Ethisch leiderschap

• Ethiek
• MBO
• Studiejaar 2

Ethisch leiderschap/ondernemerschap

Programma

• Wat is ethiek
• Energizer ethische casus
• Ethisch leiderschap: betekenis en vaardigheden
• Persoonlijkheid als ethisch leider
• Opdracht 
• Afsluiting/feedback

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan de student:

• Benoemen welke eigenschappen een ethisch leider moet hebben 
  
• Benoemen of er grenzen zijn aan een voorbeeldfunctie

Waar denk je aan bij het woord ethiek?

De studenten vullen in waar ze aan denken bij het woord ethiek.

Aandacht besteden aan de volgende begrippen:

• Normen
• Waarden 
• Integriteit 
• Eerlijk
• Filosoferen 
• Goed of fout

Energizer

Bea, 55 jaar, werkt als busbegeleidster voor 20 uur per week. De werkgever heeft maar 15 uur per week werk in die functie. De werkgever draagt de werkneemster vervolgens op om aanvullende werkzaamheden te verrichten binnen het bedrijf. Bea weigert dit op basis van de leeftijd. Ze is niet ziek gemeld.

De werkgever vindt haar leeftijd geen argument, maar interpreteert dit als fysieke beperkingen om het aanvullende werk te verrichten. Hierop stuurt zij de werkneemster naar de bedrijfsarts met het verzoek een functionele mogelijkheden lijst op te stellen.

Deze casus kan gebruikt worden als energizer. Mochten jullie een andere hebben, of die van een student willen gebruiken, dan kunnen we deze overslaan.

OP DE VOLGENDE DIA STAAT EEN MEERKEUZE VRAAG DIE HOORT BIJ DEZE CASUS!

Kan een leidinggevende op deze wijze handelen

1. Ja, dat moet kunnen
2. Nee, absoluut niet

Geen antwoord is fout. Het gaar erom dat de manier van leiderschap effect heeft op een team en zijn concurrenten.

Vraag bij antwoord C om uitleg (waarom vind je dat? in welke situatie wel? en in welke situatie niet?)

Wat is ethisch leiderschap?

''Bij ethisch leiderschap draait het om respect, vertrouwen, eerlijkheid, openheid en medeleven.''

In tweetallen bespreken wat ethisch leiderschap is. Studenten bevragen elkaar in ongeveer 3 minuten.

Ethisch leiderschap of

 traditioneel leiderschap 

• Ondersteuning of zelf uitzoeken 

• Dienstverlening of machtsuitoefening 
• Samenwerken of autoritair 
• Verantwoording of control freak 

De linkerkant is volgens Deckers, (2012) ethisch leiderschap en de rechterkant is traditioneel leiderschap. Dus leiderschap wat is geschetst in onze eigen casuïstiek.

Zelf casus bedenken van werk/bpv.

Mocht er geen casus zijn dan hebben we een uitgeprinte casus.

Laat de studenten werken aan een casus in twee- of drietallen.

Definitie begrippen

Dienstverlening

''Ethisch leiderschap is allereerst gericht op dienstbaarheid. een goed leider wil de mensen helpen om hun creatieve mogelijkheden te ontwikkelen en te versterken in plaats van ze te beperken.'' (Deckers, 2012)

Partnerschap

''Ethische leiders beschouwen hun ondergeschikten als partners in het proces, ieder volgens de eigen plaats en functie. Hun aanpak is niet gericht op gehoorzaamheid en volgzaamheid, maar op zeggenschap, instemming en samenwerking.'' (Deckers, 2012)

Ondersteuning 

''Mensen hebben ondersteuning nodig om mondig te worden of te bijven, zodat ze zich niet passief inpassen in het systeem waarin ze werken of leven.'' (Deckers, 2012)

Verantwoording 

''Ethisch leiderschap steunt niet op interne controle en macht, maar op een eerlijke verantwoording tegenover de medewerkers.'' (Deckers, 2012)

Welke elementen van (ethisch) leiderschap zie je in het filmpje?

Bewust van eigen persoonlijkheid

• Als (ethisch) leider heb je een voorbeeldfunctie

De persoonlijkheid van een ethisch leider is erg belangrijk. Als ethisch leider of ondernemer maar je niet alleen (ethische) keuzes in je professionele handelen, maar ook in je privé situatie. 

Bijvoorbeeld: Jouw bedrijf is erg duurzaam en je laat dit doormiddel van social media zien aan de buitenwereld. Maar tegelijkertijd vlieg je elke week naar Azië en Amerika voor besprekingen met internationale partners.

Zijn er grenzen aan een voorbeeldfunctie?

Voorbeeld politicus

Boris Johnson gaf tijdens de lockdown zelf feestjes 

Persoonlijke eigenschappen van een 

ethisch leider

• Respect (iemand aanvaarden)
  
• Vertrouwen (geloof dat iemand eerlijk is)
• Eerlijkheid (geen bedrog / leugens)


• Medeleven (oprechte interesse in de ander)
• Integriteit (vasthouden aan waarden en normen)

Ethisch leiderschap is pas effectief als managers als voorbeeld fungeren voor hun medewerkers en regelmatig expliciet met hun medewerkers bepaalde integriteitskwesties bespreken.

De leidinggevende moet proactief het formele integriteitsbeleid ondersteunen en consequent en zichtbaar ingrijpen als medewerkers zich niet aan integriteitskwesties houden.

Ethisch leiderschap heeft vooral positieve effecten. Uit onderzoek blijkt dat ethisch leiders een wezenlijke bijdrage leveren aan de integriteit van hun organisatie.

Kort herhalen!!!

Heb jij goede of slechte ervaringen met je voorgaande of huidige leidinggevende? Omschrijf wat hij/zij goed of slecht deed.

Denk aan uitgeprint stappenplan!

Feedback

Geprinte feedback formulieren.