Handelingsgericht werken voor mentoren

• Mentorles
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Fijn dat jullie bij deze workshop zijn!

HGW

"Handelingsgericht werken concretiseert goed onderwijs en doeltreffende leerlingbegeleiding, zodat docenten beter kunnen omgaan met de overeenkomsten en de verschillen tussen de leerlingen in hun klas." (Noëlle Pameijer)

  

7 uitgangspunten HGW

1. De werkwijze is doelgericht (planmatig)
2. Zorg voor afstemming en wisselwerking (kind/omgeving, school/ouders)
3. Onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal
4. Mentoren en docenten maken het verschil
5. Positieve aspecten staan centraal
6. Betrokkenen werken constructief samen
7. De werkwijze is systematisch en transparant

Wat is het nut van
HGW in het VO?

Waarom HGW in het VO?

- HGW helpt bij het realiseren van passend onderwijs in het VO

- leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben worden beter begeleid

- kwaliteitsverbetering van het onderwijs

-  positief effect op de samenwerking tussen school en ouder

- uit het inspectierapport blijkt dat er op Lyceum Oudehoven onvoldoende planmatig wordt gewerkt

OPP - Ontwikkelings Perspectief Plan

Weet je wat een OPP is?

1. 
2. 

Heb je ooit een OPP opgesteld of meegewerkt aan een OPP?

1. 
2. 

School is verantwoordelijk voor het opstellen van het OPP

1. 
2. 

Voor alle leerlingen die ondersteuning krijgen zou een OPP opgesteld moeten worden

1. 
2. 

Voor alle leerlingen die een extra tijd verklaring hebben vanwege dyslexie/dyscalculie/ADD/ADHD/etc. moet een OPP worden opgesteld

1. 
2. 

Je bent als school verplicht om ouders en leerling te betrekken in het proces

1. 
2. 

Leerdoelen 2e deel workshop:

• Je weet waarvoor een OPP dient
• Je kent de cyclus rondom het maken/uitvoeren van een OPP
• Je weet hoe je een duidelijk doel kunt stellen
• Je hebt voor één van je mentorleerlingen een OPP ingevuld voordat je hier vertrekt, dit OPP hoeft niet perfect te zijn

doelenformulier

= hulpmiddel om handelingsgericht te werken 

Het doel van een OPP

• Je stelt een OPP op wanneer je bijzonderheden ziet bij een leerling, waardoor hij/zij vastloopt in het onderwijsleerproces
• Je stelt preventief een OPP op wanneer het dossier hier aanleiding voor geeft (bijv. voor leerlingen die kansrijk bevorderd zijn of volgens de basisschool en ouders een extra ondersteuningsbehoefte hebben)
• Het doel van een OPP is om een leerling te helpen een ontwikkeling door te maken waardoor hij/zij verder kan in het onderwijsleerproces

Procedure doelenformulier

• Voor leerlingen die besproken zijn tijdens de bevorderingsvergadering is het niet altijd nodig om een OPP op te stellen (format Munio). In overleg met het LMT is het voorstel als volgt: 
• 1. Dossieranalyse (SOM overdracht mentor + verslag bevorderingsvergadering etc.)
• 2. Mentorgesprek in eerste schoolweken en na vier weken nogmaals + gesprek met ouders.
• 3.  Minstens één doel wordt SMART geformuleerd, incl. actie(s)/aanpak (SOM of doelenform.)
• Goede voorbeelden van doelen + actiepunten; zie bijlage 1. Tips m.b.t. de gespreksvoering; zie bijlage 2. Over het opstellen van SMART doelen horen jullie straks meer en we gaan dit oefenen aan het einde van deze workshop. 
• Indien deze gesprekscyclus (incl. doelenformulier) onvoldoende effect heeft gehad, stel je alsnog een volledig OPP op, in samenspraak met ouders en leerling.

De opgestelde doelen moeten binnen de afgesproken periode behaald worden

1. 
2. 

Alle vakken (gebieden) van het OPP moeten ingevuld worden

1. 
2. 

Het bijstellen van doelen/opstellen van nieuwe doelen moet je met ouders en leerling bespreken

1. 
2. 

Bij het opstellen van doelen beschrijf je wat de leerling moet veranderen

1. 
2. 

Ouders en leerling moeten het OPP ondertekenen

1. 
2. 

Voorbeelden DOELEN (leerresultaten)

- Voor de kerstvakantie lukt het X om tenminste 2/3 van een lesuur rustig en geconcentreerd met schoolwerk bezig te zijn.

- X kan zelfstandig een gedetailleerde planning maken

- X werkt over 6 weken zelfstandig met de huiswerkplanner

- X neemt elke dag de juiste spullen mee naar school.

- X verwerkt de leerstof van het vak geschiedenis m.b.v. mindmaps. Dankzij het werken met mindmaps behaalt hij een voldoende voor het vak geschiedenis.

Voorbeelden DOELEN (werkhouding / interactie)

- X praat over 4 weken bij alle lessen op geluidsniveau 2 i.p.v. 4 (0=stil, 1=fluisteren, 2=gewoon praten, 3=hard praten, 4=roepen)

- X stopt 3 van de 4 keer met kletsen nadat hij 1 minuut schakeltijd/stoptijd heeft gekregen van de docent

- X schrijft per les 5 opmerkingen op, die hij door de klas had willen roepen. Aan het einde van de les vraagt de docent of X een opmerking wil voorlezen. Over 6 weken roept X. max. 2 opmerkingen per les door de klas.

- X kiest ervoor om tijdens een ruzie met een medeleerling weg te lopen i.p.v. te schelden. Hij past een stappenplan toe om met zijn emoties om te gaan en kiest daarna voor een oplossing.

Voorbeelden actiepunten (leerresultaten)

- X. maakt 3 afspraken met zijn mentor. Tijdens de eerste afspraak laat de mentor twee methodieken zien om te plannen. Tijdens de tweede afspraak laat X zien dat hij 2 weken gewerkt heeft met één van die planningsmethodieken. De mentor geeft feedback. Tijdens de derde afspraak laat leerling X zien dat hij zelfstandig kan plannen en de planning 2 weken gevolgd heeft.

- X. bespreekt met de docent AK dat hij tijdens die lessen graag vooraan in de klas wil zitten, naast een klasgenoot die goed zelfstandig kan werken.

- De ouders van X controleren 1 week dagelijks of X alle benodigde materialen in zijn tas heeft zitten. In week 2 is X zelf verantwoordelijk hiervoor. Docenten noteren in SOM als iets ontbreekt.

Voorbeelden actiepunten (werkhouding/interactie)

- De mentor maakt afspraken met de leerling over bewegingsonrust: welk hulpmiddel is toegestaan? Wanneer en op welke manier is een time-out nodig?

- Bij het vak handvaardigheid krijgt X indien mogelijk keuzevrijheid (opdracht of werkwijze), zodat zijn interesse voor dit vak groter wordt. 

- Docenten geven X de kans om zijn gedrag om te buigen; ze beschrijven het gewenste gedrag op een positieve manier. (Bijv. "Ik wil graag dat je op fluistertoon praat" of "Ik verwacht dat je 10min in stilte aan deze opdracht werkt"). X krijgt telkens 1 minuut bedenktijd/schakeltijd.

- De mentor neemt met X individueel een stappenplan door, gericht op het verminderen van stress/spanning. Na 4 weken volgt een evaluatiegesprek.

Praktische puntjes

• Deel de ondersteuningsbehoeften met collega's (SOM)
• Zorg voor voldoende evaluatiemomenten
• Noteer in SOM wanneer je gesprekken met de leerling en/of ouders voert; als doelen/acties veranderen, beschrijf dit concreet of verwijs naar de nieuwe versie van het doelenformulier of OPP.
• Bewaar alle versies van het doelenformulier of OPP (opslaan onder andere naam en alle versies als bijlage in SOM zetten)

AAN DE SLAG!

- Kies één van je mentorleerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte

- Vul het format OPP in; het hoeft niet perfect, het gaat erom dat je een keer geoefend hebt. Laat open wat je (nog) niet weet.