§16.2 Aangeboren afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De huid heeft 3 taken.
Wat is GEEN taak van de huid?

1. beschermen tegen giftige gassen uit de lucht
2. beschermen tegen vuil en ziekteverwekkers
3. lichaam op temperatuur houden
4. beschermen tegen de zon

§16.2 Aangeboren afweer deel 2

Vorige keer: barrières tegen het binnendringen van ziekteverwekkers, 1ste afweer linie

Vandaag

- soorten ziekteverwekkers

-aangeboren, aspecifieke afweer, 2e afweer linie

Ziekteverwekkers

     schimmels

BINAS 78 

De vier rijken

Bacteriën (BINAS 79A)

• prokaryoot
• plasmide (ook DNA)
• aeroob of anaeroob
• autotroof of heterotroof
• vorm
  
• kleuring celwand
  

"goed, slecht"

Geef een voorbeeld van een 'goede' en een 'slechte' bacterie

virussen    BINAS 77

Worden niet tot levende organismen gerekend want

geen stofwisseling.

- DNA- of RNA-streng met eiwitkapsel

- dringt gastheercel binnen om zich voort te planten

(eerst RNA omzetten in DNA)

1

2

5

3

4

Virus dringt de cel binnen en valt uiteen

Virus DNA wordt vermenigvuldigd en viruseiwit wordt gemaakt

Nieuwe virussen verlaten de cel

Virus Hecht aan de cel

Virus DNA dringt de celkern binnen

Lichaamseigen en lichaamsvreemd?

Op het celmembraan zitten (delen van) eiwitten van de cel zelf . (vlag, antigeen)

Gepresenteerd op MHC-I molecuul (vlaggenstok)

De 1ste barrière is in dit geval de huid.

gepasseerd

1: aspecifieke afweer (aangeboren)

2: specifieke afweer (verkregen, verworven)

Lichaamseigen en lichaamsvreemd?

Lichaamsvreemde cellen (bacterie, schimmel, parasiet) of geïnfecteerde cellen (virus) hebben lichaamsvreemd antigeen (vlag)

Gepresenteerd op MHC-I molecuul (vlaggenstok)

BINAS 84I

Bloedcellen: vorming en rijping

Soorten witte bloedcellen

Waaraan herkennen witte bloedcellen lichaamsvreemde stoffen?

            overzicht

volgende keer

BINAS 84 J2 en J3

2e afweer linie, aspecifiek

Bepaalde eiwitten in bloedplasma, cascade

laagje eromheen maken

BINAS 84J4

Macrofagen kunnen de bloedbaan verlaten

Fagocyten: doen aan fagocytose (endocytose)

Macrofagen en denditische cellen zijn fagocyten.

Celmembraan sluit om een ziekteverwekker heen.

Granulocyten

aspecifieke witte bloedcellen

reactie op antigenen 

• aantrekken van macrofagen
  
• doden van de vreemde of geïnfecteerde cel met toxische stoffen
  

BINAS

84 I

84J3

Aan de slag

Zorg dat je de basisopdrachten maakt, maak een keuze uit herhalings- of verdiepingsopdrachten.

Noteer hier de vragen die je hebt