Hoofdstuk 10 Paragraaf 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H6 Paragraaf 1 Zure, Neutrale en Basische oplossingen

Aan het einde van de les:

• Je kunt voorbeelden benoemen van zure en basische oplossingen in het
  dagelijkse gebruik
• Je kunt een aantal indicatoren benoemen waarmee kan worden nagegaan of
  een oplossing zuur, basisch of neutraal is.
• Je kunt de mate van zuur of basisch zijn van een oplossing aanduiden met de pH-schaal.
• Je kunt met universeel indicatorpapier de zuurgraad van een oplossing meten.
• Je kunt de kleur van bloemen van een hortensia verklaren aan de hand van
  
• de zuurgraad van de grond.

Zuren

Zuren zijn stoffen die zuur smaken

Voorbeelden: azijn, citroen, soorten appels, zoutzuur

Let op je kan beter niet proeven want sommige zuren zijn erg gevaarlijk

Hierna volgt een scene uit de serie breaking bad

Let op als je gevoelig bent dan kan je het beter overslaan

Er vallen wat lichaamsdelen in de ronde

Zuren

Zuren zijn stoffen die zuur smaken

Voorbeelden: azijn, citroen, soorten appels, zoutzuur

Het sterke zuur waterstoffluoride is in staat om metaal, emaille etc. kapot te vreten. Het reageert niet met plastic, daarom kan het verhandeld worden in plastic containers.

Basen

Basen zijn stoffen die zeepachtig aanvoelen

Voorbeelden: ammonia, gootsteenontstopper, soda

Tijdens hoofdstuk 3 (water) in het vorig jaar zou al moeten zijn gesproken over dit soort stoffen

Ook natriumhydroxide (gootsteen ontstopper) is in staat menselijk weefsel kapot te 'vreten'

Natriumhypochloriet (chloorwater) kan dna en bloed kapot maken

Neutrale stoffen

Neutrale oplossingen voelen niet zeepachtig aan en smaken niet zuur. Ze kunnen wel zoet, zout of bitter smaken.

Ze kunnen ook zeer gevaarlijk zijn 

Bijvoorbeeld

Kaliumcyanide (cyaankali) werd veel gebruikt om zelfmoord te plegen. 

1 gram is dodelijk

LD50 = 3 mg per kilogram lichaansgewicht

Adolf Hitler, Eva Braun, Himmler en Göring pleegden zelfmoord met cyaankali

Indicatoren

Om te controleren of een oplossing zuur, basisch of neutraal is zonder dit te proeven of te voelen kan gebruik gemaakt worden van indicatoren.

Tabel 36 geeft een aantal indicatoren weer met de bijbehorende kleuromslag.

als voorbeeld:  Fenolftaleïne. Dat is een indicator die in een oplossing van 8 en hoger paars is gekleurd. Lager dan pH 8 is het kleurloos

Hoe lager de pH hoe zuurder de oplossing is

Dus een oplossing van pH = 4 is een zure oplossing en fenolftaleïne is kleurloos

Indicatoren

Om te controleren of een oplossing zuur, basisch of neutraal is zonder dit te proeven of te voelen kan gebruik gemaakt worden van indicatoren.

Een heel bekende indicator is bijvoorbeeld rodekool.

Rode kool wordt gekookt met of een stukje zure appel of een scheutje azijn erbij. Dit is niet alleen voor de smaak maar ook voor de kleur. Door het zuur toe te voegen kleurt rodekool mooi rose-rood. Zou je er iets base bij doen (soda) dan word rode kool ineens groen tot groengeel.

Indicatoren

Om te controleren of een oplossing zuur, basisch of neutraal is zonder dit te proeven of te voelen kan gebruik gemaakt worden van indicatoren.

In de praktijk worden pH meters gebruikt of pH strookjes. De meters geven de pH op een leerbare schaal weer. De strookje veranderen van kleur en deze moet je vergelijken met een kleurschaal op de verpakking. daarmee is een indicatie van de pH te bepalen.

Kleurstoffen in bloemen veranderen ook van kleur als de pH veranderd. Daarom kan je aan sommige bloemen zien of ze in zure of arme grond staan

Hortensia

 In zure grond worden de bloemblaadjes van de hortensia blauw. Bijvoorbeeld  aluminiumsulfaat toevoegen

In basische grond worden de bloemblaadjes van de hortensia rood. Bijvoorbeeld kalk toevoegen

Indicatoren

Kleurstoffen in bloemen en bijvoorbeeld koolsoorten kunnen dus aanwijzen of iets zuur of basisch is.

aanwijzen = indiceren  => indicator

Opdracht

Bepaal de pH van de verschillende oplossingen

Let op niet ruiken aan de vloeistoffen en deze ook niet mengen !!!

Kan je het volgende al?

• Je kunt voorbeelden benoemen van zure en basische oplossingen in het dagelijkse gebruik
  
• Je kunt een aantal indicatoren benoemen waarmee kan worden nagegaan of een oplossing zuur, basisch of neutraal is.
  
• Je kunt de mate van zuur of basisch zijn van een oplossing aanduiden met de pH-schaal.
  
• Je kunt met universeel indicatorpapier de zuurgraad van een oplossing meten.
  
• Je kunt de kleur van bloemen van een hortensia verklaren aan de hand van
  
• de zuurgraad van de grond.

Huiswerk

Maak de opdrachten van paragraaf 1 van dit hoofdstuk (10)