§12.2 en §12.3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Evolutie

§12.2 Verwandschap

Weektaak

Toetsstof

Stammen mensen af van chimpansees?

Dit is een verwantschapsschema

Examenvraag

§11.2 Leerdoel: Je kunt uitleggen dat verwante soorten uit een gemeenschappelijke voorouder ontstaan zijn.

--> Maak de examenvraag op blz. 188 in je boek. 

Tijd: 5 minuten

hh

Naar aanleiding van deze stamboom worden twee uitspraken gedaan. Geef bij iedere uitspraak aan of deze juist of onjuist is volgens de gegevens in de bovenstaande stamboom.

1. Haaien zijn eerder ontstaan dan beenvissen

2. Beenvissen zijn meer verwant aan haaien dan amfibieën. 

hh

Wat is een mutatie?

Uit een soort ontstaan nieuwe soorten door... noem twee manieren.

Leg uit wat het principe natuurlijke selectie betekent. (survival of the fittest)

Leg uit hoe er een nieuwe soort kan ontstaan als een soort door middel van isolatie van elkaar gescheiden raakt.

Verschillen..

- Oponeerbare teen: ze kunnen hiermee makkelijk takken vastpakken. Onze tenen staan naar voren. 

- Het hersenvolume van mensen is veel groter.

- Bekken: wij lopen rechtop en chimpansees op handen en voeten. 

Fossielen

- Ondersteunen de evolutie theorie. 

- Bewijzen dat er vroeger andere organismen leefden dan tegenwoordig. 

- Hoe oud ze zijn kan worden bepaald aan de hand van het onderzoeken van het materiaal (koolstof) of afhankelijk zijn van welke aardlaag ze gevonden worden. 

Razendsnelle evolutie: bacteriën 

- Bij bacteriën gaat de evolutie door natuurlijke selectie heel snel.

- Dit komt doordat bacteriën zich zo snel kunnen voortplanten. Onder gunstige omstandigheden kan een bacterie zich elke 20 minuten verdubbelen  (uit 1 bacterie ontstaan binnen 8 uur ongeveer 17 miljoen bacteriën).

Resistentie

- Ontstaat dus door een mutatie die gunstig is voor de bacterie. 

- De resistente bacterie is in het voordeel en kan zich voortplanten. 

- Het antibioticum werkt niet meer. 

Virus

- Nieuwe virussen kunnen ontstaan door mutaties (net als bij bacteriën)

- Nieuwe virussen kunnen ook ontstaan door uitwisseling van DNA --> cel wordt geïnfecteerd met twee verschillende typen virussen. Er vindt uitwisseling van het DNA plaats --> er ontstaat een nieuwe virustype. 

Weektaak

Toetsstof