Kea 3GT H1 par 3 Arbeiders en Fabrikanten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

De industriële samenleving in Nederland

§1.3 Arbeiders en fabrikanten

Volgende dia: de leerdoelen.

Lesdoelen 

Je weet waarom arbeiders zich gingen organiseren in vakbonden

Je weet waarom de socialisten verdeeld waren 

Je weet wie Ferdinand Domela Nieuwenhuis was

0

Noem voorbeelden van arbeidersomstandigheden die het leven van de arbeiders zwaar maakten

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Socialisten verdeeld

• Kwamen op voor arbeiders en armen
• SDAP: Troelstra - Parlementaire verandering
• SDB: Nieuwenhuis - Revolutionaire verandering
• Voorstanders algemeen kiesrecht --> werd in 1917 bereikt (alleen voor mannen) 
• Betere huizen, scholen enz.

0

Wat wilde Karl Marx bereiken

1. Klassenstrijd waarbij arbeiders de macht overnamen
2. Klassenstrijd waarbij fabrikanten de macht overnamen

Eind 19de eeuw werden VAKBONDEN opgericht. Waarom?

1. Vakbonden kwamen op voor arbeiders en eisten betere arbeidsomstandigheden.
2. Vakbonden kwamen op voor fabrieksbazen en eisten betere arbeidsomstandigheden.
3. Vakbonden kwamen op voor arbeiders en eisten betere leefomstandigheden.
4. Vakbonden kwamen op voor arbeiders en eisten betere woonomstandigheden.

Twee uitspraken:

1. Het socialisme is bedacht door Karl Marx en was van mening dat een klassenstrijd zou ontstaan, waarin de arbeiders de macht zouden overnemen van de fabrieksbazen.

2. Een socialist is een persoon die streeft naar meer gelijkheid, gelijkwaardigheid, eerlijke verdeling en betere werkomstandigheden voor de fabrieksarbeider.

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist

Twee uitspraken:
1. In het filmpje werden Rusland en Duitsland als voorbeeldlanden genoemd waar de arbeiders met een revolutie de macht hadden gegrepen.

2. Een van de doelen van de politieke partij SDAP van Troelstra was algemeen kiesrecht voor iedereen.

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist.

Welke uitspraken hoort NIET bij de socialisten (de arbeiders)?

1. 'het geloof moet zich zo min mogelijk met de politiek bemoeien'
2. 'de winst van een fabriek moet netjes worden verdeeld over alle arbeiders'
3. 'de koning mag zich meer gaan bemoeien met de politiek'
4. Alle mannen èn vrouwen boven de 18 jaar mogen stemmen op een politieke partij.

Wie is in 1848 de bedenker van de politieke stroming 'het socialisme'?

1. Karl Marx
2. Domela Nieuwenhuis
3. Pieter Jelles Troelstra
4. Geen van de genoemde namen is juist.

Er zijn twee soorten socialisten, namelijk 1. sociaal-revolutionairen en 2. sociaaldemocraten.

Sociaaldemocraten.....

1. geloven in een revolutie
2. willen de macht grijpen
3. geloven in democratie
4. geen van de genoemde antwoorden is juist

Sleep de volgende gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde:

Karl Marx bedenkt het socialisme

Het Kinderwetje van Van Houten wordt ingevoerd.

De Schoolwet wordt ingevoerd.

De politieke partij SDAP wordt opgericht.

Leg in je eigen woorden uit: Wat de klassenstrijd volgens Karl Marx betekende.

Leg uit waarom kapitalisten niet de arbeidsomstandigheden van arbeiders wilden verbeteren.

Huiswerk

Lezen 1.3 

Maken werkboek 1.3

Vraag 5, 7, 8 en 9