herhalen en oefenen

Planning 

Mededelingen en controle weektaken 

Herhalen theorie h2

Oefentoets maken en bespreken 

Vooruitblik periode 4

Rechtsstaat

Herhalen en oefenen

2.1 

A-R-W-R

Afspraken

Regels 

Wetten --> Rechtsnormen

Recht 

Rechtsgebieden

Publiekrecht  en  Privaatrecht 

I                                 I

Strafrecht          burgerlijkrecht

Kerntaken overheid

Rechtshandhaving 

Geweldsmonopolie 

Rechtsbescherming 

2.2 

3 kenmerken van een rechtsstaat 

1. Grondrechten 
2. Trias Politica --> Onafhankelijke rechters 
3. Legaliteitsbeginsel 

1. Grondrechten 

• Basisrechten voor ieder mens -> mensenrechten 
• Eerste 23 artikelen van de grondwet 
• Klassieke grondrechten 
• Sociale grondrechten  (Z-O-A-O)

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Vertrouwensregel

2.3

Wetboek van strafrecht

Overtredingen en misdrijven 

verdachte ben je als...

Er een redelijk vermoeden is dat je de wet hebt overtreden. 

LET OP: in Nederland is er het onschuldvermoeden. 

Opsporingsbevoegdheden politie 

identiteitscontrole;

tassencontrole;

preventief fouilleren; 

aanhouden en staandehouden;

harder rijden in het verkeer;

met signaallicht en sirene rijden;

geweld gebruiken;

onderzoek verrichten in een woning met een huiszoekingsbevel;

telefoon tappen;

personen observeren;

infiltratie. 

Officier van Justitie 

Alle officieren samen: Openbaar Ministerie (OM) 

drie mogelijkheden

1. Seponeren
2. Transactie of strafbeschikking
3. Vervolgen -> rechter

Even op een rij: 

2.4

Belangrijkste personen

Verdachte

Officier van justitie 

Rechter

Schuldig als: 

1. Het gaat om een strafbaar feit
2. Als de verdachte dat feit heeft gepleegd
3. Als de verdachte verantwoordelijk is voor het strafbare gedrag  

Soorten straffen

• Vrijheidsstraffen 
• Taakstraffen 
• Geldboetes 

• Bijkomende straf 
• Strafrechtelijke maatregel > TBS

Jongeren dan?

• Jeugdstrafrecht 
• Adolesentenstrafrecht  (keuze tussen) 

Doelen van straffen

• Wraak en vergelding 
• Afschrikking
• Naleven van de wetten (rechtsstaat) 
• Resocialisatie  
• Beveiliging van de samenleving 

2.6

Uitlokking 

een verdachte verleiden tot het plegen van een misdrijf waarvan niet vaststaat dat hij dat anders ook had gedaan. 

Nederland?

• Lokmiddelen

Zwaarste straffen in de wereld

De doodstraf 

Nederland? 

• Levenslang 

https://worldjusticeproject.org/rule-of-law-index/global/2024/

2.7

Dilemma van de rechtsstaat:

Vrijheid <> veiligheid

In hoeverre kun je de vrijheid van mensen inperken voor de veiligheid van het land? 

Botsende grondrechten 

• Vrijheid van meningsuiting 
• Vrijheid van geloof
• Vrijheid van onderwijs 

Digitale technologie 

• Algoritmes 
• Privacy 

Voorbeelden:

Toeslagenaffaire 

Sociale media 

recht op privacy tegenover veiligheid 

Aan de slag met de oefentoets