Politiek Rechtsstaat

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

RECHTSSTAAT  I

Terugblik vorige les

Vooruitblik

Uitleg Opdracht

Thema  4

Hoofdstuk 1 Rechtsstaat

1.1 De Nederlandse rechtsstaat

1.2 De overheid en de wet

1.3 Scheiding van machten

1.4 Grondrechten

Leerdoel

• Hoe werkt een rechtstaat
• Welke scheiding van de 3 machten zijn er?
• Welke grondrechten er zijn

De Nederlandse Rechtsstaat:

Een land waarin iedereen, hoe rijk of machtig hij/zij ook is, zich aan de wet moet houden  

 

Rechtsstaat

• Overheid moet zich aan de wet houden

• Burgers hebben grondrechten ()vastgelegd in de Grondwet)

• Er bestaat een scheiding van machten

• Onafhankelijke rechtspraak

De vier kenmerken:

Rechtsstaat in de praktijk:

De politie moet de wet handhaven, maar moet zich daarbij ook aan de wet houden.

geweld gebruiken.

Burgers hebben grondrechten, waaronder het recht om te demonstreren, maar moeten zich daarbij ook aan de wet houden. Mogen dus geen vernielingen aanrichten of geweld gebruiken.

Trias Politica

Trias Politica: 

Verdeling van macht over drie groepen.

Wetgevende macht: mensen die de wetten maken

Uitvoerende macht: mensen die de wetten uitvoeren

Rechterlijke macht: mensen bepalen wie zich wel en niet aan de wet houdt

Scheiding van machten in Nederland bestaat op de verschillende bestuurlijke niveaus

Scheiding der machten

(Trias Politica)

• Uitvoerende macht

• Wetgevende macht

• Rechtelijke macht

• zorgt ervoor dat wetten goed worden toegepast.

• stelt wetten op om problemen in het land aan te pakken.

• beoordeelt of wetten op een juiste manier worden nageleefd. 

Scheiding der machten

(Trias Politica)

• Uitvoerende macht

• Wetgevende macht

• Rechtelijke macht

Regering (ministers)

Spreiding van machten

Strikt genomen is er in Nederland geen scheiding van machten, maar een spreiding van machten.

Voorbeeld: de regering heeft zowel wetgevende als uitvoerende taken.

Wetgevend: de regering doet wetsvoorstellen.

Uitvoerend: de regering voert de wetten ook uit.

Wie heeft het bedacht?

De trias politica is bedacht door de Franse filosoof Charles baron de Montesquieu (1689-1775). Montesquieu was heel belangrijk voor de ontwikkeling van de rechtsstaat. Hij vond de vrijheid van de inwoners van een staat erg belangrijk, en hij zag in dat personen of organisaties met veel macht vaak misbruik maken van hun macht. Daarom kwam hij met het idee om de macht te verdelen. Het gevaar van machtsmisbruik is dan minder groot

Wat zijn klassieke of sociale grondrechten?

Klassieke grondrechten 

Sociale grondrechten

Uitzonderingen:

In bepaalde gevallen mag de overheid grondrechten inperken:

Om de veiligheid te garanderen

Om criminaliteit te bestrijden

Opdracht 1: 

Wat staat er volgens jullie in de grondwet?

nos.nl

Opdracht 2

Wat of waarom zou de reden van deze leerling kunnen zijn van zijn " crimineel" gedrag?

Noem 4 oorzaken van criminaliteit gedrag bij jongeren

Zoek uit wat voor straf deze jongen van 15 zal krijgen

Jij bent beveiliger op deze school. 

RECHTSSPRAAK  II

Terugblik vorige les

Vooruitblik

QUIZ

Uitleg Opdracht

Thema  4

Hoofdstuk 2 Rechtspraak

2.1 Rechters

2.2 Rechtsbronnen

2.3 Openbaar Ministerie

Leerdoel

• Wat de rol van een rechter is
  
• Wat het verschil is tussen privaatrecht en publiekrecht 
• Wat een rechtszaak inhoudt

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Eerste Kamer

Openbaar Ministerie

Rechters

Regering

Regering

Tweede Kamer

Wat zijn
sociale grondrechten?

Wat zijn
klassieke grondrechten?

www.prodemos.nl

Rechtspraak

Het nemen van een beslissing 

door een rechter in een conflict.

Opdracht Rechtspraak

Groep 1:    Rechters

Groep 2:   Rechtsbronnen

Groep 3:   Privaat en publiek recht

Groep 4:  Openbaar Ministerie

Onderzoek je eigen onderwerp. 

Na deze opdracht gaan we het klassikaal bespreken. Geef als eerste een samenvatting van wat jullie als groep aan informatie hebben verzameld. 

Geef daarna antwoord op de volgende vragen: wat doen ze? waarom bestaat het? wat valt er op 

Voorwaarden voor een eerlijke rechtspraak

Rechters:

   - behandelen iedereen gelijk

•    zijn onafhankelijk
  
•    zijn onpartijdig
  
•    zijn objectief
  

Gelijkheid:

Iedereen is gelijk voor de wet.

Onafhankelijkheid: 

niemand mag de beslissingen van de rechter

Onpartijdigheid: 

de rechter is neutraal, staat boven de partijen

Objectiviteit: 

de rechter moet zijn beslissingen baseren op feiten

Openbaar Ministerie (OM)

De instantie die ervoor moet zorgen dat verdachten voor de rechter verschijnen.

De minister van Justitie is politiek verantwoordelijk voor het Openbaar Ministerie.

Officier van justitie

Werkt voor het OM.

Beslist of iemand voor de rechter moet komen.

Wat zijn Rechtsbronnen?

A. Een wet, verdrag of andere bron waarop een rechter zijn uitspraak baseert.

de wet

B. Een internationaal verdrag

C. Jurisprudentie: 

de verzameling van uitspraken die rechters eerder hebben gedaan.

Privaatrecht: 

regels over de relatie tussen personen, tussen organisaties of tussen personen en organisaties.

Publiekrecht:

 regels over de relatie tussen burgers en de overheid.

 - staatsrecht - bestuursrecht - strafrecht

Verdiepingskader

Privaatrecht gaat bijvoorbeeld over conflicten tussen huurder en verhuurder, werknemer en werkgever, buren.

Publiek recht is opgedeeld in 

staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht:

staatsrecht: organisatie van de overheid

bestuursrecht: regels waaraan de overheid zich moet houden

strafrecht: regels waaraan burgers zich moeten houden

Strafbeschikking

Bij bepaalde kleinere vergrijpen kan het OM zelf een straf opleggen. Er hoeft dan geen rechter aan te pas komen.

play.kahoot.it

Jullie wekelijkse opdracht!!

Politiek Juridische Dimensie

Deze periode ga je kijken naar de achtergronden van de politiek, want waar staan partijen nou precies voor en waar komen ze vandaan? Dit ga je doen door een politieke partij te starten. Natuurlijk niet een “echte” maar gebaseerd op één van de drie hoofdstromingen.

De drie stromingen zijn:

• Liberalisme

• Sociaal Democratisch

• Christendemocratisch / conservatief