8.4 Je bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

8.4 Bloedsomloop

Pak je schrift en beantwoord volgende vragen:

1. Hoe heet de rode stof die je vindt in rode bloedcellen?

2. Wat is de functie van deze kleurstof?

3. Wat is de taak van de witte bloedcellen?

4. Waar gaat het bloed heen

 dat uit de rechterkamer komt van het hart?

5. Wat zijn de 3 stappen van de hartslag?

Vandaag:

• Uitleg 8.4 (deel 1)

0

Lesdoel

Je kunt vertellen over het bloedvatenstelsel

• Welke soorten bloedvaten je hebt;
  
• Richting van het bloed
• Bloeddruk

Welke soorten bloedvaten heb je?

Je bloed stroom door drie verschillende soorten bloedvaten:

• Slagaders: voeren bloed naar je organen (dik en gespierd - het bloed stroomt snel en de bloeddruk is hoog).
• Aders: voeren het bloed vanaf de organen weer terug naar het hart (wanden zijn dun en slap/ bevatten kleppen - bloed stroomt heel langzaam en bloeddruk is laag).
• Haarvaten: kleinste vertakkingen van slagaders - uitwisseling tussen weefsel en bloed (hele dunne wand met kleine gaatjes - bloed stroomt langzaam en bloeddruk is laag).
  

Tekst

Koppel de cijfers aan de juiste letters

A. Slagaders

B. Haarvaten

C. Aders

2. Gespierde wand

3. Enkele cellaag dik

4. Sterke wand, weinig gespierd

1. Vervoert bloed van hart af

6. Heeft kleppen

5. Hier is gaswisseling

Richting in de 3 type bloedvaten

1. Zuurstofrijk bloed stroomt vanuit het hart naar de slagaders.
2. Vanuit de slagaders stroomt het bloed naar de haarvaten. Daar worden zuurstof & voedingsstoffen afgegeven aan cellen van organen en spieren en afvalstoffen opgenomen.
3. Vanuit de haarvaten stroomt het bloed naar de aders. Via de aders stroomt het bloed terug naar het hart. 

Slagader vs Aders

Slagader:

• Voert het bloed weg van het hart
• Lichaamsslagaders bevatten zuurstofrijk bloed
• Hebben een hogere bloeddruk
• Hebben een actieve spierwand
• Hebben geen kleppen
• Het bloed loopt er snel en stootsgewijs doorheen
• Hebben een voelbaar hartritme

Aders:

• Voert het bloed naar het hart
• Lichaamsaders bevatten zuurstofarm bloed
• Hebben een lagere bloeddruk
• Hebben geen gladde spieren in de wand
• De meeste hebben een terugslagklep
• Het bloed stroomt traag
• Hebben geen voelbaar hartritme

Wat is de functie van de kleppen in (de meeste) aders?

Bevatten slagaders zuurstofrijk bloed?

1. Ja
2. Nee
3. Soms
4. Ze bevatten alleen heel veel koolstofdioxide

8.4 Les 2 

Juist of onjuist?

1. Slagaders hebben kleppen die voorkomen dat bloed terug kan stromen

2. Haarvaten hebben een wand die maar 1 cellaag dik is

3. Aders voeren bloed naar het hart toe

4. Slagaders hebben een hoge bloeddruk

De bloedvaten rond het hart

• De aorta is de grootste slagader en begint bij je hart. vanaf de aorta vertakken kleinere slagaders naar je organen.
• De kransslagaders voorzien het hart zelf van zuurstof en voedingsstoffen.
• Alle aders (behalve longaders) komen uit in twee holle aders. Ook de kransaders van het hart voeren zuurstofarm bloed naar een holle ader.

1=

2=

3=

4=

5=

6=

7=

8=

A. Aorta

B. Rechterkamer

C. Rechterboezem

D. Longslagader

E. Longader

F. Linkerboezem

G. Linkerkamer

H. Holle ader

Zuurstofrijk/arm

• Alle slagaders bevatten zuurstofrijk bloed.
  
  
• Alle aders bevatten zuurstofarm bloed.
  
  
• Behalve bij de longslagader en bij de longader. Daar is het omgedraaid

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop =

Hart -> longen -> hart

Grote bloedsomloop =

Hart -> hele lichaam -> hart

Bij een dubbele bloedsomloop gaat een rode bloedsomloop van voet naar hersenen, ? keer door het hart?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 0

Kleine bloedsomloop

= longen

• Van rechterkamer naar de longen
• Van longen naar de linkerboezem
• Longslagader: WEINIG zuurstof & VEEL koolstofdioxide
• Longader: VEEL zuurstof & WEINIG koolstofdioxide

Grote bloedsomloop

= lichaam

• Van linkerkamer naar het lichaam
  
• Van lichaam naar de rechterboezem
• Slagaders: VEEL zuurstof & WEINIG koolstofdioxide
• Aders: WEINIG zuurstof & VEEL koolstofdioxide

De kleine en grote bloedsomloop vervoeren o.a.
zuurstof en koolstofdioxide.
Welke uitspraak is waar?

1. Kleine bloedsomloop vooral zuurstofrijkbloed
2. Grote bloedsomloop vooral zuurstofarmbloed
3. Kleine & grote bloedsomloop zowel zuurstofrijk als -arm
4. Overal zit evenveel zuurstof in het bloed

Wat is de volgorde van de
grote bloedsomloop?

1. Rechter kamer, aorta, organen en weefsels, onderste en bovenste holle ader, linker boezem
2. Rechter kamer, onderste en bovenste holle ader, organen en weefsels, aorta, linker boezem
3. Linker kamer, aorta, organen en weefsels, onderste en bovenste holle ader, rechter boezem
4. Linker kamer, onderste en bovenste holle ader, organen en weefsels, aorta, rechter boezem

Naamgeving 

Om je bloedvaten te herkennen geven we ze een naam:

Als je de volgende stappen volgt heb je altijd de goede naam:

1. Gaat het bloedvat van het hart naar een orgaan of van een orgaan naar het hart(het bloed stroomt vanaf het hart met de klok mee door het bloedvatenstelsel op het plaatje )
Hart > orgaan = slagader
Orgaan > hart = ader

2. Zoek het orgaan op waar het bloed heen gaat of vandaan komt:
Nr. 12 in de afbeelding: Van het hart naar een orgaan = slagader
Het bloedvat gaat naar de lever= leverslagader

Naamgeving 

Om je bloedvaten te herkennen geven we ze een naam:

Dit zijn de uitzonderingen 

1. Aorta: De slagader die door heel je lichaam loopt, hier splitsen de lossen orgaanslagaders af.

2. Onderste holle ader:
De ader die vanuit je lichaam naar he hart gaat(het gedeelte onder je hart: "Onderste"holle ader) 

3. Bovenste holle ader:
De ader die vanuit je lichaam naar he hart gaat(het gedeelte boven je hart: "Bovenste"holle ader) 

4. Poortader
Bloedvat tussen de darmen en de lever

5. Kransslagader/ader
Bloedvaten van je hart zelf.

Aan de slag met de leerdoelen

Maken 8.4 opdracht 8 t/m 14

Les 3 9.4 Voorkennis

Op je wisbordje:

1. Beschrijf de hartcyclus.

2. Welke drie typen bloedvaten zijn er?

3. Geef aan of de volgende aders zuurstofrijk of zuurstofarm zijn:

-  Aorta

- Kransslagader

- Poortader

- Beenader

Wat is bloeddruk?

Bloeddruk: het bloed drukt tegen de wanden van je bloedvaten.

• Bovendruk: de kamers trekken samen en het bloed wordt in slagaders gepompt (=max)
• Onderdruk: tijdens de hartpauze (zie ECG! =min)

• De bloeddruk is het hoogst in je slagaders, in je aders is de bloeddruk het laagst.

1. Manchet wordt opgepompt totdat arts geen hartslag meer voelt met stethoscoop (de slagader is dichtgedrukt) 

2. Langzaam leeglopen manchet en bij eerste heldere toon wordt bovendruk afgelezen 

3. Op den duur vallen tonen weg, bloed kan nu weer ongehinderd doorstromen - arts leest onderdruk af

Bloeddruk: het bloed drukt tegen de wanden van je bloedvaten.

• Bovendruk: de kamers trekken samen en het bloed wordt in slagaders gepompt (=max)
• Onderdruk: tijdens de hartpauze (zie ECG! =min)

De bloeddruk is het hoogst in je slagaders, in je aders is de bloeddruk het laagst.

In welke bloedvaten is
de bloeddruk laag?

1. In haarvaten en aders
2. alleen in aders
3. alleen in haarvaten
4. alleen in slagaders

Huiswerk

• Paragraaf 8.4: Je bloedsomloop
• Opdracht 15 t/m 18.

Klaar? 
=> biologiepagina.nl

1. Noem de 3 typen bloedvaten
2. Hoe heet de ader die van de darmen afkomt?
3. Zuurstofrijk of arm? a. Longslagader b. Kransslagader c. nierader