H4 - les 6 - uitleg 4.6 - 4.8

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Herhaling / oefening woordsoorten

Uitleg 4.6 - 4.8: bijv.nw. bij nwg, telwoord en voegwoord

Lesdoelen

Je herkent de volgende woordsoorten en kunt deze benoemen:

- lidwoord

- zelfstandig naamwoord

- bijvoeglijk naamwoord

- ww: hww, zww en kww

- vz

- voornaamwoorden: pers. vnw., bez. vnw., wknd. vnw., wkg. vnw., vr. vnw., aanw. vnw., betr. vnw., onbep. vnw.

Nieuw!

- telwoorden: hoofdtelwoord en rangtelwoord (bepaald en onbepaald)

- voegwoord (vwo: onderschikkend en nevenschikkend)

Wat is een kenmerk van een bijvoeglijk naamwoord? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. zegt iets over een lw
2. zegt iets over een znw
3. komt vaak na een lw
4. mensen, dieren, dingen, planten en namen

Wat is kenmerk van een hulpwerkwoord? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. helpt het belangrijkste werkwoord in de zin
2. kan als enig werkwoord in een zin staan
3. belangrijkste werkwoord in een zin
4. kan zowel bij een wwg als nwg voorkomen

Wat is een kenmerk van een koppelwerkwoord? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. aanwijzend vnw. --> <--betrekkelijk vnw.
2. kan als enig werkwoord in een zin staan
3. belangrijkste werkwoord in een zin
4. kan zowel bij een wwg als nwg voorkomen

Wat is het verschil tussen een aanwijzend en een betrekkelijk voornaamwoord?

1. aanwijzend vnw. --> <--betrekkelijk vnw.
2. <-- aanwijzend vnw. betrekkelijk vnw. -->

Welk woord kan als enige een wederkerig voornaamwoord zijn?

Ik heb me vergist in de datum.
Me = ?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. voorzetsel

4.6 Bijvoeglijk naamwoord (uitbreiding)

We hebben geleerd dat een bijv. nw. voor het znw. staat waar het iets over zegt:

De rode auto

Het kleine meisje

De nieuwe Playstation

4.6 Bijvoeglijk naamwoord (uitbreiding)

Ook hebben we geleerd dat een bijv. nw. iets zegt over een znw. Dit kan ook als het bijv. nw. erachter staat (zoals bij een naamwoordelijk gezegde).

De auto is rood.

Het meisje is klein.

De Playstation is nieuw.

4.7 Telwoorden

Woorden die een getal of hoeveelheid aangeven, noem je een telwoord:

- Hoofdtelwoord : geeft een hoeveelheid aan

dertien, eenderde, miljoen, weinig, veel

- Rangtelwoord : geeft een plaats in een rangorde aan (podiumwoorden)

Eerste, laatste, dertiende, hoeveelste

Wat is het verschil?
a. Ik ben derde geworden.
b. Ik ben laatste geworden.

Bepaald of onbepaald telwoord?

Bepaald: precieze hoeveelheid of rang

Onbepaald: onnauwkeurige hoeveelheid of rang

Voorbeelden telwoorden

- Bepaald hoofdtelwoord: dertien, miljoen, één

- Onbepaald hoofdtelwoord: veel, weinig, sommige, alle

- Bepaald rangtelwoord: eerste, twintigste

- Onbepaald rangtelwoord: laatste, middelste, zoveelste

Ik ben moe en ik ga slapen.

Ik wil een koekje bakken, tenzij jij dat niet wilt.

Ik ben moe (en) ik ga slapen.

Ik wil een koekje bakken, (tenzij) jij dat niet wilt.

Voegwoorden

Voegwoorden koppelen twee zinnen aan elkaar (als een soort cement).

- Voorin de zin

Terwijl ik de taart bakte, viel de stroom uit.

- In het midden van de zin (met komma)

Ik ga niet mee naar het schoolfeest, tenzij jij een smoking draagt.

- In het midden van de zin (zonder komma)

Pffff, we moeten morgen nog een toets leren en een boekverslag maken.

Huiswerk

Gram. H4: opdracht 8, 9, 11 (vraag 2, 3 en 4) en 12