Verlichting en Romantiek

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De Verlichting en de Romantiek 

Welke vijf belangrijke begrippen van de Verlichting ken jij?

De middeleeuwen waren theocentrisch. Wat was de Verlichting?

In de achttiende eeuw werd er veel gediscussieerd over

1. het optimisme
2. de ratio
3. de verbanning van Baruch Spinoza
4. het geluk

Wie schreef kindergedichtjes?

1. Baruch Spinoza
2. Justus van Effen
3. Hiëronymus van Alphen
4. Sara Burgerhart

De taal van deze gedichtjes was best ingewikkeld voor kleine kinderen

1. juist
2. onjuist

'Proeve van kleine gedichten voor kinderen' was enorm populair. Hoe wordt dit succes verklaard?

1. Het was het eerste kinderboek in de historie van Nederland
2. Het was door een kind geschreven, dat echter anoniem wilde blijven
3. Het werd geschreven vanuit het perspectief van een kind
4. Het werd geschreven in moeilijke taal, zodat kinderen taal leerden

Welke verlichte ideeën kwam je zoal tegen in 'Proeve van kleine gedichten voor kinderen'?

1. er bestaat geen sinterklaas
2. als kind moet je al het leger in
3. je moet bang zijn voor dode mensen
4. de duivel bestaat niet

Wat is de moraal van dit gedichtje?

Drie belangrijke begrippen van de Verlichting

1. optimisme, gevoel, ratio
2. optimisme, pruikentijd, didactisch-moralistisch
3. ratio,God, didactisch-moralistisch
4. Pruikentijd, optimisme, boekdrukkunst

Verlichtingsliteratuur

1. didactisch-moralistisch tijdschrift

2. kinderliteratuur

3. imaginaire reisverhalen

4. briefroman

5. Frans-classicistisch toneel

Justus van Effen had een duidelijk opvatting over hoe je een beter mens kon worden.

1. je moet altijd gehoorzaam wezen
2. je moet goed je best doen op school
3. je moet vroeg opstaan + je tijd goed gebruiken
4. je moet kritisch naar jezelf kijken

Wat is de reden om imaginaire reisverhalen te schrijven?

Jules Verne schreef avontuurlijke reisbeschrijvingen met nieuwe technieken naar vele delen van de aarde en onbekende gebieden. Hij is een typisch voorbeeld voor:

1. de Verlichting
2. de Romantiek
3. hij is een uitzondering
4. hij was Amerikaan en doet niet ter zake

Vijf elementen die je vaak terug vindt in de literatuur uit de Romantiek?

Sehnsucht is

1. het verlangen naar het verleden
2. het verlangen naar de onbereikbare geliefde
3. het verlangen naar het onbereikbare
4. het verlangen naar exotische oorden

De grondwet komt voort uit

1. de Verlichting
2. de Romantiek
3. de Napoleontische tijd
4. de schrik na de afscheiding met België

Sprookjes horen bij de Romantiek omdat men toen

1. geïnteresseerd was in oude volksverhalen
2. geïnteresseerd was in het verleden
3. wilde vluchten naar het platteland
4. wilde vluchten uit het hier en nu

Een ander woord voor vluchten is

1. sciencefiction
2. industrialisering
3. escapisme
4. detectives

Door de industrialisatie ontstaat er een vlucht ...

1. uit het land
2. uit de stad
3. uit de realiteit
4. uit de techniek

1848 is een belangrijk voor de Nederlandse staat. Waarom?

1. Eindelijk onderwijs voor iedereen
2. Eindelijk werd kinderarbeid verboden
3. De macht kwam meer bij het kabinet en het parlement te liggen
4. We hadden eindelijk ook een stoomtrein

Welke twee Duitse begrippen behoren bij de romantiek en wat betekenen ze?

Welke literaire uitingen horen bij de romantiek

1. sprookjes, historische romans, moraliserende gedichten
2. sprookjes, briefromans, kindergedichtjes
3. sprookjes. historische romans, griezelroman
4. sprookjes, science-fiction, imaginaire reisverhalen

Wat is literair gezien de grootste verandering t.o.v. de literatuur in de 19e eeuw (met de opkomst van de romantiek)

1. het moraliseren komt op
2. de creativiteit wordt gewaardeerd
3. de natuur speelt eindelijk een rol
4. de wetenschap wordt verbonden met de letterkunde

Waar maakte Eduard Douwes Dekker (Max Havelaar) zich druk over? Noem minstens twee zaken

Stelling: Realisme is een reactie op de romantiek

1. ja
2. nee

Piet Paaltjens past in de romantiek omdat hij

1. een pseudoniem had
2. een onvervuld verlangen heeft
3. zoekt naar geluk
4. de rede verwaarloost

De maatschappij in de 19e eeuw verandert snel. Waardoor?

1. industrialisatie
2. vrijheid van onderwijs
3. vrijheid van meningsuiting mogelijk door andere vorm van politiek bedrijven
4. A,B, C en ook nog vrijheid van godsdienst

De Max Havelaar is een ...

1. raamvertelling
2. briefroman
3. non-fictieverhaal
4. lang gedicht

Wat maakt de Max Havelaar tot een werk uit de Romantiek?

Aan het werk

Maak ook een mindmap van de verlichting en de romantiek.

Bijvoorbeeld:

• Hoofdonderwerp - verlichting (in het midden)
• werk uit met de kenmerken van deze periode (de takken),
• belangrijke schrijvers onder de takken, kenmerken van die schrijvers voor deze periode
• kenmerkende gedichten voor deze periode.

VRAGEN?