6.3 Neerslag

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

6.3 Neerslag

Lesdoelen

Je leert hoe wolken ontstaan
Je leert wat condensatiekernen zijn
Je leert hoe neerslag ontstaat
Je leert wat het dauwpunt is
Je leert welke verschillende soorten wolken er zijn
Je leert welke soorten neerslag er zijn

3 fasen van een stof

Fasen

Faseovergang

Bij een faseovergang verandert de stof van fase

Water gaat van de vaste naar de vloeibare fase

Faseovergangen

smelten en stollen

verdampen en condenseren

rijpen en vervluchtigen

Smelten

Stollen

Verdampen

Condenseren

Rijpen

Vervluchtigen

Fasedriehoek

Even herhalen: In welke drie fasen komt water voor in de atmosfeer?

Hoe heet de overgang van de vaste fase naar de vloeistoffase?

1. smelten
2. stollen
3. sublimeren
4. condenseren

Hoe heet de overgang van de vaste fase naar de gasfase?

1. sublimeren
2. vervluchtigen
3. condenseren
4. rijpen

Zijn faseovergangen een natuurkundig of scheikundig proces? Leg uit

Condensatie en condenstatiekernen

• Waterdamp gaat in de lucht condenseren bij een bepaalde temperatuur,  het dauwpunt.
• Condensatiekernen zijn deeltjes in de lucht zoals stof en roet, waarop waterdamp sneller kan condenseren.
  
• Door condensatie ontstaan kleine waterdruppeltjes, deze blijven in de lucht zweven.
  
• Veel kleine druppeltjes samen vormen een wolk.
  

• Bij condensatie vlak boven de grond spreken we van mist.
  

De hoeveelheid water die koude lucht kan bevatten is groter / kleiner dan in warme lucht

1. groter
2. kleiner

Ontstaan van neerslag

Het dauwpunt

De temperatuur waarbij waterdamp begint te condenseren

Verdeling in wolk

In het plaatje hiernaast zie je in welke fase de watermoleculen zich bevinden bij een bepaalde temperatuur.

• Hoe hoger in de lucht, hoe lager de temperatuur is.

• Er valt geen neerslag als de lucht omhoog stroomt, de lichte druppels en ijskristallen worden weer omhoog gestuwd.

• Als de druppels of ijskristallen te zwaar zijn om omhooggestuwd te worden valt er wel neerslag
  

Welke begrip geeft aan op welke hoogte een wolk ontstaat?

1. isobaar
2. convectiestroming
3. condensatieniveau
4. dauwpunt

Hoe heet de temperatuur waarbij waterdamp begint te condenseren?

Welke begrip geeft de maximale hoeveelheid waterdamp in de lucht aan?

1. isobaar
2. convectiestroming
3. condensatieniveau
4. dauwpunt

Wanneer valt er sneeuw?

• Bij een temperatuur van -12 graden Celsius in de wolk rijpt de waterdamp tot kristallen.
• Hierbij zijn ook kristallisatiekernen (bv stofdeeltjes) nodig.
• de ijskristallen groeien uit tot sneeuwvlokken.
• Als ze zwaar genoeg zij vallen ze naar beneden.
• Alleen bij een lage temperatuur blijven de kristallen bestaan, anders smelten ze en valt er regen.
  

Wanneer valt er hagel?

• Hagelsstenen ontstaan op grote hoogte.
• Hier zijn sterke daal- en stijgstromen die de kristallen meevoeren.
• Als ze in het deel van de wolk komen waar de temperatuur                              0 graden Celcius is, dan groeien de kristallen aan  (onderkoelde waterdruppels).
• De ijskorrels worden dan zo zwaar dat ze naar beneden vallen
  

Wanneer ontstaan er onderkoelde regendruppels?

1. Bij een temperatuur hoger dan 0 graden Celsius
2. Bij een temperatuur lager dan 0 graden Celcius
3. Bij een temperatuur van 0 graden Celsius

Klopt de volgende bewering?
Sneeuwvlokken ontstaan uit ijskristallen die tijdens het rijpen van waterdamp in een wolk.

1. ja
2. nee

Aan de slag

Lezen paragraaf 6.3

Maak opdracht 1-29