepaald voorwerp (bijvoorbeeld messen), natuur (bijvoorbeeld onweer, storm, water) of dieren (bijvoorbeeld insecten.

Vraag:
Hoe kan je zien dat iemand een fobie heeft?

Sociale angststoornis:
Angst voor sociale contacten en sociale situaties met andere mensen.

Vraag:
Welke voorbeelden van angsten kan je vinden als het gaat om sociale angst?

Antwoord:

angst om iemand te ontmoeten

angst om te telefoneren

angst om in het openbaar te spreken

angst om in een restaurant te eten

bang om te gaan blozen.

Oorzaken:

Ómgevingsfactoren zoals overbeschermende opvoeding.

Erfelijk bepaalde kwetsbaarheid

Paniekstoornis:
Iemand met een paniekstoornis heeft regelmatig paniekaanvallen. Tijdens een paniekaanval wordt hij of zij onverwacht overvallen door een plotselinge golf van intense angst of intens onbehagen.

Vraag:
Welke stressfactor of ingrijpende gebeurtenis kan een paniek stoornis veroorzaken denk je?

Antwoord:

een lichamelijke ziekte, een bevalling, een verhuizing, stress op het werk, of het verlies van een dierbaar persoon.

Oorzaken:

Erfelijke aanleg.

Ingrijpende gebeurtenissen

Stress.

Selectief mutisme:
Selectief mutisme komt meestal bij jonge kinderen voor. Kinderen met selectief mutisme kunnen praten, maar doen dit in bepaalde situaties niet.

Vraag:
Welk gedrag zie je terug bij kinderen met selectief mutisme?

Antwoord:

Thuis praten ze vaak volop, maar bijvoorbeeld niet op school, in winkels of tijdens spelletjes met vriendjes. Ze zijn selectief met wie ze wel en niet praten.

Soms niet naar school willen.

Oogcontact met vreemden vermijden.

Alleen maar slapen met ouders.

Oorzaken:

Erfelijke factor: Verlegenheid of angst bij een van de ouders.

Anderstaligen

De angstcirkel

Leg uit aan de hand van antwoorden uit opdracht 1 de Angstcirkel uit.

‘Het is een vecht-of-vluchtrespons op een moment dat er helemaal geen sprake is van een bedreiging. Het probleem zit hem daardoor vooral in de reactie op die verschijnselen; dat mensen vluchten voor de situatie waarin die hartkloppingen en dergelijke zich voordoen. Dan wordt de angst de baas. Eerst krijg je het alleen benauwd op de snelweg, maar zodra je die gaat mijden, krijg je ook last op secundaire wegen.’

Wat denk/voel je bij dit plaatje?

Wat denk/voel je bij dit plaatje?

Wie is er bang voor?

Als je een specifieke fobie hebt, heb je een intense angst voor een bepaald ding, dier of situatie. Je weet eigenlijk wel dat de angst die je hebt overdreven of onredelijk is. Toch doe je je best om datgene waar je angstig van wordt, te vermijden.

Wat kan jij doen als hulpverlener?

Therapiën

Gedragstherapie: Het accent ligt op het veranderen van het gedrag (exposure en de handeling uitstellen)

Geleidelijke blootstelling: steeds een stapje dichter bij datgene komen wat iemand angstig maakt

Flooding: het in een klap bloot stellen aan datgene waar de persoon bang voor is

Cognitieve therapie: een vorm van therapie waarbij de therapeut zal proberen om de 'verkeerde gedachten' te achterhalen en deze te corrigeren. Door iemand te wijzen op denkfouten en vervolgens te vragen om dit eens in de praktijk uit te proberen komen mensen er misschien wel achter dat de werkelijkheid wel mee valt. Het accent ligt op het veranderen van het denken.

Wat kun je doen?

Naast de behandeling en therapie hebben jullie vooral te maken met de cliënten zelf. Hieronder staan enkele tips voor de omgang en begeleiding van mensen met een angst- of een dwangstoornis.

Structuur: Orde en regelmaat, vermijd (deels) spanningen in de omgeving.

Draagkracht en draaglast: Help de cliënt niet teveel hooi op zijn vork te nemen.

Emotionele betrokkenheid: Een lager EE (expressed emotion) blijkt effectiever.

Inzicht in stoornissen: Inzicht in de stoornissen helpt je om bepaalde eigenaardigheden te accepteren en te respecteren.

Help cliënten de schaamte te overwinnen

Help met het zoeken van afleiding

Dagboek bijhouden: Gedachten ordenen, kritisch terugkijken (is er reden voor paniek).

Wat neem je mee van deze les???

Extra videos

Uitleg EMDR

Uitleg CGT