4.4 Wolken en Neerslag.

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Mobiel uit en in de tas  

Ga rustig op je eigen plek zitten  

Zorg dat schrift en etui op tafel liggen  

IPad nog even in je tas laten

Hfst 4 par.4 Neerslag

Even herhalen: In welke drie fasen komt water voor in de atmosfeer?

Hoe heet de overgang van de vaste fase naar de vloeistoffase?

1. smelten
2. stollen
3. sublimeren
4. condenseren

Hoe heet de overgang van de vaste fase naar de gasfase?

1. sublimeren
2. vervluchtigen
3. condenseren
4. rijpen

Zijn faseovergangen een natuurkundig of scheikundig proces? Leg uit

Faseovergangen

Leerdoelen

•  Ik kan uitleggen hoe (stapel)wolken ontstaan. 
  
•  Ik kan aan de hand van een diagram aangeven hoeveel waterdamp er in lucht bij een bepalde temperatuur kan zitten. 
•  Ik kan energieschema’s maken en lezen. 

Het ontstaan van wolken

Condensatie en condenstatiekernen

• Waterdamp gaat in de lucht condenseren bij een bepaalde temperatuur,  het dauwpunt.
• Condensatiekernen zijn deeltjes in de lucht zoals stof en roet, waarop waterdamp sneller kan condenseren.
  
• Door condensatie ontstaan kleine waterdruppeltjes, deze blijven in de lucht zweven.
  
• Veel kleine druppeltjes samen vormen een wolk.
  

• Bij condensatie vlak boven de grond spreken we van mist.
  

De hoeveelheid water die koude lucht kan bevatten is groter / kleiner dan in warme lucht

1. groter
2. kleiner

Hoe heet de temperatuur waarbij waterdamp begint te condenseren?

Hoe ontstaat neerslag?
Bekijk het  filmpje op de volgende slide

Soorten wolken

Er bestaan verschillende soorten wolken, kijk maar eens buiten naar boven of op het plaatje hiernaast.
Je hoeft de namen niet uit je hoofd te leren, maar we gaan wel verder in op één daarvan.

Verdeling in wolk

In het plaatje hiernaast zie je in welke fase de watermoleculen zich bevinden bij een bepaalde temperatuur.

• Hoe hoger in de lucht, hoe lager de temperatuur is.

• Er valt geen neerslag als de lucht omhoog stroomt, de lichte druppels en ijskristallen worden weer omhoog gestuwd.

• Als de druppels of ijskristallen te zwaar zijn om omhooggestuwd te worden valt er wel neerslag
  

Neerslag

• Er valt geen neerslag als de lucht omhoog stroomt, de lichte druppels en ijskristallen worden weer omhoog gestuwd.
• Als de druppels of ijskristallen te zwaar zijn om omhooggestuwd te worden valt er wel neerslag.

• Is de temperatuur onder de wolk hoger dan 0 graden Celcius dan valt er regen, hagel of sneeuw.
  
• Vallen de druppels door een luchtlaag die onder het vriespunt ligt, dan raken de druppels onderkoeld.
• Komen de onderkoelde druppels op een bevroren opeervlakte dan ontstaat ijzel
  

Wanneer valt er sneeuw?

• Bij een temperatuur van -12 graden Celsius in de wolk rijpt de waterdamp tot kristallen.
• Hierbij zijn ook kristallisatiekernen (bv stofdeeltjes) nodig.
• de ijskristallen groeien uit tot sneeuwvlokken.
• Als ze zwaar genoeg zij vallen ze naar beneden.
• Alleen bij een lage temperatuur blijven de kristallen bestaan, anders smelten ze en valt er regen.
  

Wanneer valt er hagel?

• Hagelsstenen ontstaan op grote hoogte.
• Hier zijn sterke daal- en stijgstromen die de kristallen meevoeren.
• Als ze in het deel van de wolk komen waar de temperatuur                              0 graden Celcius is, dan groeien de kristallen aan  (onderkoelde waterdruppels).
• De ijskorrels worden dan zo zwaar dat ze naar beneden vallen
  

Zelfstandig werken

• Maak opgaven 34 t/ 36 op p 116 & 117
• Klaar? 

• Huiswerk opgaven 37 t/m 41 op p 117 & 118
  

Wanneer ontstaan er onderkoelde regendruppels?

1. Bij een temperatuur hoger dan 0 graden Celsius
2. Bij een temperatuur lager dan 0 graden Celcius
3. Bij een temperatuur van 0 graden Celsius

Klopt de volgende bewering?
Sneeuwvlokken ontstaan uit ijskristallen die tijdens het rijpen van waterdamp in een wolk.

1. ja
2. nee

Check

Afsluiting

Tevreden met het resultaat?  

Genoteerd wat je thuis gaat doen?    

Pak dan je tas in en wacht nog even rustig tot het tijd is.