Les 2.3.2 BBL Pil vergeten/ menstruatie en corpus alienum

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Triage DA2 BBL Les 2.3.2

Advieskaarten vergeten pil

Corpus alienum 

Janine Bouwmeester

2023-2024

De les vandaag:

Terugblik vorige les: Diabetes

Anticonceptie - vormen

Pil vergeten - wat vraag je? wat adviseer je?

corpus alienum 

Oefenen

Diabetes

Vertel eens; hoe zat het ook al weer?

- Wat is een hypo?

- Vanaf welke waarde spreken we van een hypo?

- Welke symptomen horen er bij een hypo?

- Wat adviseer je in welke fase? 

Hypoglykemie - te laag bloedsuiker gehalte

< 3,5 mmol/L

Zweten, beven, nerveus, honger, misselijk, duizelig, hoofdpijn, verstoord zicht, hartkloppingen

Als suiker nog verder zakt: concentratie problemen, verwardheid, aggitatie, moeite met spreken, spierspasmen tot aan epileptische aanval, verlies bewustzijn, beroerte

Pt bij bewustzijn: Korte termijn 'snelle suikers'

Water met suiker drinken of sterke ranja

Snelle druivensuikers (dextrose 6-8 tabletten)

Daarna -> koolhydraten - boterham met jam

Blijf bij de patiënt en blijf suiker contoleren (na 15-30 minuten) 

Pt met verminderd/geen bewustzijn:

112 bellen --> U1 urgentie (ernstige hypo vermoed)

Honing of stroop aan binnenkant wang smeren met je vinger

Glucagon injectie toedienen!!

Diabetes

Vertel eens; hoe zat het ook al weer?

- Wat is een hyper?

- Vanaf welke waarde spreken we van een hyper?

- Welke symptomen horen er bij een hyper?

- Wat adviseer je? 

Hyperglykemie - te hoog bloedsuikergehalte

> 15 mmol/L

Dorst, veel plassen, moeheid, jeuk

Ernstig --> zwakte, kortademigheid, sufheid, uitdroging, coma --> verzuring - keto acidose

Je wilt het suiker gehalte verlagen!

Veel drinken - water (je plast dan overschot aan suiker uit)

Veel bewegen (door inspanning verbruikt je lichaam glucose)

Bij gebruik insuline: extra insuline spuiten (2-4-6- regel)

Diabetes

Welke adviezen ga je geven wanneer je niet weet of er sprake is van een hypo of een hyper?

Waarom? 

Behandelen als een hypo en dus: suiker toedienen...

bleek het een hypo, dan zal de patiënt opknappen!

bleek het toch een hyper, dan zal het extra toegediende suiker niet zo veel uitmaken

TRG gesprek

Stel eerst de ABCD veilig (met name bewustzijn)

Bij dit onderwerp is de WHAM fase écht belangrijk - maak je toestandsbeeld zo compleet mogelijk

Stel aanvullende vragen uit het boek en zet het juiste beleid in

Pil vergeten 

Pil vergeten:

- Soorten anticonceptie

- De pil - verschillende soorten

- Pil vergeten - zelfstandig advies als DA of niet? 

- Wat is het juiste advies?

- Emoties

- Oefenen

Welke soorten anticonceptie ken je?

De anticonceptiepil

Er zijn verschillende anticonceptiepillen

- Verschil minipil en combinatiepil

- Verschil éénfase en meerfasenpil

Minipil: 1 hormoon - progestageen

Geen stopweek - dus 28 pillen in 1 strip

Je kunt hiermee je menstruatie niet uitstellen (bekend voorbeeld: Cerazette) Ook geschikt bij borstvoeding

Combinatiepil: 2 hormonen - oestrogeen en progestageen

Bij éénfasepil - iedere pil bevat dezelfde samenstelling van hormomen

21 tabletten per strip - dan een stopweek waarin menstruatie optreedt

je kunt hiermee je menstruatie uitstellen

Meest bekende: Microgynon

Bij meerfasepil wordt de hormonale schommeling van een natuurlijke cyclus nagebootst - de tabletten bevatten dus verschillende samenstellingen hormonen. Verschillende kleuren pillen

21 of 28 per strip (afhankelijk van het soort) Meest bekende: Trigynon

Welke pil gebruik ik??

Door het stellen van welke vragen kun je er achter komen welke pil iemand gebruikt wanneer iemand dit zelf niet weer?

Naam van de pil - dan opzoeken op apotheek.nl

Hoe ziet de strip er uit?

Hoeveel tabletten?

28? --> dan weet je al dat het GEEN éénfasepil is 

één of meerdere kleuren pillen in de strip? 

Het komt natuurlijk voor dat iemand wel eens een pil vergeet in te nemen....
Welke vragen zijn voor jou van belang om te stellen?
Wat MOET je weten voordat jij hier iets mee kunt

Wat voor soort pil gebruikt u?

Wanneer had u hem moeten innemen?

1 of meer pillen vergeten?

In welke week van de strip zat u?

 

evt. heeft er geslachtsgemeenschap plaatsgevonden?

Minipil of meerfasenpil vergeten?

Telefonische afspraak huisarts inplannen - jij hoeft hier als DA géén zelfstandig advies over te geven

Éenfasepil vergeten?

Wanneer een patiënt één of meerdere éénfasepil(len) is vergeten in te nemen - dan kun jij als DA wél zelfstandig advies geven

Zorg eerst voor een goed toestandsbeeld en pak dan het stroomschema er bij

Zorg dat je de situatie goed in beeld hebt

- 1 of meer vergeten?

- welke week?

(geslachtsgemeenschap gehad ja/nee?)

Het schema mag je er bij houden - ook tijdens examens/toetsen

Staat ook op Cum Laude

Wat wordt je actie?

Patient X gebruikt een éénfasepil

Zij is 1 pil vergeten in te nemen

Ze had deze gisteravond om 22.00 uur in moeten nemen

Het is nu 15.00 uur en ze komt er net achter, ze heeft de pil nu ook niet bij zich.... Is om 17.30 uur thuis.

Wat kan ze het beste doen? 

Ongeacht in welke week je zit:

1 pil vergeten --> alsnog innemen; geen gevolgen voor de betrouwbaarheid

Waarvoor staat de afkorting MAP?

Morning after pil - zonder recept verkrijgbaar 

Tot hoe lang na onbeschermde gemeenschap kun je een morning after pil nemen?

1. 12 uur
2. 24 uur
3. 48 uur
4. 72 uur

Wanneer de onbeschermde gemeenschap >72 uur geleden is en er is geen zwangerschapswens - zijn er dan nog mogelijkheden?

tot 120 uur (vijf dagen) nog een 'morning after spiraal' - koperspiraal

Menstruatiepijn

Waar denk je aan bij menstruatiepijn?

Stekende, krampende pijn, onderbuik, rugpijn/benen, vlak voor of tijdens de menstruatie.

Je kunt ook andere klachten krijgen, zoals:

hoofdpijn, pijnlijke borsten, een opgeblazen gevoel, misselijk zijn, diarree, duizelig en/of moe zijn

wat sneller verdrietig of geïrriteerd zijn

Pijn bij je ongesteldheid is vervelend, maar gaat meestal vanzelf over.

Kan dit kwaad?

1. Ja
2. Nee

Welke adviezen kun je geven om menstruatiepijn tegen te gaan?

Thuisarts.nl:

Zorg voor rust en ontspanning.

Leg een warme kruik op je buik of onderrug.

Neem een warm bad.

Als je ook pijn in je rug hebt, kun je met oefeningen je onderrug ontspannen. Je kunt bijvoorbeeld je rug hol en bol maken.

Ook kan het helpen als iemand je onderrug masseert.

(Sommige vrouwen hebben na een orgasme minder pijn)

Pijnstilling

Welke kaart zou je er bij pakken als je twijfelt of het wel menstruatiepijn is?

Buikpijn volwassene 

Stel je eens voor...

Je bent een meisje/vrouw. Je hebt een belangrijke gebeurtenis binnenkort (bruiloft/vakantie of wat dan ook) Net op dat moment moet je ongesteld worden....dit komt dus niet zo goed uit.

Kun je hier iets mee?

Ja, je kunt de menstruatie uitstellen

Géén anticonceptie

Wanneer iemand géén anticonceptie gebruikt - hoe kun je dan menstruatie uitstellen??

Progestageen tablet - Primolut of Orgametril

5 dagen voor de verwachte menstruatie starten - maximaal 2 weken

Daarna na 2-3 weken een onttrekkingsbloeding

Gebruik een condoom

Een progestageen kan schadelijk zijn voor een beginnende zwangerschap

Gebruik éénfasepil

Hoe kun je de menstruatie uitstellen bij mensen die een  gebruiken? 

Doorslikken - stopweek overslaan

Hoe langer je dit doet hoe groter de kans op een onttrekkingsbloeding

Of eerder stoppen - onttrekkingsbloeding vervroegen - anticonceptie blijft gegarandeerd als er tenminste de laatste 10 dagen pillen zijn geslikt (anders dus aanvullende anticonceptie) 

Gebruik meerfasepil

Hoe kun je de menstruatie uitstellen bij mensen die een  gebruiken? 

Slik alleen de pillen van de laatste fase, tot het moment waarop de onttrekkingsbloeding mag plaatsvinden. 

Dit kun je het beste in overleg met de HA doen of via TSU

Gebruik minipil

Hoe kun je de menstruatie uitstellen bij mensen die de minipil gebruiken? 

Niet mogelijk bij normaal gebruik om de menstruatie uit te stellen, hier is de hormoondosering te licht voor

Er zijn hier wel alternatieven voor - dit is niet de taak van de DA - Dit verwijs je naar de HA voor TSU 

Bekijk ook eens:

• Ik heb veel pijn als ik ongesteld ben (menstruatiepijn)
• Ik ben de pil vergeten
• Ik wil mijn ongesteldheid uitstellen

Corpus alienum

Theorie corpus alienum

Corpus = lichaam, Alienum = vreemd

Belangrijk!!

Doorboord: object kan in een orgaan zijn terechtgekomen

Verdenking ischemie: bleekheid/koud aanvoelen/ veranderd gevoel &pijn --> vaat of zenuwletsel = U1

Batterij ingeslikt: ivm mogelijk chemische reactie

Kim van 2 jaar heeft een knoopcelbatterij ingeslikt Wat wordt je beleid?

1. U1 , dit is levensgevaarlijk
2. U2, binnen een uur moet dit beoordeeld worden door de arts.
3. U5: je adviseert een glas ranja te drinken
4. U3, binnen een uur moet ze zich melden op de praktijk.

Het kan gevaarlijk zijn als het blijft hangen in de slokdarm (perforatie) bij een lithium of knoopcelbatterij.  bij een gewone batterij, wordt er in ieder geval binnen 48 uur een foto gemaakt als het niet uitgepoept is. 

Je moet dan dus wel zeker weten om welke batterij het gaat. 

Wat is nog meer een gevaarlijk voorwerp als dit ingeslikt wordt. Wat moet beoordeeld worden? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk

1. en scherp voorwerp
2. meer dan 2 magneten
3. een hoedje van de playmobiel
4. een rond dopje

Dhr van den Berg denkt dat hij 2 uur geleden om 11.00 uur een houtsplinter in het oog gekregen. Zijn oog is aan het tranen en rood en het doet pijn. Wat wordt je beleid?

1. Je geeft hem advies te koelen.
2. U4, Je maakt een afspraak voor de volgende dag
3. U2, dit moet snel gezien en behandeld worden
4. U3, binnen enkele uren

Binnen enkele uren, denk niet dat het er net in zit dat het wel kan wachten. als hij nu al zoveel klachten heeft wordt dit alleen maar erger bij een Corpus Alienum. 

Dhr mag niet zelfstandig rijden, want er wordt een druppel in het oog gedaan voor verdoven en hij krijgt een oogverband en dan ben je niet verzekerd. 

De moeder van Lisa 4 jaar belt, haar zoon Tim heeft een kraaltje in de neus gestopt. Wat wordt je beleid?

1. Een U2, dit is gevaarlijk, want het kan in de keel komen.
2. Een U3 zodat de dokter het er uit kan halen
3. Dit is niet erg hoor, hij niest het er vanzelf uit.
4. U4, als het er morgen niet uit is kan moeder met Tim langskomen.

Je kunt nog de tip geven om een beetje peper onder de neus te houden. als het niet te diep zit kan het zijn dat hij het eruit niest.  Je maakt de U3 afspraak en geeft aan dat als het wel lult met niezen dat ze de afspraak mag afbellen. 

Volgende week

Voorbereiden + casus schrijven:

Slaapproblemen 

allergische reactie 

bespreken opdracht kinderziekten