5V H10 Les 4 - 10.4 Chromatografie deel 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.4 Chromatografie

Leerdoelen

Na deze les weet ik...:

• wat chromatografie is

Na deze les kan ik...:

• uitleggen op basis waarvan chromatografie werkt
• verschillende vormen van chromatografie uitleggen
• uitleggen hoe kwalitatief en kwantitatief onderzoek met chromatografie in zijn werk gaat

Vorige les

Een infraroodspectrum toont een hele brede piek rond 3000 1/cm.
Welke groep verwacht je in de stof?

1. =C=O
2. -OH
3. =NH
4. -COOH

Voor welke karakteristieke groepen zie je in dit ir-spectrum een aanwijzing?


(meerdere mogelijkheden)

1. O-H
2. C=O
3. C=C
4. C-H

Extra opgave blad 

IR-spectrocopie

Voorkennis ophalen

Polaire binding

Apolaire binding

OH binding

CO binding

CH binding

NH binding

HH binding

Polaire molecuul

Apolair molecuul

Waterstof

Methaan

Methanol

Waterstofchloride

Koolstofdioxide

Water

Voorkennis: Waterstofbruggen

• Een waterstofbrug is simpelweg een sterke dipool-dipool binding.
  
• Bij OH-groep of NH-groep
• Er zijn ook waterstofbrug ontvangende atomen (bv F)
  

Chromatografie

Filmpje

Bekijk het volgende filmpje ter uitleg

Typen chromatografie

kolomchromatografie

papierchromatografie

dunnelaag chromatografie (TLC)

gaschromatografie (13.3)

vloeistofchromatografie

Chromatografie

Deze les:

• Papierchromatografie
• TLC (Thin layer chromatografie) = Dunne laag chromatografie

• Kolomchromatografie

Volgende les:

• HPLC = High pressure liquid chomatografie
• GC = gaschromatografie

Papierchromatografie

• Papierchromatografie: scheiden van kleurstoffen
• Chromatografie berust op twee eigenschappen:
• Verschil in oplosbaarheid in loopvloeistof
• Verschil in aanhechtings-vermogen aan papier

Papierchromatografie

• Hoe beter een stof in de loopvloeistof oplost, hoe hoger de stof op papier terechtkomt
• Hoe meer een stof hecht aan het papier, hoe lager de stof op papier terechtkomt

• Loopvloeistof = Mobiele fase 
• Papier = Stationaire fase

Papierchromatografie

• Rf-waarde = a/b
• a = afstand van startlijn tot middelpunt van een vlek
• b = afstand van startlijn tot vloeistoffront

• Gebruik een referentiestof: zelfde Rf-waarde, zelfde stof
• Rf-waarde is karakteristeriek

Wat is de Rf-waarde voor de blauwe stip?

1. 1,13
2. 0,58
3. 0,79
4. 0,92

TLC (Thin Layer Chromatography)

• In plaats van papier is een plaatje met SiO2 de stationaire fase.
• Principe van de scheiding is de verdeling van stoffen over de mobiele en stationaire fase. 
• Afhankelijk van voorkeur voor stof om in mobiele of stationaire fase te zitten, eindigt de stof op een andere plaats op het papier.

gas chromatograaf 

Kolomchromatografie

• Een kolom ipv papier
• Kolom is een dunne buis waarin de stationaire fase zit
• Mobiele fase is een vloeistof dat het mengsel meeneemt door de kolom heen
• Stoffen in een mengsel binden korter of langer aan de stationaire fase -> scheiding

Bij kolom-chromatografie worden stoffen gescheiden door de stoffen in een 'kolom' met stationaire fase-materiaal te gieten. 

Stoffen die goed hechten aan de stationaire fase, komen er later vanaf. In het plaatje: blauw is het langzaamst.

Kolomchromatografie

• Mobiele en stationaire fase hebben tegengestelde polariteit

• Princiepe van scheiding op basis van verdelingsevenwicht:

K​v​​=​[A]​m​​​​[A]​s​​​​

[A]​m​​⇄[A]​s​​

Huiswerk

MAAK: 

• H10.2 opdr. 9, 10, 12, 16 + Extra Opdrachtenblad
• H10.4 opdr. 24